جزوه فلسفه تعلیم و تربیت
است . از باب مثال برای بعضی از مردم علم ، اخلاق ،دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت دین و هنر خود بخود ارزش دارند . در مقابل ذاتی ، پاره ای از چیزها وسیله ای برای نیل به امور با ارزش هستند واز این جهت با ارزش تلقی می شوند .)ارزش عرضی ) از باب مثال پول ممکن است وسیله ای برای کسب علم و هنر باشد و از این لحاظ با ارزش تلقی شود .
ارزشهای نسبی و مطلق: آنچه که ارزش آن وابسته به شرایط و موقعیت خاص باشد یا به اصطلاح بالنسبه به این شرایط ارزش داشته باشد ارزش نسبی دارد (پول، حکومت، نظام اقتصادی) در مقابل این امر به اموری برخورد می کنیم که در شرایط متفاوت و موقعیت گوناگون ارزش دارند . این گونه امر در اصطلاح دارای ارزش مطلق هستند
ارزش اخلاقی
ارزش اخلاقی عبارت است از آن گونه مطلوبیت هایی که مربوط به تامین خواسته های متعالی است . یا ارزش اخلاقی عبارت است از آن مطلوبیتی که برای روح انسان در اثر عملی به انگیزه خواست های فوق غریزه حیوانی انجام می گیرد .
هدف تعلیم و تربیت
از دیدگاه دیویی، هدف تعلیم و تربیت، جامعه دموکراتیک است و در تعریف آن میگوید: جامعه دموکراتیک، جامعه ای است که از پیدایش اختلافات و تبعیضات طبقاتی، قومی . وی میگوید: تعلیم و تربیت عبارت است از: بازسازی و ساماندهی تجربه که بر معنیدار شدن و عمق آن و توانایی هدایت جریان تجربه را توسعه .
دیوئی در کتاب دموکراسی و تعلیم و تربیت، چهار ویژگی تعلیم و تربیت را ذکر میکند:
الف) تعلیم و تربیت ضرورت زندگی است: دیویی تعلیم و تربیت را به عمدی و تقسیم کرده است، اساس آموزش و پرورش را ارتباط و انتقال فرهنگی و اجتماعی میداند زیرا بدون آموزش و پرورش عمدی و زندگی میسر نیست.
ب) تعلیم و تربیت به مثابه کنش اجتماعی: محیط اجتماعی نقش مهم تربیتی دارد و امری انتزاعی و مجرد از مناسبات و روابط اجتماعی و محیط نیست، بلکه در متن همین مناسبات مطالب فراوانی را فرا میگیرد.
ج) تعلیم و تربیت به مثابه راهنمایی: به اعتقاد دیویی و مشخص نوآموز را باید کنترل و هدایت کرد و نقش راستین تعلیم و تربیت همین است.
د) تعلیم و تربیت به مثابه رشد: دیویی در این مورد بر این نکته تأکید تام میورزد که تعلیم و تربیت به رشد رساندن است و رشد عمیق زندگی است. تا زندگی هست، تعلیم و تربیت هم است. با توجه به آنچه گذشت میتوان گفت تعلیم و تربیت متربی عبارت است از: فرآیندی اصیل - نه فقط مقدماتی -میان مربی و مترّبی، ناشی از ضرورت زندگی اجتماعی و مبتنی بر رغبتهای درونی و فعلی و به منظور بازسازی تجربه برای رشد و دموکراسی اجتماعی.
-1-6اصول آموزش و پرورش از دید دیویی
دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت pdf
-1 اصل ادامه یا پیوستگی تجربه: اصل ادامه تجربه یعنی اینکه هر تجربه از تجربیات گذشته اخذ می کند و به نحوی و از طریقی در تجربیات آینده تأثیر می گذارند.
-2 اصل تأثیر متقابل: همانطور که باید شرایط عینی و خارجی را در نظر گرفت، شرایط درونی فرد نیز عامل مهمی در تجربه هستند. اصل تأثیر متقابل رابطه این دو عامل را مشخص می سازد. تجربه معمولی نتیجه تأثیر متقابل این دو عامل است. این دو عامل با هم یا تأثیر متقابل آنها در یکدیگر موقعیت را تشکیل می دهند.
-3 اصل مربوط به کنترل اجتماعی: این حقیقت که هر فردی در جامعه تا حد دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت تحت کنترل اجتماعی است و اینکه این کنترل به طور محسوس آزادی شخص را محدود نمی سازد قابل انکار نیست. افراد در مراحل مختلف زندگی تحت کنترل اجتماعی هستند.
-4 اصل مربوط به آزادی: به نظر دیویی، تنها آزادی، آزادی عقل است. آزادی عقل وقتی تحقق می یابد که فرد بتواند مختلف را مورد مشاهده و بررسی قرار دهد، هدف اساسی و با ارزش برای خود انتخاب کند و با استفاده از وسایل مقتضی برای نیل به هدف های خود اقدام کند.
-5 اصل مربوط به هدف: یک هدف صحیح ابتدا به صورت یک درونی ظاهر می گردد. ممانعت در اجرای فوری این محرک آن را به صورت تمایل در می آورد؛ ولی نه محرک درونی و نه تمایل هیچ کدام هدف نیستند. هدف به منزله یک نقطه نظر نهایی است، یعنی هدف متضمن پیش بینی نتایجی است که در اجرای محرک درونی ظاهر می شود و پیش بینی نتایج کار عقل و خرد است (گوتک، .(1384
ذهنیت فلسفی به معنای توانایی ذهن، شیوه تفکر، محصول طرز فکر و یا تصویر ذهنی بیان شده است. به عبارت کاملتر، ذهنیت فلسفی نیرویی است که دارای تمرکز فکر، حساسیت در مقابل ادراک و پیوند بین آنها، جهت فهم حقایق است
تواناییها و آمادگی فرد جهت ارزشگذاری و قضاوت صحیح و عادت به تفکر خلاق، ذهنیت فلسفی خوانده می-شود. ذهنیت فلسفی کمک به افراد در تفکر صحیح و داشتن قضاوتهای.
ذهنیت فلسفی دارای 3 بعد یا مولفه است:
جامعیت:فرد دارای ذهن فلسفی، در بعد جامعیت با یک کل نگری، موارد خاص را در ارتباط با وسیع و
در پی سازماندهی حقایق و شکیبایی در تفکرات عمیق نظری است تا اجزاء را در ارتباط با هم و در ارتباط با یک زمینه وسیع بنگرد.
تعمق :در تعمق، فرد مسائل و آنچه را که مسلم فرض مورد سوال قرار . برای چنین فردی هیچ چیز از
قبل پذیرفته شده نیست.چنین فردی پس از شناخت مبانی یک موقعیت، به تجزیه و تحلیل و توضیح معانی تلویحی موقعیتها میپردازد
انعطاف پذیری:این بعد از ذهنیت فلسفی بر عدم تحجر و تحت تاثیر محیطی، عاطفی و روانی قرار نگرفتن
تاکید دارد. بعد از ذهنیت را داراست در برخورد با مسائل خصوصاً امور متضاد، را از جهات مختلف مورد بررسی و مشاهده قرار و در مبهم فردی آرام و به عمل کردن در موقعیت ابهام آمیز میباشد.
ذهنیت فلسفی در معلمان:
مهمترین هدف نظامهای آموزشی در عصر حاضر، آموزش " چگونه فکر کردن " به دانش آموزان است و در این جهت
، قبل از هر چیز، معلمان باید از تفکری صحیح، منطقی و خلاق برخوردار باشند. اگر قرار است معلمان چگونه فکر کردن را به دانش آموزان بیاموزند، بدیهی است که خود باید از برخوردار باشند.
معلمان نزدیم ترین ارتباط ممکن را با مهمترین عنصر نظام آموزشی یعنی دانش آموزان دارند و بدیهی است توانایی فکری معلمان در کلیه فعالیت های آموزشی و پرورشی و تحقق مطلوب نقش بسزایی دارد.
نمونه هایی از نقش ذهنیت فلسفی در عملکرد معلمان:
-اتخاذ راه حل های مناسب در مواجه با مشکلات آموزشی
-تعصب نداشتن نسبت به راه حلی خاص و در نظر گرفتن رشد علمی و دانش آموزان
-پرهیز از تصمیمات عجولانه و امکان برقراری ارتباط صمیمانه با
-مقاومت نکردن دبیران در جدید و بروز رفتار مناسب با آن موقعیت
مکتب ایده آلیسم و تعلیم و تربیت :
ایده آلیسم در لغت به معنای پندارگرایی و اصالت تصور است. این مکتب قدیمی ترین مکتب فلسفی نظام دار غرب است و شاید از زمان افلاطون به بعد شروع شده است. افلاطون به این مکتب نظم می دهد. در این مکتب فلسفه پدیده ها را بر اساس ایده آل یا آنچه به روح و تصور نسبت داده می شود تفسیر می کنند. در این مکتب اصالت با عقل و ذهن و فکر است به تعبیر دیگر روح است که اصالت دارد و عقل و ذهن برخاسته از روح است پس اصیل است. در این مکتب واقعیت در پندار و ذهن انسان است و بیشتر از آن که مادی باشد مجرد از ماده است.
اصول اعتقادات پیروان این مکتب به قرار زیر است :
-1 ارزشهای روحی تأثیر قطعی در امور جهان دارد. جهان روحی ثابت تر است و حقیقت بیشتر از آنچه مادی باشد روحی است. انسان را همه دو بعدی می دانند ؛ بعدی در جسم، بعدی در روح. بعضی مکاتیب مثل ماتریالیستها مادی بیشتر مسئله جسم و ماده را اصل می دانند و بعضیها روح را. نیچه روح را در خدمت جسم می داند. در مکتب ایده آلیسم تقدم روح بر جسم مورد توجه است.
-2 تن و روان جدای از هم و مقابل هم قرار دارند( روح و جسم را یکی نمی دانند ) روح را بر جسم مقدم می دانند.
3رفتار- انسان ذاتاً هدفدار است و انگیزش اساسی رفتار در درون خود فرد است نه خارج از آن. انسان آزاد است و دارای آزادی اراده است و می تواند با ارادة خویش به ارزش یابی بپردازد، به اشیاء ارزش دهد یا آنها را بی ارزش شمارد.
-4 زندگی خوب برای انسان آن نوع زندگی است که در آن مفاهیم ارزشی درک شده اند و در رفتار فردی او آشکار می شوند.
-5 بین فرد و جامعه وحدت وجود دارد. هر فرد جزئی از کل است کل خاصیتی دارد که در دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت از افراد نمی توان آن خاصیت را دید مانند مدرسه، جامعه که یک کل است و باید بین اعضا در نهادهای آن یگانگی وجود داشته باشد. جامعه را پیروان این مکتب جامعه را از مجموع افراد بصورت فردی با ارزش تر می دانند.
-6 مدرسه بزرگ ترین نگاهبان میراث فرهنگی و عقلی دانش آموزان بشمار می رود.
معرفت شناسی از دیدگاه ایده آلیسم :
در این مکتب معرفت یا شناخت انسان مستقل از تجربه حسی است. انسان می تواند از طریق شهود بدون واسطه حس و تجربه حسی حقیقت را پیدا کند. یافته های فکری خودش را بوسیله عقل ارزیابی کند یعنی اعتقاد بر این است که منشأ معرفت انسان مجرد از ماده است و ذهنی و عقلی است. افکار انسان که غیر مادی هستند مبنای وجود و هستی او را تشکیل می دهند.
نظریه ارزش شناسی در مکتب ایده آلیسم :
پیروان این مکتب معتقدند که ارزشها در وجود خدا یا یک غیر شخصی و غیر مادی که جاودانی و ازلی است وجود دانلود جزوه فلسفه تعلیم و تربیت و شر، زشتی زیبایی و مجموعاً ارزشها و ضد ارزشها بصورت مطلق از خدا نشئت می گیرد پس مطلق است.
آنهایی که خداپرست هستند عقیده دارند که خدا نیروی لایزال، منشأ هستی است و انسان مخلوق خدا و بهترین مخلوق اوست.
آنهایی که خداپرست نیستند عقیده دارند که خدا ساخته ذهن انسان است.
آموزش و پرورش از دیدگاه ایده آلیسم :
در این مکتب برای تربیت اهمیت خاصی قائلند و معتقدند که هدف تعلیم و تربیت باید رشد و تکامل ذهن و “خود “ فرد و دانش آموز باشد. مدرسه باید فعالیت عقلی احکام و داوری های ارزشی و اخلاقی موضوع زیبا شناسی، آزادی فردی و اجتماعی، مسئولیت و انضباط شخصی تأکید فراوان داشته باشد. در این فلسفه به هدفهای تعلیم و تربیت بیشتر از روشهای تدریس توجه می شود همچنین برای مطالعه علوم انسانی بیشتر از علوم طبیعی اهمیت قائل می شود. جنبه های آگاهی ذهنی انسان و آنچه فرهنگ، هنر، اخلاق و دین نامیده می شود اینها را به حقیقت نزدیکتر می دانند. به عقیدة این مکتب انسان تنها موجود قابل تربیت است. تنها موجودی است که دارای تاریخ
فرهنگ و تمدن است و به پشتوانه توانایی ذهنی و توانسته است به پیشرفت علمی، صنعتی،
فلسفی برسد که سایر موجودات به آن نرسیده اند.پیروان این مکتب معتقدند که تفکر و سمبولیک خاص انسان است همچنانکه تفکر مجرد از عینیت های موجود طبیعی و خارجی است.
پیروان این مکتب معتقدند که آموزش و پرورش عبارتست از نفوذ انسان روی انسان و جریانی است که انسان را به تحقق ذات ( به فعلیت رساندن انسان در حد لایق ) ضمن کوششهای شخصی راهنمایی کند. تربیت جریان دو طرفه است باید هر دو فعال باشند. انسان قابلیت طبیعی فراوانی برای رشد و کمال دارد و نیازمند است ارزشهای اخلاقی را از مدرسه بیاموزد. صاحبان این فلسفه در مراتب والای عظمت روح انسان تأکید دارند و آنرا در مراتب وجود قرار می دهند.
پس در دیدگاه اینها هدف تربیت آن است که انسان را به عالی ترین درجه کمال که حد لایق اوست برساند. انسان خوب را بر انسان با معلومات ترجیح می دهند. انسان خوب آن است که آنچه می داند بتواند.
دیدگاه مکتب ایده آلیسم دربارة مربی و آموزش :
مربی مقام بسیار بالایی دارد. آنها معتقدند که مربی باید از نظر عقلی و اخلاقی فردی برتر و سرمشق خوبی دانش آموزان باشد. وظیفه معلم و مربی راهنمایی است رسیدن به حقیقت. معلم مهمترین عنصر مدرسه است. مدرسه به منزله گلستانی است که دانش آموزان گل های این گلستان و معلم باغبان این گلهاست و باید که این گلها به عالی ترین درجه رشد و کمال برسند.
دیدگاه مکتب ایده آلیسم دربارة روشهای تدریس :
مدرسه باید شرایط اندیشیدن را برای دانش آموزان فراهم کند. دانش آموزان در انتخاب موضوعها راهنمایی شوند. در فراگرفتن ارزشها و تمدن انسانی تشویق شوند باید توجه به حقیقت بخاطر خود حقیقت و توجه به خوبی و زیبایی بخاطر خود زیبایی اهمیت داده شود. در مدرسه باید دین و اخلاق از طریق فعالیت بدنی، مسائل بهداشتی، دسته جمعی، کمک و مساعدت در امور و مسائل خیر و عام المنفعه آموزش داده شود.
دیدگاه مکتب ایده آلیسم دربارة برنامه تدریس :
برنامه درسی در این مکتب بر اساس طبیعت وجود انسان تنظیم شده و شامل موضوعاتی است که برای تحقق رشد و کمال عقلی و عقلانی انسان ضرورت دارد. از دیدگاه صاحبان این مکتب تجربه های انسان به دو نوع تقسیم می شود :
الف) آنچه به محیط طبیعی اختصاص دارد.
ب) آنچه مربوط به خود انسان است.
برنامه های درسی باید در این دو زمینه باید در این دو زمینه طراحی شود.
برنامه درسی در چهار گروه زیر تنظیم می کنند :
-1 مطالعه درسهای عملی مثل روش تهیه غذا و مسکن، بکار بردن ابزار و آلات.
-2 مطالعه درسهای نظری مثل ادبیات، زبان، علوم، ریاضیات و از این قبیل.
-3 مطالعه درسهای هنری مثل هنر، شعر، موسیقی و مجسمه سازی.
-4 مطالعه درسهای دینی و اخلاقی مثل الهیات، نظریات دینی، دستورات و احکام دینی.
فلاسفه معروف ایده آلیسم :
افلاطون، کانت، هگل، برادلی
رئالیسم و تعلیم و تربیت
رئالیسم که در فارسی "واقعگرایی" و "اصالت واقع" نامیده دانلود رایگان جزوه فلسفه تعلیم و تربیت، تقریبا مقابل بوده و برای
.1 اصل استقلال(ناپیوستگی): یعنی وجود جهان، اشیاء و حوادث در روابط بین اشیاء و حوادث به انسان بستگی ندارد. به عبارت دیگر، جهان، مستقل از ذهن و عقل انسان وجود دارد، اگرچه انسانی نباشد که آن را درک کند.
.2 اصل قابلیت شناسایی: یعنی جهان آنچنان که هست، قابلیت را دارد. به بیان دیگر، جهان را آنچنان که وجود دارد، میتوان شناخت.
غربی به منطق استقرایی(تفکر از جزء به کل) و روش علمی معتقدند و میان جهان به روابط علت و معلولی عقیده دارند و جهان را مکانیکی میپندارند.
مفهوم رئالیسم
طبیعی یا علمی، جهان را مستقل از ذهن و زیر قوانین طبیعی میدانند و میگویند علم این است که به شناخت هستی طبیعی بپردازد. در تربیت نیز بیشتر به پرورش حواس و تشویق شاگردان به مشاهده و تجربه تمایل دارند. آنها جریان تربیت را شکل دادن به رفتار انسان دانسته و با تلقی کردن انسان به عنوان موجودی زیستی – اجتماعی، او را برای سازگاری با محیط طبیعی و اجتماعی آماده میکنند.
اما عقلانی یا قدیمی(کلاسیک یا سنتی)، معتقد به دو بعد جسم و روح در کل وجود انسان هستند. آنها انسان را با وجود جسمانی – روحانی بودنش به صورت یک کل، مورد توجه قرار داده و معتقدند که از آنجا که کل هستی
طبیعی دارای چنین است، بنابراین برخورد ما با کل وجود انسان بدون توجه به دو وجود او، باید یکسان باشد. عقلانی، غرض اصلی از تربیت را، سعادت انسان می پندارد و تحقق آن را در پرورش انسانی متعادل که دارای قوای جسمانی و روحانی هماهنگ باشد، امکانپذیر می داند.
انسان در علمی: در این دیدگاه که تحولات علمی پس از رنسانس است، انسان به عنوان موجودی زیستی – اجتماعی در نظر گرفته شده است. براساس این نگرش، اکتسابی نقش مهمی در
ساختن انسان ایفا میکنند. در این مکتب، بر این اعتقاد که انسان وی، حاصل برخورد ارگانیسم با محیط است، تأکید میشود.
با پیدایش این نظریه نفس، عقل، روح و استعدادهای ذاتی جای خود را به روان و روانی داد. به این معنی که، رفتار انسان را حاصل کنش و درونی و ذاتی دانستند که از بدو تولد تا بزرگسالی در برخورد با محیط صورت میگیرد. فرانسیس بیکن، جان لاک و دیگر متفکران پس از رنسانس پایههای این تفکر را به وجود آورده و داروین، آن را به اوج رساند.
دانلود رایگان جزوه فلسفه تعلیم و تربیت
جهان در این دیدگاه(رئالیسم علمی)، فقط به جهان مادی و قابل تجربه محدود میشود که علم، هر روز بخشی از آن را کشف میکند و این اکتشاف پیوسته و مستمر صورت میگیرد. از نظر رئالیسم علمی، غایتی برای جهان وجود ندارد و هستی لایتناهی است.
ارزشها، همه نسبی و پیوسته در حال تغییر و . در حقیقت فقط این موضوع مطلق است که، همه چیز نسبی است. حقایق که انعکاس واقعیت در ذهن انسان است، تا زمانی ارزش مطلق دارد که دستخوش تغییر و تحول نشده باشد. به محض اینکه شرایط تغییر به وجود آمد، حقایق و واقعیات نیز دگرگون میشود و والاترین ارزشها، ارزشهای انسانی است. "انسان" موضوع و مرکز تمام آدمی است. هنر، اخلاق و دیگر
علوم انسانی باید در خدمت بشر قرار گیرند.
تنها شناخت و دقیقترین آن، شناخت علمی است که به صورت روش خاص علمی انجام . این شناخت نیز انسان است که در طول تاریخ و با گذشت سالها، بدان دست یافته است
به نظر برخی از رئالیستها، ذهن انسان هنگام تولد، همانند لوح سفید است و به تدریج در طول زندگی از راه حواس مختلف نقوشی بر آن بسته میشود که ما از آنها به "محفوظات" یا "معلومات" تعبیر میکنیم و این نقش بستن را به اصطلاح "یادگیری" مینامیم. واقعیت، مادی داشته و درک آن جز از راه حواس و تجربه امکانپذیر نیست.
واقع گرایی عقلانی
انسان در واقع گرایی عقلانی: این دیدگاه به پیروی از ارسطو معتقد است که انسان موجودی جسمانی – روحانی است.
به عبارت دیگر، انسان دارای است که خاص خود اوست. بارزترین آنها عقل است و عقل از عمده ی روح است و آنچه انسان را انسان ، روح یا نفس اوست که بر فراز تمام طبیعی و جسمی او قرار دارد. روح، برترین هستی انسان است و عقل و اندیشه انسان از روح است که میتواند با نفوذ در مادی، ماهیت و معقول را شناخته و هدفهایی برتر از اهداف مادی را خواستار باشد.
عقلانی، در این نکته توافق دارند که جهان مادی و واقعی مستقل از ذهن ما وجود دارد، اما واقعیت را منحصر به جهان مادی نمیدانند. از نظر آنان، جهان دارای صفاتی است که با یکدیگر روابط متقابل دارند. اشیاء مانند کوه، انسان، سنگ و ... در جهان ثابت هستند و تغییر دانلود رایگان جزوه فلسفه تعلیم و تربیت؛ مثلا اگر انسانها از بین بروند، انسان بودن باقی میماند.
شناخت شناسی: در این دیدگاه، شناخت به تجربه و عقل صورت . یعنی عقل جهان را همانگونه که هست، درک کند؛ چون عقل به شناخت کلیات و در این راه از حواس نیز کمک ، اما تجزیه و تحلیل دادههای حسی و تجربی بر عهدهی تعقل است.
رئالیسم عقلانی، ارزشها در ساخت وجودی و روابط انسانها وجود دارد. ممکن است جزئیات ارزشها تغییر کند اما شالوده و اساس ارزشها ثابت هستند. ولی در دیدگاه رئالیسم طبیعی یا علمی، هر چیز
سازگار با طبیعت، ارزش است و ارزشها واقعیات اجتماعی را منعکس میکنند و با تغییر واقعیات اجتماعی، ارزشها نیز تغییر میکنند.
آموزش و پرورش واقع گرایانه
هدف از تعلیم و تربیت ، عبارت است از مجهز کردن شاگردان به مهارتهایی که برای زندگی و سازگاری آنها با محیط لازم است. در این دیدگاه بر جوانب علمی تعلیم و تربیت، تأکید بیشتری میشود و هدف از تربیت، پیوند دادن میان مدرسه و جامعه است. برآورده ساختن اجتماعی، ، سیاسی، علمی، فنی و اخلاقی جامعه و فرد از جمله هدفهای عمده در این دیدگاه است.
در این نظریه، معلم راهنمای شاگرد تلقی و او نیز مانند شاگرد پیوسته باید بر دانش و بینش خود بیفزاید. معلم باید با بهره جویی از روانشناسی تربیتی و در کودکان انگیزه ایجاد نماید. اما محور همه مسایل آموزشی معلم نیست، بلکه وی نیز به عنوان عنصری از عناصر آموزش و پرورش، شرایط یاد دادن و یاد گرفتن را تسهیل میکند و در این راستا، از علمی جدید در گوناگون بهره و علاوه بر شخصیت اخلاقی معلم، مهارتها و دانشهای وی نیز اهمیت فراوان است.