گواهی عدم امکان سازش
طلاق چیست؟
طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن زوجین از یکدیگر و قطع رابطه زوجیت است و در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان می رود.
طلاق مانند ازدواج با خواندن صیغه، صورت می گیرد، اما برخلاف ازدواج، جزء ایقاعات است، یعنی یک طرفه است و تنها از سوی مرد انجام می شود؛ چرا که طبق ماده 1133 قانون مدنی، مرد حق طلاق دارد.
طبق ماده 1139 قانون مدنی، طلاق مخصوص عقد دائم بوده و زن در عقد موقت با پایان مدت یا بذل آن از سوی شوهر از زوجیت خارج می شود.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
انواع طلاق براساس درخواست کننده طلاق
در صورتی که زن و مرد بخواهند طلاق بگیرند باید ابتدا برای ثبت دادخواست طلاق اقدام کنند تا درخواست زن یا مرد برای طلاق در دادگاه بررسی شود و سپس دادگاه در این خصوص رأی مقتضی صادر نماید.
براساس اینکه چه کسی تقاضای طلاق دارد و دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تقدیم می کند، طلاق به دو دسته کلی تقسیم می شود:
1- طلاق یک طرفه: در طلاق یک طرفه فقط یکی از زوجین تصمیم به طلاق دارد و می خواهد از همسر خود جدا شود، از این رو طلاق یک طرفه به دو دسته تقسیم می شود:
* طلاق از طرف مرد
* طلاق از طرف زن
2- طلاق توافقی: در طلاق توافقی زن و شوهر هر دو برای طلاق توافق دارند و می خواهند با طلاق به زندگی مشترک خود پایان دهند.
طلاق از طرف مرد
طبق ماده 1133 قانون مدنی مرد حق طلاق دارد و می تواند بدون داشتن هیچ دلیل موجهی زن خود را طلاق دهد. مهمترین شرط طلاق از طرف مرد، پرداخت حقوق مالی زوجه است، یعنی در صورتی که مرد دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تقدیم کند، دادگاه در خصوص حقوق مالی زوجه که مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، تنصیف اموال زوج و استرداد جهیزیه است، تعیین تکلیف می کند، همچنین دادگاه در مورد مسائل غیرمالی طلاق نیز مانند حضانت فرزند مشترک پس از طلاق و حق ملاقات با فرزند تصمیم گیری می کند، سپس رأی طلاق (گواهی عدم امکان سازش) را صادر می کند.
طبق قانون مرد می تواند زن خود را حتی بدون داشتن دلیل موجه طلاق دهد، اما دلایل طلاق از طرف مرد از این رو اهمیت دارد، که اگر مرد بخواهد زن خود را با دلیل موجه طلاق دهد در برخی حقوق زوجه تغییراتی ایجاد می شود، مثلا در صورتی که طلاق به دلیل نشوز زوجه باشد تنصیف اموال زوج در طلاق به او تعلق نمی گیرد.
طلاق از طرف زن
همان طور که گفته شد، طبق قانون طلاق در ایران مرد حق طلاق دارد، اما زن حق طلاق ندارد و طرح دادخواست طلاق از طرف زن پیچیده و دشوار است، چرا که زن حق طلاق ندارد و برای اینکه بتواند از شوهر خود طلاق بگیرد، باید دلایل محکمه پسندی به دادگاه ارائه دهد و زن باید دلایل خود را که موجب شده بخواهد از شوهر خود طلاق بگیرد را در دادگاه ثابت کند و پس از اثبات دلایل زن برای طلاق، حکم طلاق صادر می شود.
از دلایلی که برای زن حق طلاق ایجاد می کند، عسر و حرج و نیز هر یک از شروط دوازده گانه عقدنامه است.
در طلاق از طرف زن به دلیل عسر و حرج و هچنین طلاق زن با شروط دوازدگانه عقدنامه زن باید بتواند دلایل طلاق خود را در دادگاه با ارائه مدارک و شواهد محکمه پسند اثبات کند.
همچنین زن می تواند با داشتن وکالت در طلاق برای ثبت دادخواست طلاق اقدام نماید. البته در صورتی که زن با استفاده از حق طلاق اقدام به طلاق نماید، طلاق از طرف زن نیست و طلاق توافقی خواهد بود.
