گردشگری عمل و فرآیند گذراندن وقت خارج از خانه برای تعطیلات، استراحت و لذت است. در گردشگری شخص از خدمات تجاری استفاده می کند. گردشگری یک پدیده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که لازمه آن جابجایی مردم در کشورها یا مکان های خارج از محیط معمول است. اشخاص معمولا برای اهداف شخصی یا تجاری / حرفه ای گردش می کنند. به این افراد بازدیدکننده یا توریست گفته می شود. گردشگری به فعالیت این افراد مربوط می شود.
با این تعریف می توان متوجه شد که گردشگری تنها حرکت افراد برای اهداف مختلف نیست. بلکه مجموعه ای کلی از فعالیت ها، خدمات و بخش های درگیر است، که تجربه گردشگری منحصر بفرد را تشکیل می دهد. با توجه به تعریف گردشگری تعریفی که برای گردشگر پذیرفته شده است این است که، شخص حداقل 80 کیلومتر از خانه خود به مدت 24 ساعت برای کسب و کار یا تفریح یا دلایل دیگر سفر می کند. سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد با تعاریف زیر گردشگری و گردشگر را بهتر تعریف می کند.
حتما بخوانید: مهاجرت به ترکیه
انواع گردشگری
گردشگری بر اساس هدف از سفر و اشکال مختلف آن دارای دو نوع مختلف است. گردشگری را می توان به عنوان گردشگری بین المللی و داخلی طبقه بندی کرد. این دو مورد به شرح زیر هستند:
- گردشگری بین المللی
وقتی مردم از یک کشور خارجی دیدن می کنند، از آن به عنوان گردشگری بین المللی یاد می شود. برای سفر به یک کشور خارجی نیاز به پاسپورت معتبر، ویزا، ارز و غیره است. گردشگری بین المللی خود به دو نوع گردشگری ورودی و گردشگری خروجی تقسیم می شود.
• گردشگری ورودی
گردشگران ورودی افراد غیرمقیم محسوب می شوند. وقتی افراد غیر بومی به کشور دیگری سفر می کنند، به آن ها گردشگر ورودی می گویند. به عنوان مثال وقتی یک گردشگر با اصالت هندی به ژاپن سفر می کند، این شخص یک گردشگر ورودی برای ژاپن است.
- گردشگری خروجی
منظور گردشگرانی هستند، که از کشور مبدا خود به کشور دیگری سفر می کنند. وقتی گردشگران به یک منطقه خارجی سفر می کنند، برای کشور خود گردشگر خروجی محسوب می شوند. به عنوان مثال هنگامی که گردشگر از فرانسه به آلمان سفر می کند، برای کشور فرانسه گردشگر خروجی بوده و برای آلمان گردشگر ورودی است.
- گردشگری داخلی
گردشگران داخل یک کشور به عنوان گردشگران داخلی شناخته می شوند. سفر داخل یک کشور ساده تر است. زیرا نیازی به مدارک رسمی سفر و تشریفات اجباری مانند چکاپ های اجباری سلامت و ارز خارجی نیست. در گردشگری داخلی مسافر عموما با بسیاری از مشکلات زبانی یا مسائل مبادله ارز روبرو نیست.
15 اشکال مختلف گردشگری
گردشگری بر اساس هدف بازدید دارای اشکال مختلفی است. این اشکال با توجه به ماهیت خود به انواع زیادی تقسیم می شوند. برخی از مهم ترین اشکال مختلف گردشگری به شرح زیر است.
- گردشگری ماجراجویی
- تورهای دوچرخه سواری
- گردشگری ساحلی
- گردشگری فرهنگی
- اکوتوریسم
- ژئوتوریسم
- گردشگری صنعتی
- گردشگری پزشکی
- گردشگری مذهبی
- گردشگری روستایی
- گردشگری ورزشی
- گردشگری پایدار
- گردشگری مجازی
- گردشگری جنگی
- گردشگری حیات وحش
طبقه بندی گردشگری
با توجه به هدف سفر گردشگری را می توان در 6 دسته مجزا طبقه بندی کرد. این 6 دسته عبارتند از:
• تفریحی: گردشگری تفریحی فرد را از زندگی روزمره دور می کند. در این حالت مردم اوقات فراغت خود را در تپه ها، سواحل دریا، جنگل و غیره سپری می کنند.
• فرهنگی: گردشگری فرهنگی بر اساس کنجکاوی فرهنگی و فکری ایجاد می شود. شامل بازدید از آثار باستانی، اماکن دارای اهمیت تاریخی یا مذهبی است.
• ورزشی / ماجراجویی: سفرهایی که افراد با هدف بازی گلف، اسکی یا هر ورزش و تفریحی انجام می دهند، در این دسته قرار دارد.
• سلامت: در این گروه افراد برای درمان به مکان هایی که امکانات درمانی دارد، سفر می کنند. به عنوان مثال چشمه های آب گرم، محل یوگا و غیره در این دسته هستند.
• گردشگری متعارف: این مورد به قسمت مهم سفر تبدیل می شود. افراد برای شرکت در کنوانسیون های مربوط به تجارت، حرفه یا علاقه خود در داخل کشور یا به خارج کشور سفر می کنند.
• گردشگری تشویقی: سفرهای مخصوص تعطیلات که به عنوان تشویق توسط شرکت های بزرگ به فروشندگان و کارکنان ارائه می شود. به عنوان مثال فروشندگانی که به اهداف بالایی دست پیدا کرده اند، از این مزیت برخوردار می شوند. این نوع گردشگری یک پدیده جدید و در حال گسترش است. این نوع گردش با هدایای نقدی همراه است. امروزه گردشگری تشویقی در ایالات متحده آمریکا یک تجارت به ارزش 3 میلیارد دلار است.
ماهیت گردشگری
گردشگری به عنوان یک پدیده اقتصادی – اجتماعی شامل فعالیت ها و تجربیات گردشگران و بازدیدکنندگان دور از محیط خانه است. در گردشگری فرد از خدمات صنعت مسافرتی و گردشگری استفاده می کند. مجموعه این تجربیات و خدمات را می توان به عناوین محصول گردشگری در نظر گرفت.
سیستم گردشگری را می توان بر اساس عرضه و تقاضا توصیف کرد. برنامه ریزی گردشگری باید برای ایجاد تعادل عرضه و تقاضا تلاش کند. این امر مستلزم درک ویژگی ها و روند بازار است. گردشگران به عنوان بازار اصلی تولید کننده و طرف تقاضا شناخته می شوند. طرف عرضه شامل کلیه امکانات، برنامه ها، جاذبه ها و امکانات کاربری است. این خدمات باید برای بازدیدکنندگان طراحی و مدیریت شوند.
عرضه و تقاضا با منابعی مانند سرمایه، نیروی کار، کالاها و هزینه های گردشگری به مقصد و همچنین بازاریابی، تبلیغات و تجربیات گردشگری مرتبط است. برای اهداف گردشگری طرف عرضه باید 5 برنامه ریزی زیر را انجام دهد:
- انواع مختلف سیستم حمل و نقل و سایر زیرساخت های مرتبط با گردشگری
- کسب اطلاعات گردشگری
- بازاریابی و ارتقا
- بررسی جوامع در منطقه مقصد بازدیدکنندگان
- چارچوب های سیاسی و نهادی برای گردشگری