احتمالا این روزا بیشتر از همیشه کلمه‌ی خانه‌ی هوشمند و هوشمندسازی به گوشتون خورده. کلاً هوشمندسازی مقوله‌ی آنچنان جدیدی نیست ولی خب به واسطه‌ی نگاه آینده‌نگرانه‌ی تکنولوژی، پیشرفت عجیب و غریب سوشال مدیا و خیلی اتفاقات دیگه در جهان، هوشمند سازی خانه هم از مباحث داغ روز تکنولوژی شده. البته که هوشمند سازی میتونه معایبی هم داشته باشه که ممکنه الان متوجهشون نباشیم. مثلا، با پیشرفت و دخیل شدن هوش مصنوعی، قطعاً بحثهای زیادی درباره‌ی امنیت یک خانه تمام هوشمند پیش میاد. یا حتی مشکلاتی که موقع استفاده از اینترنت اشیا باهاشون سروکار داریم و خطراتی مثل درست کار نکردن یک عضو حساس از خانه هوشمند میتونه یکم ترسناک باشه.
هوشمند سازی خانه چی هست؟
اگر تاریخچه‌ی خانه هوشمند رو خونده باشین، میدونید که در واقع، به طور کلی و خیلی ساده به اتوماتیک کردن یک سری فعالیت‌های داخل منزل به طوریکه بدون درگیر کردن شما خودشون پیش برن و شما فقط نتیجه‌ش رو ببینین میگن اتوماسیون ساختمان یا هوشمند سازی خانه و ساختمان. در واقع، خانه هوشمند محصولیه از اتوماسیون ساختمان و سیستم BMS (ساز و کار یا سیستم مدیریت ساختمان) که خیلی از کارهای وقت گیر روزمره رو اتوماتیک جلو میبره. برای مثال، سالیان سال میشه که کسی با دست لباس نمیشوره و ماشینهای لباسشویی دارن این کار رو میکنن. این به نوعی میشه اولین مدل پیاده سازی اتوماسیون ساختمان.
اما هوشمند سازی چقدر روی اتوماسیون اثربخشه؟ بذارین با همون مثال ماشین لباسشویی بیشتر براتون توضیح بدم: سیستمی وجود داره که لباسهای شما رو میشوره ولی شما همچنان مشکلی که دارین، اینه که زمانتون برای راه اندازی و انتخاب برنامه شستشو و دوباره روشن کردن ماشین و گذاشتن روی حالت خشک کن غیره خیلی تلف میشه. حالا فرض کنین یک سیستم دیگه به عنوان ناظر برای این ماشین لباسشویی تعبیه بشه که با توجه به برنامه ای که فقط یک بار بهش میدین، خودش بفهمه که به محض تموم شدن شستشو، باید برنامه خشک کن اجرا بشه و بعد از اون، باید اتصال برق لباسشویی قطع بشه و به شما اطلاع داده بشه که تا قبل از چروک شدن لباسا اونا رو جایی پهنشون کنین.
در واقع هوشمند سازی خانه پا رو کمی فراتر از صرف قضیه‌ی اتوماسیون میذاره و به شما این اجازه رو میده که تنها با یک بار تعریف کردن یک سناریو، در روز ساعتها وقت صرف اعمال ساده نمیکنین. برای مثال، در ادامه یکی از سناریوهای فرضی یک خانه‌ی هوشمند شده رو با هم بررسی میکنیم.
هوشمند سازی و سناریوهای آن
فرض کنین یک روز خسته از سر کار برمیگردین خونه. به محض این که به در پارکینگ میرسین، سیستم هوشمند شما متوجه حضورتون میشه و در رو باز میکنه. تا قبل از این که از ماشین پیاده بشین، آسانسور به پارکینگ رسیده و آماده‌ی انتقال شما به طبقه‌ی بالاست. از چند دقیقه قبل از رسیدنتون، سیستم تهویه خونه رو خنک کرده و پریز هوشمند فعال شده تا کتری روشن بشه و آب جوش بیاد. به محض ورود، میبینین که پرده‌ها پایین اومدن و نور خونه به میزان دلخواهتون تنظیم شده. موزیک ملایمی در حال پخشه و آب برای چای آماده ست. و خوبی همه‌ی این‌ها اینه که شما فقط یک دکمه رو لمس کردین و باقیش به طور خودکار انجام شده. حالا ممکنه یک‌دفعه یادتون بیفته که به گُل‌های باغچه‌تون آب ندادین؛ باز هم کافیه با لمس یک دکمه روی گوشی هوشمندتون، سیستم آبیاری رو فعال کنین، اون هم بدون این که نیاز باشه از جاتون تکون بخورین. موقع خواب هم سناریوی خواب رو فعال میکنین و باز مطابق الگویی که قبلاً تعریف کردین، اتاقتون برای خواب آماده میشه.
مزایای هوشمند سازی خانه
تقریباً تمام چیزایی که بالا براتون گفتم، از مزیتهای هوشمند سازی محسوب میشن. این که کارهای داخل خونه سریع‌تر پیش میرن و نیازی به حضور شما برای به جریان افتادن امور ساده نیست، باعث میشه علاوه بر صرفه جویی در زمان و هزینه، میزان استفاده از انرژی هم به طور چشمگیری کاهش پیدا کنه. در واقع یکی از اصول یک خانه هوشمند اینه که به نسبت خانه‌های سنتی، منابع کمتری مصرف میکنه. مزایای این چنینی برای کاربران و ساکنین خانه هوشمند خوب جواب میده؛ اما برای سازندگان و به خصوص انبوه‌سازان، یکی از بزرگترین مزیتهای هوشمند سازی رو میشه سرمایه گذاری روی ملک دونست. در واقع، یک خانه هوشمند به نسبت خانه سنتی انقدر امکانات جذاب و چشمگیری داره که بشه ملکی که هوشمند سازی شده رو به قیمت بالاتری در بازار املاک ارزش گذاری کرد. مخصوصاً اگر درباره‌ی ملک‌های مناطق بالای شهر صحبت کنیم. گر چه تفاوت زیادی بین این که ملک بالای شهره یا پایین شهر (یا حتی بیرون و داخل شهر بودن) نیست و به هر حال، هوشمندسازی توی بحث ارزش گذاری اثر به شدت مثبت خودشو میذاره. مخصوصاً اگر از تجهیزات داخلی استفاده بشه.
معایب هوشمند سازی خانه
اما میرسیم به موضوعی که به خاطرش مقاله رو نوشتیم... معایب هوشمند سازی خانه چیه؟
هوشمند سازی به هیچ عنوان کاری نیست که معایبش باعث بشه اصلاً به انجامش فکر نکنین. اما موضوع اینه که یه سری معایب میتونن توی چشم عام افراد ترسناک به نظر برسن. برای مثال، یکی از موضوعات مهم هوشمندسازی، قضیه‌ی امنیت خانه هوشمنده. امنیت در یک خانه هوشمند حرف اول رو میزنه. از کنترل تردد و سیستم‌های اعلام خطر و آژیر هوشمند بگیرین تا آیفون هوشمند و تشخیص حضور افراد و قفل در بیومتریکی (حسگر اثرانگشت و...)؛ اما چیزی که افراد رو نگران میکنه، اینه که اگر روزی کنترل خانه هوشمند به دست شخص دیگه ای بیفته، چی پیش میاد؟
تا حدود زیادی، این مسئله مربوط به خود شخص میشه که تا چه حد در امنیت داده‌ها و وسایل خودش محتاط رفتار میکنه. اما ممکنه گاهاً مسائلی مثل هک و نفوذ افراد به سیستم هوشمند پیش بیاد که کار رو سخت میکنه. معمولاً در سیستم‌های هوشمند، ماژولی به اسم هوم سنتر وجود داره که مرکز رد و بدل داده‌ها محسوب میشه. هوم سنتر کارش برقراری ارتباط سیستم هوشمند با وسایل و دریافت دستورات شما و اجرای صحیح اونهاست. هوم سنتر معمولاً توسط وای‌فای اتصال برقرار میکنه که همین باعث نگرانی برخی افراد شده. گر چه اگر خیلی منطقی فکر کنیم، احتمال هک شدن سیستم امنیتی یک خانه هوشمند خیلی پایینه و باز هم برمیگرده به این که شما تا چه حدی در نگهداری از دیتای شخصیتون کوشا بودین.
جمع بندی
دنیای تکنولوژی به طرز عجیبی در حال پیشرفته و به هیچ عنوان نمیشه سیستمها و ماشینهای امروز رو با دیروز مقایسه کرد. زمانی بود که کتری برقی و ماشین لباسشویی جزو اتوماسیون خانگی حساب میشدن و الان یک ربات داره بیشتر کارهای انسان رو انجام میده. در مسیر پیشرفت تکنولوژی با موضوعات ترسناکی مثل جایگزین شدن نیروهای انسانی با هوش مصنوعی و رباتها و کم شدن نیاز به استفاده از عملکردهای انسانی دست و پنجه نرم میکنیم و این وسط هوشمند سازی خانه هم داره بیشتر از همیشه به پیشرفتش ادامه میده. مطمئن باشین که هوشمندسازی به زودی به یکی از استانداردهای ساختمانی تبدیل خواهد شد و