یکی دیگر از راه های طرح دادخواست طلاق از طرف زن درخواست طلاق خلع است و زن به دلیل کراهتی که از شوهرش دارد با بذل مهریه اش یا دادن مالی بیشتر از مهریه اش (فدیه) به شوهر از دادگاه درخواست طلاق خلع می نماید.
طلاق توافقی
در طلاق توافقی برخلاف طلاق یک طرفه، زن و شوهر هر دو برای طلاق با هم توافق دارند و برای پایان دادن به زندگی مشترک خود تصمیم به طلاق می گیرند، از این رو دادخواست طلاق توافقی را به دادگاه تقدیم می کنند. در طلاق توافقی زن و مرد بدون دخالت دادگاه در خصوص مسائل مالی و غیرمالی طلاق مانند مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، تنصیف اموال، استرداد جهیزیه، حضانت فرزند و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق توافقی (در صورت داشتن فرزند مشترک) توافق می کنند و توافقات خود را به صورت مکتوب که به امضای زوجین رسیده باشد، به دادگاه ارائه می دهند.
در خصوص توافقات زوجین در طلاق توافقی باید به این نکته اشاره کرد که زن و مرد می توانند توافقات خود را هر زمان که بخواهند در مراحل دادرسی و یا هنگام ثبت دادخواست طلاق و حتی پس از ثبت طلاق تغییر دهند و براساس توافقات جدید عمل نمایند.
نکته: در صورتی که زن با استفاده از حق طلاق اقدام به طلاق نماید، طلاق از طرف زن محسوب نمی شود و طلاق توافقی است، از این رو رای صادر شده از سوی دادگاه، گواهی عدم امکان سازش خواهد بود.
انواع طلاق براساس رجوع در طلاق
رجوع در طلاق به معنی بازگشت مرد به همسر خود پس از طلاق و ادامه زندگی مشترک در ایام عده طلاق است و با این رجوع ازدواج قبلی با تمام آثاری که داشته، ادامه پیدا می کند و نیازی به جاری شدن نکاح مجدد نمی باشد.
براساس حق رجوع، طلاق به دو دسته تقسیم می شود که عبارتند از:
* طلاق رجعی
* طلاق بائن (طلاق بدون رجوع)
طلاق رجعی
در طلاق رِجعی مرد می تواند تا زمانی که عده طلاق پایان نیافته، بدون نیاز به عقد نکاح جدید به همسر خود رجوع نماید و زندگی مشترک خود را دوباره شروع کنند. در ایام عده طلاق رجعی زوجین از یکدیگر ارث می برند و به زوجه نفقه تعلق می گیرد و زن می تواند در منزل مرد اقامت داشته باشد.
همچنین در طلاق خلع و مبارات که از انواع طلاق بائن هستند و زن با بذل مهریه اش طلاق می گیرد، در صورتی که زن در ایام عده طلاق مهریه ای را که بخشیده مطالبه نماید طلاق از حالت بائن خارج و به طلاق رجعی تبدیل می شود و مرد می تواند در ایام عده طلاق به زن رجوع کند و زن و مرد دوباره زندگی مشترک خود را شروع کنند.
طلاق بائن
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که پس از طلاق، رابطه زوجیت به طور کامل بین زن و شوهر از بین می رود و مرد در ایام عده طلاق بائن نمی تواند به همسر سابق خود رجوع کند.
در واقع در طلاق بائن، زن در زمان عده به مرد محرم نیست و احکام زوجیت مانند الزام به اطاعت از شوهر، ارث بردن زوجین از یکدیگر، حرمت خروج از منزل بدون اجازه مرد و الزام به پرداختنفقهزن توسط مرد نیز بر او جاری نمی شود.
نکته: در طلاق بائن، اگر زن باردار باشد، بر مرد واجب است که تا زمان تولد نوزاد، نفقه او را پرداخت نماید.
انواع طلاق بائن عبارتند از:
1- طلاق زنی که بعد از ازدواج با او آمیزش نشده است.
2- طلاق دختری که نُه سالش تمام نشده است.
3- طلاق زن یائسه
4- طلاق خُلع
5- طلاق مُبارات
6- طلاق سوم یا سه طلاقه
7- نوع دیگری از طلاق نیز وجود دارد که طلاق حاکم شرع نام دارد. در این نوع طلاق، حاکم شرع همسر مردی را که نه نفقه او را می پردازد و نه طلاقش می دهد، خود طلاق می دهد.
گواهی عدم امکان سازش چیست؟
اولین مرحله برای اجرا و ثبت طلاق در دفترخانه رسمی طلاق، دریافت گواهی عدم امکان سازش است. این گواهی تأییدی بر عدم توافق و سازش زوجین است و در مواقعی صادر می شود که دادگاه رسیدن به توافق بین زن و شوهر را امکانپذیر نمی داند و با صدور گواهی عدم امکان سازش به آنها اجازه طلاق می دهد.
مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش چقدر است؟
مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش 3 ماه است؛ یعنی اگر دارنده گواهی، ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ آن را به دفترخانه رسمی طلاق برای اجرا و ثبت طلاق ارائه ندهد، پس از گذشت 3 ماه، گواهی عدم امکان سازش فاقد اعتبار خواهد بود و متقاضی در صورت پایان اعتبار گواهی، برای اجرای طلاق و ثبت آن باید مجددا برای دریافت گواهی عدم امکان سازش اقدام نماید.
شرایط صدور گواهی عدم امکان سازش
گواهی عدم امکان سازش در صورتی صادر می شود که:
1- طلاق از طرف مرد باشد.
2- طلاق توافقی باشد.
3- طلاق ازطرف زن باشد، وقتی که زن وکالت در طلاق داشته باشد؛ یعنی زن حق طلاق داشته باشد.
نحوه دریافت گواهی عدم امکان سازش برای طلاق
متقاضی برای دریافت گواهی عدم امکان سازش باید به ترتیب زیر عمل کند:
متقاضی ابتدا باید دادخواست طلاق خود را در یکی از دفاتر خدمات قضایی ثبت کند. سپس باید در سامانه تصمیم طلاق رجوع کرده و در آن برای اخذ نوبت ثبت نام کند. بعد از آن پرونده طلاق به یکی از مراکز مشاوره خانواده بهزیستی ارجاع داده شده تا مشاوران به اختلافاتی که منجر به از هم پاشیدگی زندگی زناشویی و درخواست طلاق شده رسیدگی کنند.
مشاوران، نتیجه جلسات مشاوره و عدم ایجاد صلح و سازش بین زوجین را با صدور گواهی عدم امکان سازش اعلام می کنند.
پس از دریافت گواهی عدم امکان سازش از مرکز مشاوره، زوجین به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک مراجعه نموده و با ثبت دادخواست گواهی عدم امکان سازش، روند طلاق خود را نهایی کنند.
پس از آن دفاتر مراجع قضایی، زوجین را به دادگاه خانواده ارجاع می دهد. دادگاه در یک جلسه به توافق زوجین برای طلاق رسیدگی می کند و در صورت عدم توافق زن و شوهر برای ادامه زندگی مشترک رأی دادگاه یا همان گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند.
چه کسی گواهی عدم امکان سازش را به دفتر ثبت طلاق ارائه می دهد؟
کسی گواهی عدم امکان سازش را برای اجرا و ثبت طلاق به دفترخانه ارائه می دهد، که گواهی به نفع او صادر شده است؛ یعنی کسی که درخواست گواهی عدم سازش کرده است و دادگاه درخواست او را پذیرفته است. بنابراین هر یک از زوجین که گواهی عدم امکان سازش به نفع او صادر شده، وظیفه دارد، تا مدت 3 ماه و پیش از پایان اعتبار گواهی عدم امکان سازش، برای اجرا و ثبت طلاق اقدام نماید و با گواهی به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه نماید.
* نکته: اگر گواهی عدم امکان سازش، برای طلاق توافقی صادر شده باشد؛ هر یک از طرفین می توانند آن را به دفتر ثبت طلاق ارائه نمایند.
کلام آخر
وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند.