مهریه غیرمنقول چیست؟
مهریه چیست؟
مهریه یا کابین به مالی گفته می شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می پردازد یا مکلف به پرداخت آن می شود.
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
همچنین مهریه مال معینی است که دارای ارزش مالی بوده و ضمن عقد نکاح از سوی زوج به زوجه تملیک و داده می‌شود و گاهی ممکن است به جای مال، انجام کاری به نفع زن باشد مانند تعهد مرد به آموزش قرآن به زن
در عقد دائم چنانچه در زمان عقد، مهریه ای تعیین نشده باشد عقد صحیح است و طرفین می توانند بعد از ازدواج در مورد مهریه توافق نمایند. به همین دلیل، بسته به اینکه مهریه در زمان عقد تعیین شده باشد یا نشده باشد؛ اما در عقد موقت (صیغه)، تعیین مهریه شرط لازم و ضروری برای صحت عقد می‌باشد و عدم تعیین مهریه و مدت زمان عقد موقت موجب بطلان عقد می شود.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
انواع مهریه
مهریه انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
مهرالمسمی: اگر مهر ضمن عقد نکاح یا پس از آن به رضایت طرفین تعیین شود مهرالمسمی نامیده می‌شود. مهرالمسمی مال معینی است که به عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می‌گردد یا شخصی که زوجین انتخاب کرده‌اند.
مهرالمثل: مهری که بر حسب عرف و عادت و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی زن و بر حسب زمان و مکان تعیین می‌گردد.
موارد تعیین مهرالمثل: مهرالمثل در مواقعی تعیین می شود که:
1- هرگاه مهرالمسمی تعیین نشده باشد و نزدیکی واقع شده باشد.
2- در عقد نکاح و ازدواج شرط عدم مهریه شده باشد پس از وقوع نزدیکی زن مستحق مهرالمثل است.
3- در مواردی که مهرالمسمی به جهتی از جهات باطل باشد پس از نزدیکی زن مستحق مهرالمثل می باشد.
4- مواردی که مهر تعیین نشده و مرد پس از نزدیکی زن خود را طلاق دهد.
مهرالمتعه: هرگاه در عقد ازدواج مهر ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه می شود. در مهرالمتعه وضعیت مرد از لحاظ اقتصادی و توانایی مالی مورد توجه واقع می شود.
مهرالسنه: مهری است که پیامبر اکرم (ص) برای دخترش فاطمه (س) تعیین کرده. این مهر معادل ۵۰۰ درهم است، که این یک نوع مهرالمسمی می باشد.
انواع مهریه از نظر زمان مطالبه
همان طور که گفته شد زن مالک مهریه است و می تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند، اما مهریه از نظر زمان مطالبه به دو دسته تقسیم می شود:
1- مهریه عندالمطالبه: مهریه عندالمطالبه یعنی هر زمان که زوجه بخواهد می تواند مهریه اش را از همسرش درخواست بنماید و زوج موظف به پرداخت مهریه است.
* نکته: هنگامی که مهریه به صورت عندالمطالبه باشد، اصل بر این است که مرد توانایی پرداخت آن را دارد، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود و بار اثبات آن نیز بر عهده شوهر است و در واقع او باید ثابت نماید توانایی کافی برای پرداخت تمام و یا پرداخت بخش زیادی از مهریه را به صورت یکجا ندارد.
2- مهریه عندالاستطاعه: مهریه عندالاستطاعه یعنی پرداخت آن از سوی مرد به همسرش مشروط به داشتن توانایی مالی است و اصل بر این است که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارد.
* نکته: چنانچه زوجه مهریه خود را درخواست کند، اصل بر این است که زوج توانایی پرداخت تمام و یا بخشی از آن را به صورت یکجا ندارد و بار اثبات خلاف این موضوع بر عهده زوجه است.
تعیین مال غیرمنقول به عنوان مهریه
مهریه زن می تواند مال منقول مانند سکه، وجه نقد و غیره باشد و یا مال غیرمنقول مانند زمین و آپارتمان باشد. تعیین مال منقول مانند سکه و وجه نقد به عنوان مهریه به این صورت است که سکه و وجه نقد موجود نیست و پرداخت تعداد یا مبلغ مشخصی از آن، در سند ازدواج بر ذمه زوج قرار می گیرد.
اما تعیین مال غیرمنقول مانند زمین، آپارتمان و یا هر ملک دیگری، برای زن مزایایی دارد، چرا که به محض جاری شدن عقد نکاح به ملکیت زوجه در می آید؛ اما باید به این نکته نیز توجه داشت که اگر زوجه بخواهد قبل از برقراری رابطه زناشویی طلاق بگیرد، تنها نصف مهریه غیرمنقول به او تعلق می گیرد.
تشریفات تعیین ملک به عنوان مهریه
در مهریه غیر منقول یا ملک، دفتر ازدواج موظف است که سند ازدواج را به نزدیک ترین دفتر ثبت اسناد رسمی بفرستد. دفتر ثبت اسناد پس از دریافت سند ازدواج، خلاصه معامله صداقی ثبت می کند و نام زوجه را به عنوان مالک جدید در ستون انتقالات می نویسد و شماره آن را به اداره ثبت می فرستد تا سند به نام زوجه ثبت شود.
آیا می توان با سند عادی ملک را به عنوان مهریه تعیین کرد؟
چنانچه ملکی به موجب سند عادی به عنوان مهریه زوجه تعیین گردد، یعنی روی یک برگ کاغذ نوشته شود و شهود نیز ذیل آن را امضا کرده باشند، نمی تواند برای اثبات مهریه غیر منقول مورد استناد قرار بگیرد و باید ملک مورد نظر به عنوان مهریه به نام زوجه ثبت شود.
اگر در سند ازدوج ملکی برای زوجه به عنوان مهریه به ثبت نرسد و ملک به وی منتقل نشود؛ زوجه نمی تواند ثابت کند که ملک به عنوان مهریه برای وی در نظر گرفته شده است. همچنین با انتقال رسمی ملک به نام زوجه برای مهریه، دیگر کسی نسبت به مالکیت آن ملک نمی تواند ادعایی نماید.
تعیین ملک به عنوان مهریه در آینده
چنانچه زوجین توافق کنند که هرگاه زوج در آینده ملکی را خریداری نمود، تمام یا بخشی از آن را به عنوان مهریه به زوجه منتقل کند، چنین توافقی یک توافق معلق است؛ یعنی مالکیت موکول به آینده است .
قانون، انعقاد برخی از عقود را به شکل معلق قبول دارد؛ اما در مورد عقد نکاح قانونگذار عقود معلق را درباره آن درست نمی داند؛ یعنی تعلیق در عقد نکاح موجب بطلان آن است. اگر طرفین طبق توافق، مهریه معلق را به عنون مهریه قرار دهند، این مورد دیگر توافق به مال غیر منقول محسوب نمی شود، بلکه تعهد به تحویل یک مال غیر منقول و مانند آن است.
شرایط انتقال ملک به زوجه با شرط ضمن عقد
همان طور که اشاره شد تعیین ملک نامعلوم به عنوان مهریه زوجه در آینده امکان پذیر نمی باشد.
سوال: چنانچه در سند ازدواج شرط شود که اگر زوج در آینده ملکی را خریداری نمود، تمام یا بخشی از آن به زوجه منتقل شود؛ شرایط صحت چنین شرطی چیست؟
در چنین شرطی که ملکی هنوز وجود ندارد و احتمال بر این است که در زمان آینده خریداری خواهد شد، چنین شرطی مبهم است و این شرط به دلیل مبهم بودن باطل است؛ مگر برای مدت آن در آینده، زمانی مشخص گردد و ملک نیز معلوم باشد؛ در این صورت باید مشخصات کامل ملک و مهلت زمان انجام شرط (انتقال به زوجه) و با درج عبارت «به صورت مجانی» در مورد این شرط، انجام شود.
کلام آخر
وکیل مهریه یک وکیل پایه یک دادگستری است که در خصوص دعاوی مربوط به مهریه فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین مهریه خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی مهریه آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل مهریه، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را در مورد دعاوی مهریه مانند مطالبه مهریه از ارث، اعسار از پرداخت مهریه، درخواست تعدیل اقساط مهریه و غیره راهنمایی کند.