یکی از سازه‌های مهمی که شاید اسم آن را بسیاری از ما نشنیده باشند، خرپاها هستند. خرپاها سازه‌های کاربردی و مهم هستند که در انواع مختلفی تولید می‌گردند و کاربردهای گوناگونی را شامل می‌شوند. در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
خرپا چیست؟
خرپا سازه‌ای فولادی متشکل از اجزای مثلثی شکل است که به یک دیگر متصل شده‌اند و دارای محور اصلی می‌باشند. از خرپا معمولا برای ایجاد مقاومت در برابر بارهای خارجی استفاده می‌گردد.
انواع خرپا کدام است؟
انواع خرپا از لحاظ شکل ظاهری شامل موارد زیر می‌شود:
• خرپای فلزی
خرپای ساده یک نوع خرپا مسطح است که با یک عنصر مثلثی شکل شروع می‌شود و با اضافه کردن دو عضو مستقیم و بدون انحنا و همچنین یک مفصل یا گره قابل گسترش است. این نوع خرپا ممکن است در ساخت یک سقف قاب بندی شده، متشکل از تیرهای شیب دار و یک تیرچه سقفی، بکار برده شود.
• خرپای فلزی مسطح یا صفحه‌ای
خرپا مسطح خرپایی است که در آن همه اعضا در یک صفحه دو بعدی قرار دارند. این نوع خرپا که دارای اعضای تحتانی و فوقانی موازی است، به طور معمول به صورت پشت سر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. خرپا مسطح در ساخت سقف‌ها، پل‌ها، شاه تیرها و حتی سازه‌های مکانیکی دیگری مانند دوچرخه و هواپیما کاربرد دارد.
• خرپای فلزی فضایی
برخلاف خرپا مسطح که در یک صفحه دو بعدی قرار دارد، یک خرپای فضایی در حقیقت یک شبکه سه بعدی متشکل از مثلث‌های به هم متصل شده است. خرپاهای فضایی از محبوبیت خاصی در میان کارفرمایان برخوردار هستند؛ چراکه بسیار مقاوم بوده و معمولا در ساخت سقف نمایشگاه‌ها، استخرها و کارخانه‌ها از آن‌‌ها بهره می‌برند.
• خرپای فلزی مرکب
خرپای مرکب از ترکیب دو یا چند خرپای فلزی ساده حاصل می‌شود. استقامت و مقاومت این نوع از خرپا در مقایسه با سایر انواع خرپا بسیار بیش‌تر است.
کاربرد خرپا چیست؟
وظیفه اصلی خرپا، توزیع یکنواخت وزن، کنترل تنش و تراکم بدون ایجاد خمش و یا برش است. از خرپا در موارد زیر استفاده بسیاری می‌شود:
• ساخت پل‌ها
• استفاده در ساخت سازه‌های عظیم همچون برج‌ها
• ساخت انبارهای صنعتی و سوله‌ها
جمع بندی
خرپا سازه‌ای فولادی و متشکل از اجزای مثلثی شکل می‌باشد و بار وارده به سازه را تحمل می‌کند. از خرپا در ساخت پل‌ها، سوله‌ها و غیره استفاده بسیاری می‌شود.