خارش و سوزش مقعد عارضه ایست که در داخل یا اطراف مقعد بروز پیدا می‌کند و مثل سایر بیماریهای ناحیه نشیمنگاهی، برای بیماران خجالت آور است و افراد از بیان آن هراس دارند. این حالت معمولا بسیار آزاردهنده است و شدت آن با توجه به عامل موثر در ایجاد آن متفاوت است.
احتمال بروز سوزش مقعد در تمامی سنین و حتی در کودکان هم وجود دارد. اما جای نگرانی نیست و تنها کاری که باید هنگام رویارویی با چنین مشکلی انجام دهید، مراجعه به دکتر برای تشخیص علت دقیق این عارضه است.
عوامل مختلفی مثل عدم رعایت بهداشت، بیماری سندروم روده تحریک پذیر، التهاب روده، مصرف محرک‌ها و غذاهای تند، هموروئید، شقاق و پروکتیت را می‌توان عامل ایجاد این عارضه دانست.
چگونه علت سوزش مقعد را تشخیص دهیم؟
قدم اول برای تشخیص علت، مراجعه به یک جراح عمومی یا پزشک متخصص بیماریهای مقعدی است. معمولا دکتر با انجام معاینات بالینی عارضه را تشخیص می‌دهد. اما اگر علت دقیق با معاینه قابل تشخیص نبود، انجام آزمایشات و روش‌های تشخیصی کولونوسکوپی، سونوگرافی، سیگموئیدوسکوپی و غیره تجویز می‌شود. در ادامه بصورت جداگانه هر یک از دلایل موثر در ایجاد این عارضه را بررسی می‌کنیم:
بهداشت ناحیه آنال
یکی از نکات مهم، رعایت بهداشت این بخش از بدن است. ناحیه آنال کاملا حساس است. به همین دلیل تمیز نشدن پوست اطراف مقعد بطور کامل، می‌تواند باعث تجمع انواع میکروب و باکتری‌ها در این بخش شده و در نهایت تحریکات پوستی را به دنبال داشته باشد.
از سوی دیگر استفاده از مواد شوینده شیمیایی مثل صابون و همچنین دستمال مرطوب ممکن است باعث بروز حساسیت و تحریک پوست این ناحیه شود.
بیماریهای روده
ممکن است سوزش مقعد به دلیل یکی از بیماریهای روده مثل بیماری التهابی یا سندروم روده تحریک پذیر، کولیت و غیره ایجاد شده باشد که بعد از انجام معاینات و بررسی های لازم به راحتی توسط پزشک قابل تشخیص است.
مصرف محرک‌ها
بعضی از خوراکی‌ها مثل غذاهای تند، کافئین، نوشیدنی های الکلی و خوراکی های مشابه می‌توانند باعث تحریک آنال و ایجاد التهاب و سوزش در این بخش شوند. البته در این مورد احساس سوزش مقعد بصورت موقتی است.
شقاق مقعدی
این عارضه که با نام زخم مقعد هم شناخته می‌شود معمولا برای بیمار بسیار آزاردهنده و دردناک است. افرادی که به شقاق یا فیشر مبتلا هستند، هنگام دفع، درد و سوزش زیادی را احساس می‌کنند و علائم آنها در این زمان تشدید می‌شود.
پروکتیت
این بیماری گوارشی در حقیقت ایجاد نوعی تورم و التهاب در بافت داخل روده است که علائمی مثل درد، سوزش و احساس دفع مدفوع بصورت مداوم را ایجاد می‌کند. علت پروکتیت بیماریهای عفونی، رابطه مقعدی و بیماریهای التهابی روه است.
بواسیر یا هموروئید
هموروئید نوعی واریس است که در داخل یا اطراف ناحیه آنال ایجاد شده و به عنوان شایع ترین بیماری نشیمنگاهی شناخته می‌شود. تورم رگهای دیواره و اطراف مقعد معمولا باعث علائمی مثل خونریزی، درد و سوزش می‌شود. در صفحه مربوطه می‌توانید اطلاعات کامل درمورد این بیماری و نحوه درمان هموروئید را مشاهده کنید.
درمان سوزش مقعد
با توجه به زمینه ایجاد این بیماری، بهترین درمان برای آن در نظر گرفته می‌شود. اما در مواقعی که احساس سوزش شدید است، پزشک از روش‌های زیر برای درمان موقت سوزش مقعد شما کمک می‌گیرد. بعد از اینکه این حالت کمی تسکین یافت، اقدامات لازم برای درمان بیماری زمینه ای انجام می‌شود. این روش ها شامل: