طلاق دادن بدون دلیل زن
طلاق چیست؟
طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن زوجین از یکدیگر و قطع رابطه زوجیت است و در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان می رود.
طلاق مانند ازدواج با خواندن صیغه، صورت می گیرد، اما برخلاف ازدواج، جزء ایقاعات است، یعنی یک طرفه است و تنها از سوی مرد انجام می شود؛ چرا که طبق ماده 1133 قانون مدنی، مرد حق طلاق دارد.
طبق ماده 1139 قانون مدنی، طلاق مخصوص عقد دائم بوده و زن در عقد موقت با پایان مدت یا بذل آن از سوی شوهر از زوجیت خارج می شود.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
انواع طلاق براساس رجوع در طلاق
رجوع در طلاق به معنی بازگشت مرد به همسر خود پس از طلاق و ادامه زندگی مشترک در ایام عده طلاق است و با این رجوع ازدواج قبلی با تمام آثاری که داشته، ادامه پیدا می کند و نیازی به جاری شدن نکاح مجدد نمی باشد.
براساس حق رجوع، طلاق به دو دسته تقسیم می شود که عبارتند از:
* طلاق رجعی
* طلاق بائن (طلاق بدون رجوع)
طلاق رجعی
در طلاق رِجعی مرد می تواند تا زمانی که عده طلاق پایان نیافته، بدون نیاز به عقد نکاح جدید به همسر خود رجوع نماید و زندگی مشترک خود را دوباره شروع کنند. در ایام عده طلاق رجعی زوجین از یکدیگر ارث می برند و به زوجه نفقه تعلق می گیرد و زن می تواند در منزل مرد اقامت داشته باشد.
همچنین در طلاق خلع و مبارات که از انواع طلاق بائن هستند و زن با بذل مهریه اش طلاق می گیرد، در صورتی که زن در ایام عده طلاق مهریه ای را که بخشیده مطالبه نماید طلاق از حالت بائن خارج و به طلاق رجعی تبدیل می شود و مرد می تواند در ایام عده طلاق به زن رجوع کند و زن و مرد دوباره زندگی مشترک خود را شروع کنند.
طلاق بائن
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که پس از طلاق، رابطه زوجیت به طور کامل بین زن و شوهر از بین می رود و مرد در ایام عده طلاق بائن نمی تواند به همسر سابق خود رجوع کند.
در واقع در طلاق بائن، زن در زمان عده به مرد محرم نیست و احکام زوجیت مانند الزام به اطاعت از شوهر، ارث بردن زوجین از یکدیگر، حرمت خروج از منزل بدون اجازه مرد و الزام به پرداختنفقهزن توسط مرد نیز بر او جاری نمی شود.
نکته: در طلاق بائن، اگر زن باردار باشد، بر مرد واجب است که تا زمان تولد نوزاد، نفقه او را پرداخت نماید.
انواع طلاق بائن عبارتند از:
1- طلاق زن باکره (زنی که بعد از ازدواج با او آمیزش نشده است.)
2- طلاق دختر صغیره (دختری که نُه سالش تمام نشده است.)
3- طلاق زن یائسه
4- طلاق خُلع
5- طلاق مُبارات
6- طلاق سوم یا سه طلاقه
7- نوع دیگری از طلاق نیز وجود دارد که طلاق حاکم شرع نام دارد. در این نوع طلاق، حاکم شرع همسر مردی را که نه نفقه او را می پردازد و نه طلاقش می دهد، خود طلاق می دهد.
انواع طلاق براساس درخواست کننده طلاق
در صورتی که زن و مرد بخواهند طلاق بگیرند باید ابتدا برای ثبت دادخواست طلاق اقدام کنند تا درخواست زن یا مرد برای طلاق در دادگاه بررسی شود و سپس دادگاه در این خصوص رأی مقتضی صادر نماید.
براساس اینکه چه کسی تقاضای طلاق دارد و دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تقدیم می کند، طلاق به دو دسته کلی تقسیم می شود:
* طلاق یک طرفه
* طلاق توافقی
طلاق یک طرفه
در طلاق یک طرفه فقط یکی از زوجین تصمیم به طلاق دارد و می خواهد از همسر خود جدا شود، از این رو طلاق یک طرفه به دو دسته تقسیم می شود:
* طلاق از طرف مرد: طبق ماده 1133 قانون مدنی مرد حق طلاق دارد و می تواند بدون داشتن هیچ دلیل موجهی زن خود را طلاق دهد؛ طبق قانون مرد می تواند زن خود را حتی بدون داشتن دلیل موجه طلاق دهد، اما دلایل طلاق از طرف مرد از این رو اهمیت دارد، که اگر مرد بخواهد زن خود را با دلیل موجه طلاق دهد در برخی حقوق زوجه تغییراتی ایجاد می شود، مثلا در صورتی که طلاق به دلیل نشوز زوجه باشد تنصیف اموال زوج در طلاق به او تعلق نمی گیرد.
