استرداد هدایای نامزدی
نامزدی چیست؟
نامزدی یا وعده ازدواج قراردادی است که بین دختر و پسر به منظور ازدواج در آینده بسته می شود. در واقع نامزدی یا وعده ازدواج مانند ازدواج علقه ی زوجیت بین دختر و پسر ایجاد نمی کند و تنها با عقد نکاح است که بین زن و مرد رابطه زوجیت ایجاد می شود؛ از این رو در ماده 1035 قانون مدنی آمده است: وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی کند اگر چه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج تعیین شده پرداخته شده باشد، بنابراین هر یک از زن و مرد تا زمانی که عقد نکاح جاری نشده است، می تواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
پس دادن هدایای نامزدی
طبق ماده 1037 قانون مدنی، هر یک از نامزدها می تواند در صورت بهم خوردن وصلت منظور هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین (والدین) او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند، اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایای خواهد بودکه عادتا نگاه داشته می شود، مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.
همچنین طبق ماده 1038 قانون مدنی، در صورتی که نامزدی، به دلیل فوت یکی از نامزدها به پایان برسد نیازی به پرداخت قیمت هدایای نامزدی که در ماده 1037 به آن اشاره شده نخواهد بود، در واقع در صورت فوت یکی از نامزدها هدایای نامزدی قابل مطالبه نخواهد بود.
آیا استرداد هدایای نامزدی امکانپذیر است؟
در دوران نامزدی ممکن است نامزدها به یکدیگر هدایایی را بدهند. اگر هدایای نامزدی از نوع مصرف کردنی باشند مانند گل، عطر و غیره که این اموال عادتا نگه داشته نمی شوند و مورد استفاده قرار می گیرند، طبیعتا عین اموال و یا قیمت آنها در صورت بهم خوردن نامزدی قابل استرداد نخواهد بود.
اما اگر هدایای نامزدی از نوع غیرمصرفی باشند، مانند حلقه ازدواج که استفاده از آنها موجب از بین رفتن آنها نمی شود، طرفین می توانند در صورت بهم خوردن نامزدی هدایایی را که به یکدیگر داده اند، پس بگیرند و اگر این اموال نزد هر یک از آنها تلف شود و عین آن موجود نباشد، در هنگام استرداد هدایای نامزدی باید قیمت آن را پرداخت نماید.
همچنین عکس های دوران نامزدی نیز مانند سایر هدایای نامزدی پس از بهم خوردن نامزدی از سوی طرفین قابل استرداد خواهد بود.
استرداد هدایای نامزدی از طریق دادگاه
در صورتی که به هر دلیلی نامزدی بین دو نفر بهم بخورد هر یک از طرفین می تواند برای پس گرفتن و استرداد هدایای دوران نامزدی که به طرف مقابل داده است به دادگاه خانواده مراجعه و دادخواست استرداد هدایای نامزدی را تقدیم نماید.
همچنین سابقا طبق ماده 1039 قانون مدنی مدت مرور زمان دعوای استرداد هدایای دوران نامزدی دو سال از تاریخ بهم خوردن نامزدی بود، که این ماده به موجب قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 14/7/1370 نسخ شده است.
مطالبه خسارات برهم زدن نامزدی
در صورتی که یکی از طرفین، نامزدی را بهم بزند به طوری که طرف مقابل دچار ضرر و زیان شود، آیا خسارات ناشی از برهم زدن نامزدی قابل مطالبه است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت اگر یکی از طرفین در بر هم زدن نامزدی مقصر باشد نامزد دیگر می تواند مخارج متعارف را مطالبه نماید مانند هزینه اجاره منزل، هزینه جشن نامزدی، دوختن لباس عروسی و غیره.
اما مخارج غیرمتعارف در دوران نامزدی مانند هزینه مهمانی ها و مسافرت های گران و غیرمعمول در صورت بهم خوردن نامزدی قابل مطالبه نخواهد بود.
نظریه مشورتی شماره 7/512 مورخ 30/1/1390
چنانچه نامزدی پیش از وقوع عقد بهم بخورد هر یک از نامزدها می تواند هدایایی را که به طرف مقابل داده است مطالبه نمایند، لکن در خصوص هدایایی که در دوران نامزدی یا بعد از آن به یکدیگر داده اند چنانچه نامزدی به هم نخورده و ازدواج صورت گرفته باشد، هدایایی که توسط زوج شخصا یا به وسیله بستگان نزدیک مانند پدر، مادر، خواهر و برادر به زوجه داده شده متعلق به زوجه بوده و قابل استرداد نمی باشد، همچنین هدایایی که عرفا یا برحسب قرائن تعلق آنها به احد از زوجین محرز است نیز قابل استرداد نمی باشد نتیجتا مورد استعلام از مشمول بندهای 2 و 4 ماده 803 قانون مدنی موضوعی دارد.
کلام آخر
وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند.