ممنوع الخروج کردن زوج برای مهریه

ممنوع الخروج کردن زوج برای مهریه

مهریه چیست؟

مهریه یا کابین به مالی گفته می‌ شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می ‌پردازد یا مکلف به پرداخت آن می ‌شود.

طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌ شود و می‌ تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.

همچنین مهریه مال معینی است که دارای ارزش مالی بوده و ضمن عقد نکاح از سوی زوج به زوجه تملیک و داده می‌شود و گاهی ممکن است به جای مال، انجام کاری به نفع زن باشد مانند تعهد مرد به آموزش قرآن به زن

در عقد دائم چنانچه در زمان عقد، مهریه ‌ای تعیین نشده باشد عقد صحیح است و طرفین می ‌توانند بعد از ازدواج در مورد مهریه توافق نمایند. به همین دلیل، بسته به اینکه مهریه در زمان عقد تعیین شده باشد یا نشده باشد؛ اما در عقد موقت (صیغه)، تعیین مهریه شرط لازم و ضروری برای صحت عقد می‌باشد و عدم تعیین مهریه و مدت زمان عقد موقت موجب بطلان عقد می ‌شود.

برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)

انواع مهریه

مهریه انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

مهرالمسمی: اگر مهر ضمن عقد نکاح یا پس از آن به رضایت طرفین تعیین شود مهر‌المسمی نامیده می‌شود. مهر‌المسمی مال معینی است که به عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می‌ گردد یا شخصی که زوجین انتخاب کرده‌اند.

مهرالمثل: مهری که بر حسب عرف و عادت و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی زن و بر حسب زمان و مکان تعیین می‌گردد.

مهرالمثل در مواقعی تعیین می شود که:

1- هرگاه مهر‌المسمی تعیین نشده باشد و نزدیکی واقع شده باشد.

2- در عقد نکاح و ازدواج شرط عدم مهریه شده باشد پس از وقوع نزدیکی زن مستحق مهر‌المثل است.

3- در مواردی که مهر‌المسمی به جهتی از جهات باطل باشد پس از نزدیکی زن مستحق مهر‌المثل می ‌باشد.

4- مواردی که مهر تعیین نشده و مرد پس از نزدیکی زن خود را طلاق دهد.

مهرالمتعه: هرگاه در عقد ازدواج مهر ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهر‌المتعه می‌ شود. در مهر‌المتعه وضعیت مرد از لحاظ اقتصادی و توانایی مالی مورد توجه واقع می‌ شود.

مهرالسنه: مهری است که پیامبر اکرم (ص) برای دخترش فاطمه (س) تعیین کرده. این مهر معادل ۵۰۰ درهم است، که این یک نوع مهر‌المسمی می ‌باشد.

انواع مهریه از نظر زمان مطالبه

همان طور که گفته شد زن مالک مهریه است و می تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند، اما مهریه از نظر زمان مطالبه به دو دسته تقسیم می شود:

1- مهریه عندالمطالبه

مهریه عندالمطالبه یعنی هر زمان که زوجه بخواهد می ‌تواند مهریه ‌اش را از همسرش درخواست بنماید و زوج موظف به پرداخت مهریه است.

* نکته: هنگامی که مهریه به صورت عندالمطالبه باشد، اصل بر این است که مرد توانایی پرداخت آن را دارد، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود و بار اثبات آن نیز بر عهده شوهر است و در واقع او باید ثابت نماید توانایی کافی برای پرداخت تمام و یا پرداخت بخش زیادی از مهریه را به صورت یکجا ندارد.

2- مهریه عندالاستطاعه

مهریه عندالاستطاعه یعنی پرداخت آن از سوی مرد به همسرش مشروط به داشتن توانایی مالی است و اصل بر این است که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارد.

* نکته: چنانچه زوجه مهریه خود را درخواست کند، اصل بر این است که زوج توانایی پرداخت تمام و یا بخشی از آن را به صورت یکجا ندارد و بار اثبات خلاف این موضوع بر عهده زوجه است.

ممنوع الخروج کردن زوج برای مطالبه مهریه

با توجه به قانون، ممنوع الخروج کردن زوج برای مهریه به صورت امکانپذیر است:

1- ممنوع الخروج کردن زوج برای مهریه از طریق اجرای ثبت

2- ممنوع الخروج کردن زوج برای مهریه از طریق دادگاه خانواده

ممنوع الخروج کردن مرد توسط اجرای ثبت

زن می تواند برای مطالبه مهریه خود از طریق دفترخانه رسمی ازدواج که نکاح را ثبت کرده است اقدام نماید و درخواست صدور اجراییه نماید که پس از ابلاغ آن به زوج، زن می تواند برای مطالبه مهریه خود، تمام اموال منقول و غیر منقول مرد را توقیف نماید، اما در صورتی که زن به هر دلیل نتواند اموال شوهر را توقیف نماید، می تواند طبق ماده 17 قانون گذرنامه و همچنین ماده 201 آیین نامه اجرای اسناد رسمی لازم الاجرا، تقاضای ممنوع الخروج شدن مرد را به اجرای ثبت بدهد تا مرد به دلیل پرداخت نکردن مهریه امکان خروج از کشور را نداشته باشد.

ممنوع الخروج کردن زوج از طریق دادگاه

به استناد ماده ۲۳ قانون محکومیت های مالی در دعاوی حقوقی از جمله مطالبه مهریه، پس از صدور رای محکومیت مهریه و نپرداختن مهریه و یا تقسیط نشدن مهریه از سوی زوج، زوجه می تواند از دادگاه صادر کننده رای، درخواست صدور قرار ممنوع الخروج کردن زوج را نماید و دادگاه موظف به پذیرش آن است، مگر اینکه مهریه پرداخت شود یا اعسار زوج برای پرداخت مهریه از سوی دادگاه پذیرفته شود.

آیا ممنوع الخروج کردن مرد با داشتن حکم اعسار امکانپذیر است؟

چنانچه زن بخواهد مهریه خود را مطالبه نماید و مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجای آن را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار را به دادگاه خانواده تقدیم کند تا در صورت اثبات اعسار او از پرداخت یکجای مهریه، دادگاه حکم اعسار مرد از پرداخت مهریه را صادر نماید و در این صورت مرد می تواند طبق رای دادگاه، مهریه زن را که به صورت اقساطی تعیین شده است را پرداخت نماید.

حال سوال این است اگر مرد حکم اعسار بگیرد و مهریه را به صورت اقساطی پرداخت کند آیا ممنوع الخروجی او رفع می شود؟

در پاسخ به این سوال باید گفت اگر به درخواست زوجه، مرد ممنوع الخروج شده باشد، رویه اجرای ثبت به این صورت است که اگر حکم اعسار مرد از پرداخت یکجای مهریه صادر شده باشد و مرد پیش پرداخت تعیین شده در حکم را پرداخت کرده باشد، با درخواست مرد، ممنوع الخروجی او رفع می شود.

راه های رفع ممنوع الخروجی مرد

در صورتی که مرد به درخواست زن برای مطالبه مهریه ممنوع الخروج شده باشد، با چند روش ممنوع الخروجی او رفع می شود:

1- زمانی ممنوع الخروجی مرد رفع می شود که مهریه زن را یکجا پرداخت کند.

2- در صورت عدم توانایی مرد در پرداخت یکجای مهریه به درخواست مرد حکم اعسار از پرداخت مهریه صادر شود و مهریه تقسیط شود.

3- زن برای رفع ممنوع الخروجی مرد رضایت دهد.

4- در صورت ممنوع الخروج شدن مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه، او می تواند تامین مناسبی به تشخیص دادگاه بسپارد تا رفع ممنوع الخروجی او صادر شود.

* نکته:در صورتی که مرد برای عدم پرداخت مهریه، ممنوع الخروج شده باشد برای رفع ممنوع الخروجی باید حق الاجرا (نیم عشر دولتی) را نیز پرداخت کند، در غیر این صورت ممنوع الخروجی او رفع نخواهد شد.

نظریه شماره 7/98/1632 در مورد ممنوع الخروجی مرد بابت مهریه

سوال: چنانچه شخصی بابت مهریه همسر خود در واحد اجرائیات اداره ثبت اسناد و املاک ممنوع ‌الخروج شده باشد، آیا با صدور حکم اعسار، تقسیط مهریه و اجرای آن از ممنوع ‌الخروجی وی رفع اثر می‌ شود؟

جواب: با توجه به اینکه تبصره 3 بند «ب» ماده 113 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1395، رسیدگی به اعسار متعهد سند لازم ‌الاجرا را با رعایت قانون نحوه اجرای محکومیت‌ های مالی مصوب 1394 تجویز کرده است و با عنایت به فلسفه وضع ماده 23 قانون اخیر‌الذکر و عبارات به کار رفته در آن، به نظر می رسد مقصود از عبارت «ثبوت اعسار محکوم علیه» مذکور در این ماده، ثبوت اعسار مطلق است و منصرف از تقسیط محکوم به (مهریه) است؛ به ‌ویژه آنکه لغو قرار ممنوع‌ الخروجی محکوم علیه با سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت در ماده مزبور پیش بینی شده و در موارد تقسیط محکوم به نیز قابل اعمال است؛ بنابراین در فرض سوال صدور حکم تقسیط مهریه موجب لغو قرار ممنوع ‌الخروجی نمی شود؛ بلکه لغو قرار مذکور با سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت امکانپذیر است.

کلام آخر

وکیل مهریه یک وکیل پایه یک دادگستری است که در خصوص دعاوی مربوط به مهریه فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین مهریه خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی مهریه آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل مهریه، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را در مورد دعاوی مهریه مانند مطالبه مهریه از ارث، اعسار از پرداخت مهریه، درخواست تعدیل اقساط مهریه و غیره راهنمایی کند.