* طلاق از طرف زن: طرح دادخواست طلاق از طرف زن پیچیده و دشوار است، چرا که زن حق طلاق ندارد و برای اینکه بتواند از شوهر خود طلاق بگیرد، باید دلایل محکمه پسندی به دادگاه ارائه دهد و بتواند دلایل خود را برای طلاق اثبات نماید. طلاق از طرف زن به دلیل عسروحرج و همچنین طلاق زن با شروط دوازده گانه عقدنامه از جمله دلایل موجه زن برای طلاق هستند.
طلاق توافقی
در طلاق توافقی زن و شوهر هر دو برای طلاق توافق دارند و می خواهند با طلاق به زندگی مشترک خود پایان دهند.
در طلاق توافقی زوجین بدون دخالت دادگاه در خصوص مسائل مالی و غیرمالی طلاق توافق می کنند و توافقات خود را به صورت مکتوب که به امضای زوجین رسیده باشد به دادگاه خانواده تقدیم می کنند.
همچنین توافقات زوجین در طلاق توافقی قابل تغییر است و زن و مرد می تواند حتی پس از ثبت طلاق توافقی، توافقات خود را تغییر دهند و طبق آن عمل نمایند، به شرطی که در تغییر توافقات ماهیت طلاق تغییر نکند.
آیا مرد می تواند زن خود را بدون دلیل طلاق دهد؟
طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده درخواست طلاق نماید، در واقع طبق قانون طلاق در ایران و شریعت اسلام، مرد حق طلاق دارد و می تواند زن خود را بی دلیل طلاق دهد و برای درخواست طلاق از سوی زوج ، نیازی نیست که او برای طلاق دلایل موجه و محکمه پسندی به دادگاه خانواده ارائه دهد.
پس از اینکه مرد، درخواست طلاق را به دادگاه تقدیم نمود، دادگاه پس از رسیدگی به پرونده ی طلاق از سوی مرد رأی طلاق صادر می کند؛ به این رأی گواهی عدم امکان سازش گفته می شود . وقتی برای درخواست طلاق بی دلیل زن از سوی مرد، گواهی عدم امکان سازش صادر شد، مرد مکلف است برای اجرای رأی دادگاه، ظرف مدت 3 ماه به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه نماید؛ در غیر این صورت مدت اعتبار گواهی به پایان می رسد و بلااثر می شود.
اگر مرد بخواهد زن خود را بدون دلیل طلاق دهد، زن می تواند اعتراض کند؟
اگر مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد و زن راضی به طلاق نباشد، تأثیری در صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه برای طلاق وی نخواهد داشت، تنها ممکن است اعتراض و عدم رضایت وی برای طلاق، منجر به طولانی شدن روند رسیدگی به پرونده طلاق از سوی مرد شود و تأثیر دیگری بر طلاق ندارد.
حقوق زوجه در طلاق دادن زن بدون دلیل
چنانچه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد و دادخواست طلاق از سوی زوج را به دادگاه خانواده ارائه دهد، دادگاه خانواده پس از رسیدگی به پرونده طلاق، ابتدا برای حقوق مالی زن تعیین تکلیف می نماید. حقوق مالی زوجه عبارتند از : مهریه، نفقه، اجرت المثل، تنصیف اموال و تا زمانی که مرد حقوق مالی زن را پرداخت نکند رای طلاق صادر نمی شود.
مطالبه مهریه در طلاق دادن زن بدون دلیل
مهریه از مهمترین حقوق مالی زوجه است که پس از عقد نکاح، زن مالک آن می شود و می تواند هر تصرفی که بخواهد در آن بنماید و چنانچه مهریه عندالمطالبه و حال باشد، زن می تواند هر زمان که بخواهد آن را از شوهر خود مطالبه نماید و مرد موظف به پرداخت آن است.
مرد ملزم به پرداخت مهریه زن می باشد و هیچ دلیلی باعث نمی شود، مهریه به زن تعلق نگیرد ، حتی در زمانی که طلاق زن از سوی شوهر به دلیل رابطه نامشروع، نشوز زن یا معایبی از سوی زن باشد، باز هم به وی مهریه تعلق می گیرد و زن مستحق دریافت مهریه خواهد بود.
اگر مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد، ابتدا دادگاه برای پرداخت مهریه زن تعیین تکلیف می نماید. چنانچه مرد استطاعت مالی برای پرداخت یکجای مهریه را داشته باشد، دادگاه پس از پرداخت مهریه از سوی مرد، گواهی عدم امکان سازش را صادر می نماید و اگر مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، باید دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه خانواده تقدیم نماید و دادگاه با توجه به توانایی مالی وی، مهریه را قسط بندی می کند و مرد باید طبق رأی دادگاه، مهریه زن را به صورت اقساطی پرداخت نماید.
پس با توجه به آنچه گفته شد، چنانچه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد، ابتدا برای پرداخت مهریه ی زوجه و سایر حقوق مالی او تعیین تکلیف خواهد شد.
توقیف اموال مرد در طلاق دادن زن بدون دلیل
اگر مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد، زن می تواند برای مطالبه ی مهریه ی خود اقدام نماید. چنانچه مرد مالی داشته باشد که جزء مستثنیات دین نباشد، زن می تواند با معرفی آن به دادگاه خانواده، درخواست توقیف اموال مرد را بنماید و دادگاه آن را توقیف می کند و از طریق مزایده آن را به فروش می رساند و با وجه حاصل از فروش مال توقیف شده، مهریه زن را به صورت یکجا یا به اندازه ی قیمت و ارزش مال توقیف شده، پرداخت می نماید و دادگاه مرد را ملزم می کند تا مابقی مهریه را به صورت قسطی به زن پرداخت نماید.
اجرت المثل ایام زوجیت در طلاق دادن زن بدون دلیل
چنانچه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد، باید اجرت المثل ایام زوجیت را به زن پرداخت نماید.
اجرت المثل ایام زوجیت یکی دیگر از حقوق مالی زوجه است که مرد ملزم به پرداخت آن است. طبق تبصره الحاقی به ماده ۳۳۶قانون مدنی، چنانچه زن به دستور شوهر خود، کارهایی را که شرعاً انجام آنها بر عهده وی نبوده و عرفاً برای آن کار دستمزدی باشد، به قصد عدم تبرع (رایگان نبودن) انجام داده باشد، در صورتی که این امر برای دادگاه خانواده محرز باشد؛ دادگاه برای کارهای انجام شده توسط زن، اجرت المثل ایام زوجیت را تعیین می نماید و مرد را به پرداخت آن محکوم می کند.
مقدار اجرت المثل ایام زوجیت ثابت و مشخص نبوده بلکه از سوی دادگاه و با در نظر گرفتن برخی معیارها، مقدار آن تعیین می شود. مواردی مانند تعداد و جنسیت فرزندان، شاغل یا خانه دار بودن زن، تغذیه فرزندان شیرخوار با شیر مادر و غیره در تعیین مقدار اجرت المثل موثر هستند.
پس اگر مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد، باید اجرت المثل او را پرداخت کند، تنها در مواردی به زن اجرت المثل تعلق نمی گیرد که طلاق از سوی مرد به دلیل نشوز زن باشد یا زن کارهای خانه داری را به قصد رایگان انجام داده باشد یا شوهر دستور به انجام آنها نداده باشد و زن با میل خود آنها را به قصد رایگان انجام داده باشد و همچنین درخواست طلاق از سوی زوجه باشد.
اجرت المثل ایام زوجیت به صورت سالانه محاسبه می شود و مبلغ خاصی ندارد و با توجه به در نظر گرفتن برخی شرایط که به آن اشاره کردیم، توسط کارشناس تعیین می شود؛ به این ترتیب که به ازای هر یک سال زندگی مشترک، مبلغی به عنوان اجرت المثل مقرر می شود و مبلغ هر سال در تعداد سال های زندگی مشترک زوجین ضرب می شود.
نفقه زوجه در طلاق دادن زن بدون دلیل
اگر مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد؛ آیا به زن نفقه تعلق می گیرد؟
طبق ماده 1107 قانون مدنی، نفقه زوجه این چنین تعریف شده است: نفقه عبارت است از همه ی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن مانند مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض»، پس نفقه یکی دیگر از حقوق مالی زن است، که مرد ملزم به پرداخت آن است. در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر ، زن می تواند با اثبات آن در دادگاه خانواده، تقاضای طلاق نماید و عدم پرداخت نفقه از سوی مرد، برای زن حق طلاق ایجاد می کند.
در صورتی که مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد، باید نفقه ی معوقه ی او را در صورت عدم پرداخت، بپردازد، همچنین نفقه ی زن پس از طلاق رجعی، در دوران عده که مرد حق رجوع به همسر خود را دارد، بر عهده ی شوهر می باشد؛ اما در طلاق بائن که پس از جاری شدن صیغه ی طلاق رابطه ی زن و شوهر به طور کامل قطع می شود و زن و شوهر پس از طلاق به هم نامحرم می شوند، نفقه ی دوران عده بر عهده ی مرد نیست. در طلاق بائن تنها زمانی نفقه ی زن پس از طلاق بر عهده ی مرد است که زن باردار باشد و پس از طلاق تا زمان وضع حمل، نفقه ی وی بر عهده ی مرد می باشد.
نفقه زن چگونه محاسبه می شود؟
نفقه ی زن مبلغ ثابت و مشخصی ندارد؛ از این رو تعیین نفقه ی زن در دادگاه بر عهده ی کارشناس است و کارشناس با توجه به برخی موارد مانند سن و تحصیللات زن، جایگاه خانوادگی و اجتماعی وی و غیره، نفقه ی معوقه را محاسبه می نماید و دادگاه مرد را ملزم به پرداخت آن می کند.
همچنین در صورتی که زن بدون دلیل موجه از انجام وظایف خود در مقابل شوهر، امتناع نماید و از شوهر خود تمکین نکند، طبق ماده 1108 قانون مدنی، مستحق دریافت نفقه نخواهد بود.
نفقه فرزند مشترک پس از طلاق بر عهده ی کیست؟
چنانچه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد؛ حضانت فرزند پس از طلاق بر عهده ی پدر باشد یا مادر، در هر صورت وظیفه ی پرداخت نفقه ی فرزند بر عهده ی پدر می باشد، حتی اگر حضانت و نگهداری فرزند بر عهده ی مادر باشد و اگر مرد نفقه ی فرزند را پرداخت نکند، مادر فرزند می تواند با طرح دادخواست در دادگاه خانواده از وی بابت ترک انفاق شکایت نماید و نفقه ی معوقه ی فرزند را از پدر وی مطالبه نماید.
تنصیف اموال در طلاق دادن زن بدون دلیل
یکی از سوالاتی که در طلاق داده بدون دلیل زن توسط مرد مطرح می شود این است که اگر مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد، آیا شرط تنصیف اموال زوج در طلاق اجرا می شود؟
هرگاه زوج در زمان عقد نکاح طبق توافق، شرط تنصیف دارایی را که در عقدنامه درج شده است را امضا نماید، در زمان طلاق با توجه برخی شرایط باید تا نصف دارایی خود را که پس از عقد نکاح تا زمان طلاق به دست آورده است را با زوجه تقسیم نماید.
* نکته: در شرط تصنیف که در عقدنامه درج شده است، عبارت «تا نصف دارایی موجود» آمده است، یعنی از یک تا پنجاه درصد دارایی زوج و تعیین اینکه چه مقدار از اموال زوج باید در زمان طلاق به زوجه انتقال یابد، بر عهده ی دادگاه خانواده است و تقسیم نصف اموال الزامی نمی باشد.
برای اینکه تنصیف اموال مرد در طلاق اجرا شود، طلاق باید از طرف مرد باشد و درخواست طلاق به دلیل نشوز زوجه نباشد؛ در غیر این صورت شرط تنصیف اموال به زن تعلق نمی گیرد. پس در صورتی که مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد و شرط تنصیف در عقدنامه را امضا کرده باشد، باید برای طلاق، دارایی خود را که پس از ازدواج به دست آورده است را طبق تشخیص دادگاه، از یک تا پنجاه درصد با زن تقسیم کند.
همچنین تنصیف اموال زوج در طلاق توافقی انجام نمی شود چرا که زن و مرد هر دو برای طلاق توافق دارند.
نکته: چنانچه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد و شرط تنصیف اموال را نیز امضا کرده باشد؛ برای تنصیف اموال در زمان طلاق، فقط آن مقدار از اموال بین زن و شوهر تقسیم می شود که پس از ازدواج، مرد با کار و تلاش خود به دست آورده باشد و سهم الارث وی از تنصیف اموال مستثنی است و در زمان طلاق به درخواست مرد، بین زوجین تقسیم نخواهد شد.
