وب سایت حقوقی دادسرایار در زمنیه رانندگی بدون گواهینامه و بیمه یک مقاله فوق تخصصی منتشر کرده است در این قسمت تیکه ای از آن را میخوانیم
جرم انگاری، قانون گذاری، تصویب مجازات ها ،به اقتضای زمان می باشد.
در گذشته که وسیله حمل و نقل چهارپایان بودند نسبت به امروز که وسایل حمل و نقل ارتقا پیدا کرده و با پیشرفت علم متحول گشته است و هواپیما و قطار و کشتی و خودرو را شامل شده است، قوانین‌مربوط متفاوت بوده است.
احتمال حوادث حمل و نقل در گذشته شاید نزدیک به صفر بوده است و تلفات جانی و خسارات هم تقریباً صفر بوده و مشخصاً تقصیر و مقصر وجود نداشته است .
اما دنیای مدرن و پیشرفته امروز مشکلات خاص خود را دارد درست است، که حمل و نقل آسان و سریع شده است و وسایل نقلیه در دسترس هستند. جابه‌جایی کالا و خدمات، همینطور جابجایی انسان از نقطه ای به نقطه دیگر از جهان به سهولت و سرعت انجام می پذیرد، اما این پیشرفت و ترقی با مخاطرات و مشکلاتی همراه است. بنابراین قانونگذاران کشورهای مختلف با وضع قوانین و مجازات های متناسب سعی در کنترل و حل و فصل اختلافات احتمالی که به واسطه سیستم حمل و نقل و یا به تبع آن ایجاد می‌شود را دارند.
امروزه به حرکت درآوردن وسایل نقلیه نیازمند علم متناسب با آن و داشتن مجوزهای لازم برای هدایت کننده آن وسیله نقلیه است .
ملوانان، خلبانان ، رانندگان، لوکوموتیورانان همگی باید ضمن داشتن مهارت لازم و کافی مجوز قانونی جهت انجام کار و به حرکت درآوردن وسیله نقلیه مربوطه را داشته باشند.
تعداد کثیری مسافر سوار بر کشتی یا قطار و هواپیما سفر می‌کنند بدون آنکه مجوز قانونی ملوان یا لوکوموتیوران و یا خلبان را دیده باشند اما باطنا مطمئن هستند که آنان حتماً مجوز قانونی لازم را از مراجع ذیصلاح مربوطه اخذ و آموزش‌های لازم را دیده و مهارتهای کافی را کسب کردند. این اطمینان خاطر نزد مسافران کشتی قطار و هواپیما و با ضریب اطمینان کمتر نزد مسافران وسایل نقلیه زمینی جاده ای نسبت به رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی شهری و بین شهری وجود دارد .
چرا گفتیم مسافران وسایل نقلیه حمل و نقل زمینی (جاده ای) احتمالا اطمینان کمتری نسبت به مهارت و دانش و حتی مجوز قانونی لازم رانندگان اینگونه وسایل دارند؟؟
درست است که رانندگان قانونا باید ضمن کسب مهارت و دانش کافی گواهینامه متناسب با وسیله نقلیه ای که هدایت می‌کنند را اخذ کرده باشند و حتی لازم است رانندگان جاده‌ای به پلیس راه یا افسران راهور در جاده‌های کشور در صورت لزوم گواهینامه خود را ارائه دهند ،اما متاسفانه بسیار دیده شده است که مسافتی از راه‌های بین‌شهری وسیله نقلیه عمومی توسط فردی هدایت می‌شود که گواهینامه نداشته
و به عنوان کمک راننده خدمت می‌کند اما با کمال تاسف برخی اوقات کنترل و هدایت وسیله نقلیه به وی واگذار شده و اتفاقات بسیار ناگوار رخ داده است که در بیشتر مواقع علت حادثه بی تجربگی و ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه توسط راننده ،علت تامه تصادف عنوان شده است. همچنین بسیار دیده و شنیده شده که چگونه یک نوجوان فاقد گواهینامه رانندگی با بی مهارتی ،بی دانشی و بدون داشتن گواهینامه لازم باعث واژگونی یا تصادف با سایر خودروها و یا برخورد با عابر پیاده شده و بعضاً خودش ،سرنشینان خودرو یا شخص ثالثی را از بین برده است قانونگذار برای جرائم مرتبط به حوادث رانندگی قوانین خاصی وضع کرده است.
رانندگی بدون گواهینامه و ایراد خسارت به دیگران طبق قانون مسئولیت مدنی ضمان آور است و طبق قانون مجازات اسلامی بعضاً مستوجب کیفر خواهد بود ،بر اساس قانون مدنی نیز هرکس خسارتی به دیگری وارد می سازد ملزم به جبران خسارت است.
هرگاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده اعم از وسایط نقلیه زمینی یا آبی و هوایی یا متصدی وسیله موتوری منتهی به قتل غیر عمدی شود مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم می شود هرگاه عدم رعایت این نظامات موجب مرض جسمی یا دماغی که غیر قابل علاج باشد و یا از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام میدهد
یا تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین شود مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال و به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم می شود همچنین چنانچه موجب صدمه بدنی شود که باعث نقصان یا ضعف دائم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن شود و یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد بدون آنکه عضو از کار بیفتد یا باعث وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود مرتکب به حبس از ۲ ماه تا ۶ ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد همچنین چنانچه عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده و یا بی احتیاطی موجب صدمه بدنی شود
مرتکب به حبس از یک تا پنج ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم می‌شود در رابطه با آنچه گفته شد هر گاه راننده یا متصدی وسایل موتوری در موقع وقوع جرم مست بود یا پروانه نداشته یا زیاد تر از سرعت مقرر حرکت می کرده است یا آنکه دستگاه موتوری را با وجود نقص و عیب مکانیکی موثر در تصادف به کار انداخته یا در محل‌هایی که برای عبور پیاده روی علامت مخصوص گذارده شده است مراعات لازم ننماید و یا از محل هایی که عبور از آن ممنوع گردیده است رانندگی نموده به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم خواهد شد دادگاه میتواند علاوه بر مجازات فوق مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم نماید.