فن یا پروانه (fan) یکی از مهمترین قطعات کولینگ تاور (برج خنک کن) به حساب می آید که وظیفه جریان دادن به هوا را برعهده دارد. در واقع کولینگ تاور هوایی را که جهت خنک کردن آب نیاز دارد توسط فن مکش می نماید. فن های برج خنک کن علاوه بر مکش هوای سرد و خشک می توانند این سیال را دمش نیز بکنند. نوع مکشی فن برج خنک کن امروزه به دلیل نصب و عملکرد بهتر آن کاربرد بیشتری دارد.
اگر بخواهیم به طور خلاصه فن های کولینگ تاور را دسته بندی کنیم دو نوع دمنده و مکنده را می توانیم نام ببریم. نوع مکنده قالباً در قسمت بالای دستگاه نصب می شود و هوا از ورودی های پایین وارد آن می گردد. نوع دمنده فن برج خنک کن نیز قالباً از جناحین به صورت عمود بر جریان پاششی آب هوا را به داخل می دمد. دمش هوای ورودی توسط فن نیز می تواند با پره حلزونی یا سانتریفوژ صورت گیرد و همچنین می تواند توسط فن آکسیال نیز به داخل دمش گردد.
تفاوت فن سانتریفوژ با محوری در برج خنک کن
این دو فن به لحاظ کاربردی می توانند در کولینگ تاور مورد استفاده قرار گیرند. در واقع هر دو سیستم گریز از مرکز (حلزونی) و محوری (اکسیال) امروزه در انواع کولینگ تاور فایبرگلاس و گالوانیزه مورد استفاده قرار می گیرد. نوع فن سانتریفوژ قالباً بیشتر در انواع برج خنک کن فلزی کاربرد دارد. فن های سانترفوژ عمدتاً فشار پرتاب هوای بیشتری داشته و مصرف انرژی آنها نیز همواره بیشتر از نوع اکسیال می باشد. در واقع پروانه های محوری به دلیل داشتن فشار اکسترنال پایین نیازمند گشتاور و موتور ضعیفتری هستند.
مزایای فن محوری برج خنک کن
- کاهش میزان مصرف برق
- کاهش میزان صدای تولیدی دستگاه
- افزایش راندمان و میزان هوادهی به نسبت قطر معین
- امکان تولید به صورت امپلار یا چند پره ای و تظیم زوایای مختلف
- امکان تعویض آسان در هر دوره تعمیرات اساسی
- هزینه های اقتصادی پایین
- امکان تولید با پره پلمیری یا فایبرگلاس
- مقاومت بالا در برابر رسوب ، رطوبت و خوردگی
انواع فن برج خنک کن
فن سوپر بلید فایبرگلاس: این مدل فن تیغه هایی به شکل پروانه های هواپیما با مقطع ایرودینامیکی ایرفویل دارند. تیغه های فایبرگلاس این مدل فن قالباً به رنگ آبی و مشکی با پوشش ژلکت مقاوم می شود. عرض تیغه های این مدل پروانه قالباً در سایز 40 سانتی متر طراحی می گردد. به دلیل عمر بالا، مقاومت زیاد در برابر نور خورشید و رطوبت امروزه کاربرد فراوانی دارد.
فن سوپر بلید آلومینیوم: پروانه سوپر بلید برج خنک کن با تیغه های آلومینیومی نیز فقط در تیپ محوری به صورت چندپره تولید می شود. بالانس اینگونه فنها به مراتب اصولی تر و بهتر صورت میپذیرد. عرض تیغه ی فنهای آلومینیوم قالباً حدود 25 سانتی متر بوده و برای مصارف صنعتی متوسط مورد کاربرد قرار می گیرد. تیغه های آلومینیومی این پروانه ها با روش اکسترود تولید و طراحی شده و از دقت بالایی برخوردار می باشد.
فن مولتی وینگ پلی آمید: پروانه مولتی وینگ یا چند جهته یکی از رایج ترین نوع فن در سیستم های هوادهی امروز می باشد. این گونه فن ها قابلیت تنظیم تحت زوایای مختلف و هوادهی های مختلف را دارند. تیغه های این مدل پروانه برج خنک کن عمدتاً از مواد پلیمری سبک همانند پلی آمید تولید می شود. تیغه های اینگونه فن ها از طریق تزریق پلاستیک صورت می پذیرید. به دلیل داشتن عرض کم تیغه از این مدل فن در انواع کولینگ تاورهای ظرفیت پایین با دورهای بالا استفاده می شود.
فن پره ملخی فلزی: فن های پره ملخی قالباً از جنس آلومینیوم یا گالوانیزه تولید می شود. نوع تیغه این مدل فن ها ورق خمکاری شده می باشد که از طریق قالب پرچی به قسمت کوپلینگ فن اتصال می یابد.