استرداد جهیزیه در طلاق دادن زن بدون دلیل
در صورتی که مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد؛ زن می تواند برای استرداد جهیزیه خود از منزل شوهر اقدام نماید.
جهیزیه زوجه شامل اسباب و اثاثیه زندگی است که براساس عرف و روال منطقه ای که آنجا زندگی می کند به خانه ی شوهر می برد. در حقیقت جهیزیه جزء اموال زوجه است که در زمان طلاق می تواند با رعایت قوانین آن را از منزل شوهر خارج نماید.
اگر مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد، زن می تواند با استفاده از سیاهه جهیزیه که در اختیار دارد، از دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف، درخواست استرداد جهیزیه ی خود را مطرح نماید. البته سیاهه جهیزیه در زمان تحویل جهیزیه به مرد باید توسط وی امضا شده باشد، در غیر این صورت سیاهه اعتبار نخواهد داشت.
زوجه می تواند اقلام جهیزیه ی خود را تنها بر طبق سیاهه جهیزیه پس بگیرد و در صورت وجود اقلامی که متعلق به زوجه است، اما در سیاهه درج نشده، باید به طرق دیگری مانند ارائه فاکتور خرید به نام خود یا شهادت شهود و غیره مالکیت خود را اثبات نماید.
درخواست استرداد جهیزیه از سوی زوج
هرگاه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد، می تواند برای استرداد جهیزیه او اقدام کند؛ به این ترتیب که با تقدیم دادخواست استرداد جهیزیه به زوجه اعلام می کند که تصمیم دارد جهیزیه ی وی را استرداد کند و آن را به وی پس بدهد؛ چنانچه زوجه اقدام به خارج کردن جهیزیه خود از منزل زوج نکند، مرد می تواند با حکم دادگاه جهیزیه زوجه را به امین بسپارد.
حضانت فرزند در طلاق دادن زن بدون دلیل
هرگاه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد و زوجین دارای فرزند مشترکی باشند، حضانت فرزند پس از طلاق به این ترتیب خواهد بود:
1- حضانت فرزند دختر و پسر پس از طلاق تا 7 سالگی بر عهده ی مادر است.
2- حضانت فرزند مشترک پس از سن 7 سالگی و تا سن بلوغ شرعی بر عهده ی پدر می باشد.
3- فرزند دختر در سن 9 سال تمام قمری (سن بلوغ شرعی) و فرزند پسر در سن 15 سال تمام قمری، می توانند انتخاب کنند که با کدام یک از والدین خود زندگی کنند.
حق ملاقات با فرزند پس از طلاق دادن زن بدون دلیل
در صورتی که مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق دهد، نحوه ی ملاقات با فرزند پس از طلاق به این صورت است که دادگاه خانواده برای هر یک از والدین که حضانت فرزند را پس از طلاق بر عهده ندارد، حق ملاقات تعیین می کند همچنین زمان و مکان ملاقات با فرزند بر اساس مطلحت کودک توسط دادگاه تعیین می شود.
براساس قانون حمایت خانواده، هر یک از والدین که حضانت فرزند را بر عهده دارد، نمی تواند مانع از ملاقات طرف مقابل با فرزند شود و در صورت امتناع هر یک از والدین از ملاقات طرف دیگر، وی می تواند برای ملاقات با فرزند به دادگاه خانواده مراجعه نماید و درخواست ملاقات با فرزند را بدهد.
مراحل طلاق دادن زن بدون دلیل
چنانچه مرد بخواهد زن خود را بی دلیل طلاق بدهد، باید دادخواست طلاق از طرف مرد را به دادگاه خانواده ارائه دهد؛ مراحل درخواست طلاق از سوی زوج عبارتند از:
1- ابتدا زوج باید دادخواست طلاق خود را با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نماید.
2- پس از ثبت دادخواست طلاق، به دادگاه ارجاع می شود و برای پرونده ، وقت رسیدگی تعیین می شود.
3- در وقت رسیدگی به دادخواست طلاق، دادگاه ابتدا برای مسائل مربوط به طلاق مانند حضانت فرزند مشترک ملاقات با فرزند، مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت و تنصیف اموال تعیین تکلیف می نماید و زوج ملزم به پرداخت حقوق مالی زوجه است.
4- صدور حکم دادگاه خانواده که به آن گواهی عدم امکان سازش گفته می شود.
5- زوج باید ظرف مدت سه ماه با گواهی عدم امکان سازش به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه نماید و طلاق را ثبت کند.
کلام آخر
وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند.