چیلر تراکمی یکی از تجهیزات بسیار پرکاربرد در صنایع تولیدی تجهیزات سرمایشی است که با سرد کردن آب، باعث خنک شدن فرایند تولید، اتاق و… می‌شود. چیلر تراکمی نسبت به چیلرهای جذبی از کارایی بالاتری برخوردار هستند. چیلر تراکمی بر اساس نوع کندانسور و کمپرسور در انواع مختلفی تولید می‌شود. در این مقاله به بررسی اجزای تشکیل دهنده چیلر تراکمی و کاربرد آن‌ها می‌پردازیم. در ادامه مطلب با بتا تهویه همراه باشید.
چیلر تراکمی چیست؟
چیلرها به دو دسته تراکمی و جذبی تقسیم می‌شوند. در لوازم چیلر های تراکمی مبرد توسط کمپرسور، متراکم می‌شود. این گاز سپس وارد کندانسور می‌شود و توسط آب یا هوای محیط، خنک شده و به مایع تبدیل می‌شود. این مایع با عبور از شیر انبساط یا لوله موئین وارد خنک کننده می‌شود که در فشار کمتری قرار دارد. کاهش فشار باعث تبخیر مایع می‌شود و سپس مایع سرد کننده با گرفتن حرارت نهان تبخیر خود از محیط خنک کننده، در موادی که با قسمت خنک کننده در ارتباط هستند باعث ایجاد برودت می‌شود. در کندانسور به دلیل تبدیل بخار به آب و اختلاف حجم بین بخار و آب، خلأ ایجاد می‌شود.
اجزای چیلر تراکمی
چیلر تراکمی قطعات زیادی دارد که در ادامه به معرفی مهم‌ترین اجزا چیلر تراکمی می‌پردازیم.
کمپرسور
کمپرسور چیلر قلب تپنده و به عنوان نیروی محرک چیلر به شمار می‌آید. این کمپرسورها هستند که باعث فشرده سازی مبرد در دستگاه‌های چیلر می‌شوند. یکی از وظایف مهم کمپرسورها، افزایش فشار برای خارج کردن بخار مبرد است. در واقع کمپرسورها پس از خارج کردن بخار از اپراتور، با فشرده سازی بخار مبرد باعث تبدیل آن به بیشتر از دمای سیال می‌شوند. معمولاً از کمپرسورها برای گردش مبرد در سیستم سرمایشی استفاده می‌شود. به طور کلی کمپرسورها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که عبارتند از:
کمپرسور پیستونی (Reciprocating)
یکی از انواع کمپرسورها که در ساختار چیلر تراکمی استفاده می‌شود، کمپرسور پیستونی یا رفت و برگشتی است. کمپرسور پیستونی عملکردی شبیه به موتور پیستونی دارند. کمپرسور پیستونی از قدرت بالایی برخوردار است. این دسته از کمپرسورها بدون جرقه زنی و سوخت باعث فشرده سازی مبرد می‌شوند.
کمپرسور پیچشی (Screw)
کمپرسور پیچشی یکی از پرکاربردترین و سریع‌ترین کمپرسورهایی است که در چیلرهای تراکمی با سرعت بالایی و بدون وقفه باعث فشرده سازی مبردها می‌شود. این دسته از کمپرسورها به دلیل کارایی بالا مورد استقبال صنایع بسیاری قرار گرفته‌اند. در ساختار کمپرسور پیچشی از دو محور پیچشی استفاده می‌شود. چیدمان کمپرسورها به‌گونه‌ای است که دو محور پیچشی در موازات هم قرار می‌گیرند و عمل فشرده سازی مبرد را انجام می‌دهند.
کمپرسور گریز از مرکز (Centrifugal)
یکی از پرقدرت‌ترین انواع کمپرسورها که از ساختار ساده‌ای برخوردار است، کمپرسور گریز از مرکز است. در صورتی که ظرفیت چیلر تراکمی بالا باشد، از کمپرسور گریز از مرکز استفاده می‌شود. در این مدل کمپرسورها با استفاده از نیروی گریز از مرکز باعث انتقال و فشرده سازی مبرد می‌شوند. کمپرسور گریز از مرکز برای کاربردهایی که در آن چیلر مجبور است در تمام ساعات کارکرد خود با حداکثر توان کار کند، کاربرد دارد.
کمپرسور دوار (Rotary)
یکی از ساده‌ترین انواع کمپرسورهایی که در چیلر تراکمی استفاده می‌شود، کمپرسور دوار است. کمپرسور دوار از یک قطعه پروانه‌ای برای فشرده سازی و انتقال مبرد به خارج استفاده می‌کند. در واقع با چرخش قطعه پروانه‌ای شکل، عمل فشرده سازی و انتقال مبرد با سرعت بالایی انجام می‌شود.
کمپرسور حلزونی (Scroll)
انواع دیگری از کمپرسورها که در چیلر تراکمی استفاده می‌شود، مدل اسکرال آن است. کمپرسور حلزونی مانند کمپرسورهای پیچشی از راندمان بالایی برخوردار است. در صورتی که ظرفیت چیلر تراکمی پایین باشد، از کمپرسور حلزونی یا اسکرال استفاده می‌شود. در کمپرسور اسکرال برای فشرده سازی مبرد از دو صفحه ثابت و متحرک حلزونی شکل استفاده می‌کنند. اگرچه مسیر دو صفحه ثابت و متحرک متفاوت است اما هر دو مسیر نقطه مرکز یکسانی دارند که باعث فشرده سازی کمپرسور می‌شود. از جمله ویژگی کمپرسورهای چیلر تراکمی اسکرال می‌توان به ارتعاش نسبتاً کم قطعات متحرک کم و کارکرد آرام، بدون صدا و لرزش، داشتن جریان مبرد یکنواخت، دارای بازده بالا و جریان برق کمتر اشاره کرد. البته قیمت این نوع کمپرسور نیز نسبت به انواع دیگر پایین‌تر است.