رجوع پس از طلاق
طلاق چیست؟
طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن زوجین از یکدیگر و قطع رابطه زوجیت است و در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان می رود.
طلاق مانند ازدواج با خواندن صیغه، صورت می گیرد، اما برخلاف ازدواج، جزء ایقاعات است، یعنی یک طرفه است و تنها از سوی مرد انجام می شود؛ چرا که طبق ماده 1133 قانون مدنی، مرد حق طلاق دارد.
طبق ماده 1139 قانون مدنی، طلاق مخصوص عقد دائم بوده و زن در عقد موقت با پایان مدت یا بذل آن از سوی شوهر از زوجیت خارج می شود.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
انواع طلاق براساس درخواست کننده طلاق
در صورتی که زن و مرد بخواهند طلاق بگیرند، باید ابتدا برای ثبت دادخواست طلاق اقدام کنند تا درخواست آنها برای طلاق در دادگاه بررسی شود و سپس دادگاه در این خصوص رأی مقتضی صادر نماید.
براساس اینکه چه کسی تقاضای طلاق دارد و دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تقدیم می کند، طلاق به دو دسته کلی تقسیم می شود:
1- طلاق یک طرفه: طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن
2- طلاق توافقی
طلاق یک طرفه
طلاق یک طرفه طلاقی است که فقط از طرف یکی از زوجین مطرح می شود و یکی از زوجین دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تقدیم می کند. طلاق یک طرفه ممکن است از طرف زن یا مرد مطرح شود. در واقع طلاق یک طرفه به دو دسته طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن تقسیم می شود.
طبق قوانین طلاق در ایران مرد حق دارد و می تواند با ارائه دادخواست طلاق از طرف مرد، زن خود را حتی بدون دلیل موجه طلاق دهد، اما در طلاق از طرف زن طرح دادخواست طلاق پیچیده و دشوارتر است، چرا که زن حق طلاق ندارد و برای طرح دادخواست طلاق باید دلایل محکمه پسندی به دادگاه ارائه نماید.
عسر و حرج و شروط دوازده گانه عقدنامه از مهمترین دلایل زن برای طلاق هستند.
مهمترین شرط طلاق از طرف زن به دلیل عسر و حرج و همچنین طلاق زن با شروط دوازده گانه عقدنامه اثبات دلایل طلاق از طرف زن است و او باید بتواند در دادگاه دلایل خود را برای طلاق اثبات کند که در صورت اثبات دلایل، دادگاه به درخواست زن حکم طلاق را صادر می کند.
نکته: در طلاق از طرف مرد، دادگاه ابتدا برای حقوق مالی زوجه مانند مهریه، اجرت المثل ایام زوجیت، تنصیف اموال مرد و غیره تعیین تکلیف می کند و تا مرد حقوق مالی زن را پرداخت نکند، نمی تواند رای طلاق (گواهی عدم امکان سازش) را اجرا کند.
طلاق توافقی
در طلاق توافقی برخلاف طلاق یک طرفه، زن و شوهر هر دو برای طلاق با هم توافق دارند و برای پایان دادن به زندگی مشترک خود تصمیم به طلاق می گیرند، از این رو دادخواست طلاق توافقی را به دادگاه تقدیم می کنند. در طلاق توافقی زن و مرد بدون دخالت دادگاه در خصوص مسائل مالی و غیرمالی طلاق توافق می کنند و توافقات خود را به صورت مکتوب و امضا شده به دادگاه ارائه می دهند.
توافقات زوجین در طلاق توافقی شامل، مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، استرداد جهیزیه، حضانت فرزند مشترک و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق است.
یکی از نکات مهم در مورد توافقات زوجین این است که زن و مرد می توانند توافقات خود را در زمان رسیدگی به پرونده یا هنگام اجرا و ثبت طلاق توافقی و حتی پس از ثبت طلاق تغییر دهند و طبق آن عمل کنند، اما تغییر توافقات نباید موجب تغییر ماهیت طلاق شود.
رجوع پس از طلاق چیست؟
رجوع در طلاق به معنی بازگشت مرد به همسر خود پس از طلاق و ادامه زندگی مشترک در ایام عده طلاق است و با این رجوع ازدواج قبلی با تمام آثاری که داشته، ادامه پیدا می کند و نیازی به جاری شدن نکاح مجدد نمی باشد. البته ثبت رجوع توسط مرد الزامی است و در صورت عدم ثبت رجوع به پرداخت جزای نقدی و یا تحمل حبس محکوم خواهد شد.
انواع طلاق براساس رجوع
براساس حق رجوع مرد در طلاق، طلاق دو دسته تقسیم می شود:
طلاق بائن
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که پس از طلاق، رابطه زوجیت به طور کامل بین زن و شوهر از بین می رود و مرد در ایام عده طلاق بائن نمی تواند به همسر سابق خود رجوع کند و در صورتی که زن و مرد بخواهند زندگی مشترک خود را دوباره شروع کنند، باید مجددا عقد نکاح جاری شود.
انواع طلاق بائن عبارتند از:
1- طلاق زن باکره (زنی که با او آمیزش نشده است.)
2- طلاق دختر صغیره (دختری که نه سالش تمام نشده)
3- طلاق خلع
4- طلاق مبارات
5- طلاق زن یائسه
6- سه طلاقه یا طلاق سوم
طلاق رجعی
در طلاق رِجعی مرد می تواند تا زمانی که عده زن پایان نیافته، بدون نیاز به عقد نکاح جدید به همسر خود رجوع نماید و زندگی مشترک خود را با همسرش شروع کند. همچنین در طلاق رجعی به زن نفقه تعلق می گیرد و زوجین از یگدیگر ارث می برند، همچنین اگر در ایام عده طلاق رجعی شوهر فوت کند، زن باید عده وفات نگه دارد.
در واقع اگر طلاق رِجعی باشد، نکاح و رابطه زوجیت بین زن و شوهر به صورت قطعی باطل نمی شود.
به زن در طلاق رجعی مطلقه رجعیه گفته می شود.
رجوع در طلاق بائن
همان طور که گفته شد طلاق بائن طلاق بدون رجوع است، یعنی به محض جاری شدن صیغه طلاق، رابطه زوجیت بین زوجین به طور کامل از بین می رود و مرد در ایام عده طلاق نمی تواند به همسر خود رجوع کند.
طلاق بائن دارای انواعی است که در برخی از طلاق های بائن در شرایطی مرد حق رجوع پیدا می کند و در برخی طلاق های بائن مرد حق رجوع در طلاق را ندارد.
رجوع در طلاق زن باکره و یائسه
یائسگی به معنی قطع دائمی قاعدگی است و زن یائسه زنی است که دیگر عادت ماهانه نمی شود و توانایی باردار شدن را از دست داده است.
زن باکره نیز به زنی گفته می شود که پس از ازدواج با او آمیزش نشده است.
در صورتی که زن در طلاق بائن، یائسه یا باکره باشد، از آنجایی که عده طلاق به زن باکره و یائسه تعلق نمی گیرد، طلاق و بذل مهریه به دو طرف قطعی شده و نمی توانند از آن رجوع نمایند. از این رو مرد در طلاق زن باکره و یائسه نمی تواند به همسر خود رجوع کند و طلاق زن یائسه و زن باکره بدون رجوع است و در صورتی که زن و مرد از طلاق پشیمان شوند، برای شروع مجدد زندگی مشترک، باید دوباره با هم ازدواج کرده و نکاح جدیدی جاری شود.
رجوع در طلاق خلع
طلاق خلع یکی از انواع طلاق بائن است، که زن به دلیل کراهتی که از شوهرش دارد، مهریه اش را می بخشد تا به عوض آن طلاق بگیرد. در طلاق خلع که زن با بذل مهریه اش طلاق می گیرد، در صورتی که در ایام عده طلاق، مهریه اش را که بخشیده مطالبه نماید، طلاق خلع از حالت بائن خارج شده و به طلاق رجعی تبدیل می شود و مرد می تواند در ایام عده به زن رجوع کرده و زندگی مشترک خود را دوباره شروع کنند.
* نکته: در طلاق خلع زن می تواند برای اثبات کراهت خود مالی بیشتر از مهریه (فدیه) را به شوهرش بذل کند.
رجوع در طلاق مبارات (طلاق توافقی)
طلاق مبارات یا همان طلاق توافقی که زن و شوهر هر دو در طلاق با هم توافق دارند و هر دو تصمیم دارند با طلاق به زندگی مشترک خود پایان دهند و تمایلی به ادامه زندگی با یکدیگر ندارند. طلاق مبارات یا طلاق توافقی نوعی طلاق بائن است که پس از طلاق، حق رجوع به همسر سابق خود را در ایام عده نخواهد داشت.
اما در صورتی که در طلاق توافقی یا مبارات زن برای طلاق تمام یا بخشی از مهریه خود را بخشیده باشد و در ایام عده طلاق، تمام یا بخشی از مهریه اش را که بخشیده مطالبه نماید، در این صورت طلاق بائن به طلاق رجعی تبدیل می شود و مرد می تواند در ایام عده به همسر خود رجوع کند.
رجوع در سه طلاقه
سه طلاق کردن از انواع طلاق بائن است. سه طلاقه کردن به این صورت است که:
مرد، همسر خود را طلاق رجعی بدهد، سپس در ایام عده به او رجوع نماید و نزدیکی صورت بگیرد و در طهر (پاکی) بعدی دوباره همسر خود را طلاق بدهد و این مسئله سه بار تکرار شود. بعد از سه بار، دیگر مرد حق رجوع ندارد، یعنی زن سه طلاقه شده است و طلاق سوم به منزله طلاق بائن (طلاق بدون رجوع) می باشد.
و سه طلاقه تنها در صورتی باطل می شود و مرد می تواند دوباره با همان زن ازدواج کند که زن یک بار با مردی دیگر ازدواج کند؛ (که به آن مرد محلل می گویند.) سپس طلاق بگیرد، بعد از طلاق می تواند با همان مردی که او را سه طلاقه کرده است دوباره ازدواج کند.
مدت زمان رجوع پس از طلاق چقدر است؟
همان طور که گفته شد مرد فقط می تواند تا پایان ایام عده طلاق به همسر خود رجوع کند و پس از پایان عده او نمی تواند به زن رجوع کند و در صورتی که زن و مرد تصمیم به ادامه زندگی مشترک را داشته باشند، باید دوباره با هم ازدواج کنند و عقد نکاح بین آنها جاری شود.
طبق ماده 1151 قانون مدنی، عده طلاق سه طهر است، یعنی زن باید سه دفعه عادت ماهیانه شود و از آن پاک شود، و در صورتی که زن به دلیل بیماری عادت ماهیانه نبیند باید سه ماه عده نگه دارد.
کلام آخر
وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند.