زن و مرد در مراحل دادخواست طلاق توافقی لازم است در خصوص تمامی موضوعات مرتبط با مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، اجرت‌المثل و… به توافق برسند. قاضی هم این توافقات را محترم شمرده و در حکمی که صادر می‌کند تمامی این موارد را مدنظر قرار می‌دهد و آن را در گواهی عدم امکان سازش که از جمله اصلی‌ترین مدارک جهت تمامی مراحل دادخواست طلاق توافقی است، قید می‌کند. وکیل طلاق توافقی در ادامه این مطلب به بررسی بیشتر مراحل درخواست طلاق توافقی از سوی زوجین خواهد پرداخت.
مراحل درخواست اقدام توافقی از سمت زوجین چگونه است؟
طلاق توافقی هم همچون سایر امور حقوقی دارای مراحل گوناگونی است. این مراحل عبارت است از:
۱. درخواست طلاق توافقی
در مرحله اول بایستی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و نسبت به طرح شکایت و تقدیم دادخواست به دادگاه صالح اقدام نمایید. به این ترتیب که زن و مرد بایستی به دفاتر مذکور مراجعه نموده و جهت طرح دادخواست طلاق توافقی در دادگاه خانواده محل اقامت خود اقدام نمایند. این دادخواست در شهرستان‌هایی که دادگاه خانواده ندارند، در دادگاه عمومی صالح انجام خواهد شد.
۲. ارجاع به مراکز مشاوره خانه بهزیستی
طی سال‌های گذشته به دلیل بالا رفتن میزان طلاق، قوه قضاییه به منظور کاهش آمار طلاق، زن و مردی را که تصمیم به طلاق توافقی دارند برای مشاوره به مراکز مشاوره خانه بهزیستی ارجاع می‌دهد. به این ترتیب که روجین می‌بایست طی پنج جلسه مشاوره خانواده به این مراکز مراجعه نموده و مشاوره بگیرند. ولی امکان دارد روند مشاوره زمان‌بر باشد که توصیه می‌کنیم در این خصوص از یک وکیل خوب کمک بگیرید.
۳. تنظیم توافقنامه طلاق
از جمله اصلی‌ترین مدارکی که می‌بایست به هنگام رسیدگی به دادگاه خانواده تقدیم گردد، توافقنامه طلاق توافقی است. توافقنامه طلاق به سندی می‌گویند که در آن در رابطه با کلیه حقوق مالی و غیرمالی اعم از حضانت فرزندان، نفقه، اجرت‌المثل ایام زوجیت، مهریه و… توافق صورت گرفته و این توافق را مبنی بر سند امضا شده تقدیم دادگاه می‌کنند. از جمله پیچیده‌ترین مراحل دادخواست طلاق توافقی می‌توان گفت همین تنظیم توافقنامه طلاق است که دقت نداشتن به آن ممکن است خسارات غیرقابل جبرانی را برای طرفین در پی داشته باشد.
۴. ارجاع به پزشکی قانونی
یکی دیگر از مدارکی که تسلیم آن به دادگاه الزامی است، گواهی عدم بارداری زوجه است. به این ترتیب که قاضی طی یک نامه جهت انجام آزمایش و صدور گواهی عدم بارداری زن را به پزشکی قانونی معرفی می‌کند.
علاوه بر این در برخی موارد زوجین مدعی عدم برقراری رابطه زناشویی هستند و زوجه دوشیزه است .در چنین موارد علی‌رغم صدور گواهی عدم بارداری، گواهی بکارت نیز برای زن صادر می‌گردد. چنانچه زوجه گواهی بکارت داشته باشد، این امکان را دارد تا از دادگاه تقاضای حذف نام همسر از شناسنامه و همچنین صدور شناسنامه جدید نماید.
۵. ارجاع پرونده به دادگاه
چنانچه زن و مرد پس از اتمام مراحل مشاوره همچنان برای طلاق مصمم باشند، مرکز مشاوره اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش می‌کند و سپس پرونده را به دادگاه ارسال می‌کند. قاضی دادگاه بعد از مورد بررسی قرار دادن مدارک نسبت به تعیین جلسه رسیدگی برای صدور رای طلاق اقدام می‌نماید.
۶. صدور رای توسط قاضی
قاضی پس از بررسی کلیه مدارک و شنود تمامی اظهارات زن و مرد یا وکلای ایشان، نسبت به صدور رای طلاق توافقی اقدام خواهد کرد. ولی ناگفته نماند که اگر در دادگاه اشتباهی از جانب زوجین رخ دهد که بیانگر عدم توافق بر سر هر یک از حقوق قانونی آن‌ها باشد، طلاق از صورت توافقی خود خارج گردیده و قاضی رای به صدور طلاق نخواهد داد.
۷. اسقاط حق تجدید نظر و فرجام خواهی
از جمله مهم‌ترین مواردی که می‌بایست در نظر داشت، این است که به منظور سرعت بخشیدن به صدور هرچه سریع‌تر رای طلاق توافقی، اسقاط حق تجدیدنظرخواهی و یا فرجام خواهی در رای دادگاه تصریح گردد. چنانچه این حق ساقط نگردد، به منظور اجرای رای طلاق و ثبت رسمی طلاق بایستی تا پایان مهلت قانونی تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی منتظر ماند که حداقل طلاق را ۲۰ روز به تاخیر خواهد انداخت.
چرا برای دادخواست طلاق توافقی به وکیل نیاز داریم؟
• انجام تمامی مراحل دادخواست طلاق توافقی توسط وکیل طلاق توافقی که به کلیه روند دادرسی مسلط است موجب می‌گردد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نتیجه برسید.
• در صورتی که دادخواست طلاق توافقی به صورت ناقص تنظیم گردد، باعث طولانی شدن زمان رسیدگی می‌شود و چنانچه به طور اشتباه تنظیم شده باشد و در توافقات با توجه و اشراف به قانون و آثار آن نباشد، مطمئنا مشکلاتی را به وجود خواهد آورد که جهت پیشگیری حضور وکیل الزامی است.
• دیگر لزومی به حضور زوجین نبوده و مانع از تنش و اختلافات احتمالی زوجین در ملاقات خواهد شد.
• حضور وکیل طلاق مانع از طولانی شدن روند رسیدگی می‌شود.
• اگرچه حضور وکیل مستلزم هزینه و حق الوکاله است، اما مانع از پرداخت هزینه‌های اضافی می‌شود.
مراحل درخواست طلاق توافقی بدون وکیل
۱. توافق زوجین: در نخستین مرحله طلاق توافقی بدون وکیل زن و مرد بر سر موضوعات مالی و غیرمالی اعم از مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، اجرت‌المثل به توافق می‌رسند. زن و مرد چه با وکیل و چه بدون وکیل ضروری است تا در موارد مذکور به توافق برسند و کتبا نوشته و امضا کنند. ولی در صورت وجود وکیل، زن و مرد توافقات خویش را با وی در میان گذاشته و او اقدام به تنظیم توافقنامه می‌کند.
۲. ثبت نام در سامانه ثنا: بعد از آن بایستی هر یک از زن و مرد در سامانه ثنا ثبت نام نمایند. سامانه ثنا جهت ثبت دادخواست و پیگیری ابلاغیه بوده که طی چند ماه اخیر ثبت نام در سامانه ثنا جزو مراحل طلاق توافقی نبوده و اخیرا اضافه شده است. شما می‌توانید به جای مراجعه به دادگاه در این سامانه ثبت نام نموده و توسط اپلیکیشن ثنا ابلاغیه‌های مرتبط با دادخواست طلاق توافقی خود را مشاهده نمایید.
۳. ثبت نام در سامانه تصمیم: جهت صدور گواهی عدم امکان سازش شرکت در جلسات مشاوره بهزیستی ضروری است. جهت حضور در این جلسات بایستی زوجین در سامانه تصمیم ثبت نام نموده و نوبت دریافت کنند. به این خاطر که تعداد متقاضیان زیاد است احتمال طولانی شدن اخذ نوبت زیاد است. بعد از اخذ نوبت بایستی در پنج جلسه مشاوره به فاصله ده روز حضور به عمل آورید.
۴. ثبت دادخواست طلاق توافقی: از دیگر مراحل دادخواست طلاق توافقی بدون وکیل مراجعه به دفاتر خدمات قضایی است که باید از طریق سامانه ثنا دادخواست طلاق توافقی خویش را تنظیم و ثبت نمایید. در صورت داشتن وکیل خانواده فرایند تنظیم و ثبت دادخواست شما توسط وی انجام می‌‌پذیرد.
۵. حضور در جلسه دادگاه: بعد از آنکه دادخواست خود را ثبت نمودید، پیامی برای شما ارسال می‌شود که تاریخ و زمان مراجعه به دادگاه در آن ذکر گردیده است و زوجین ملزم به شرکت در جلسه دادگاه در موعد مقرر هستند. در طلاق توافقی بدون داشتن وکیل، زن و مرد بایستی توافقات خود را در جلسه دادگاه به قاضی اعلام دارند تا وی به توافقات ایشان رسیدگی و آن‌ها را مکتوب نماید.
۶. صدور رای گواهی عدم امکان سازش: در این مرحله قاضی بعد از بررسی نتایج جلسات مشاوره و توافقات زن و مرد اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش خواهد کرد.
تفاوت مراحل دادخواست طلاق توافقی از طرف زن و مرد
در این بخش به بررسی تفاوت مراحل درخواست طلاق توافقی از طرف زن و مرد خواهیم پرداخت.
طلاق از طرف زن
طلاق از جانب زوجه طلاق یک طرفه بوده که به تقاضای زوجه مطرح می‌گردد. بر اساس قانون، زوج دارای حق طلاق بوده و قادر است بدون دلیل موجه همسر خود را طلاق دهد. ولی زوجه حق طلاق نداشته و به منظور طرح دادخواست طلاق بایستی دلایل موجهی به دادگاه تقدیم نماید. طلاق به درخواست زوجه از طریق شروط دوازده گانه عقدنامه، دلیل عسر و حرج، دلایل محکمه پسند دیگر و داشتن وکالت در طلاق یا بخشش مهریه در ازای طلاق امکان‌پذیر است. ناگفته نماند که زوجه می‌بایست قادر به اثبات دلایل خود در دادگاه باشد تا دلایل وی مورد قبول قاضی واقع گردد.
طلاق از طرف مرد
به موجب ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، زوج دارای حق طلاق بوده و حق دارد هر هنگام که بخواهد بدون هیچ دلیلی اقدام به طلاق همسر خود کند. اما دادگاه خانواده پیش از صدور رای طلاق، برای موضوعات مالی و غیر مالی تعیین تکلیف خواهد کرد و زوج ملزم است قبل از جاری شدن صیغه طلاق، حقوق مالی زن اعم از مهریه، نفقه، اجرت‌المثل ایام زوجیت، تنصیف اموال و استرداد جهیزیه را بپردازد.
سوالات متداول
۱. طلاق توافقی توسط وکیل چقدر طول می‌کشد؟
در حال حاضر تشریفات طلاق توافقی به طور کامل تقریبا نزدیک به 4 تا 5 ماه زمان می‌برد. البته یک وکیل دادگستری متخصص دعاوی خانواده می‌تواند این زمان را تا حدود ۲ ماه کاهش دهد.
۲. آیا با داشتن وکالت در طلاق از شوهر باز هم به وکیل نیاز داریم؟
بله، در چنین مواردی باید یک وکیل از جانب شوهر نسبت به طلاق نماید در غیر این صورت طلاق از حالت توافقی خارج می‌گردد.
۳. زوجین تا چه مدت بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش باید به دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مراجعه نمایند ؟
در طلاق توافقی زوجین تا ۳ ماه بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش باید جهت ثبت طلاق به دفتر مراجعه نمایند.
۴. چنانچه زن و مرد مقیم خارج از ایران بخواهند به صورت توافقی طلاق بگیرند چگونه می‌توانند درخواست طلاق توافقی دهند؟
بایستی به کنسول گری یا سفارت‌خانه ایران در آن کشور مراجعه نمایند و وکیل بگیرند.
۵. مدارک مورد نیاز جهت طلاق توافقی چیست ؟
شناسنامه زوجین، عقدنامه ازدواج (یا کپی سند ازدواج)، در صورت وجود وکالتنامه حق طلاق، در صورت وجود وکالتنامه وکیل دادگستری، نتیجه جلسات مشاوره، صورتجلسه توافقات زوجین، آزمایش عدم بارداری، گواهی بکارت از پزشکی قانونی.