زمانی که التهاب و عفونت لثه دارید احتمالاً موقع مسواک زدن دچار خونریزی لثه می‌شوید یا این که تنفستان بدبو است. این مرحله‌ی اولیه‌ی بیماری لثه ژنژویت نام دارد و در صورتی که درمان نشود، بیماری به نام پریودنتیت ایجاد می‌شود که بافت اطراف دندان را دچار مشکل می‌کند. در صورتی که پریودنتیت را بدون درمان رها کنید، استخوان آرواره دچار آسیب می‌شود و فضاهای کوچک بین لثه و دندان باز می‌شود. دندانتان ممکن است بپوسد و درنهایت هم بیفتد.
لثه‌ای که سالم باشد صورتی‌رنگ و محکم است و دندان را به خوبی در جای خود نگه می‌دارد. همچنین، چنین لثه‌ای در صورتی که لمس شود یا هنگام مسواک زدن، خونریزی نمی‌کند.بیماری لثه همیشه با درد همراه نیست و ممکن است شما از وجود این مشکل خبر نداشته باشید.
علائم التهاب و عفونت لثه
نشانه‌های اولیه‌ی بیماری لثه عبارتست از:
- قرمزی و تورم لثه‌ها
- خونریزی بعد از مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان
- به این مرحله از بیماری لثه، ژنژویت می‌گویند.
انواع عفونت لثه در کودکان
یکی از مهمترین عواملی که سبب عفونت لثه در کودکان می باشد رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان است. در ادامه به انواع بیماری های لثه در کودکان اشاره می کنیم.
التهاب خفیف لثه (ژنژویت)
ژنژویت که اصطلاحا به آن التهاب خفیف لثه می گویند. از نشانه های اصلی التهاب خفیف لثه قرمزی وخونریزی در لثه می باشد. این بیماری را می توان با منظم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن پیشگیری و درمان نمود.
در موارد نادر ممکن است به طور ناگهانی عارضه‌ای به نام ژنژویت زخمی نکروز دهنده‌ی حاد (ANUG) ایجاد شود. در این مورد ممکن است عفونت به همه‌ی قسمت‌های لثه منتشر شود و حتی استخوان آلوئولار اطراف دندان را هم درگیر نماید. در این صورت ممکن است چنین مشکلاتی ایجاد شود:
- لثه‌های بین دندان‌ها به طور کامل از بین می‌رود و خراب می‌شود.
- زخم‌های دهان، حفره‌های دائمی در لثه‌ها به جای می‌گذارند.
- دندان‌ها لق می‌شوند.
نشانه‌های این عارضه معمولاً خیلی شدیدتر از مشکل لثه هستند و در صورتی که در مرتبه‌ی اول ابتلا به آن، درست درمانش نکنید دوباره عود می‌کند. حتی ممکن است بوی بد دهان شما دائمی شود. در موارد بسیار نادر ممکن است قانقاریا ایجاد شود که حتی لب‌ها و گردن را هم فرا بگیرد. البته این اتفاق زمانی می‌افتد که بافت‌ها شروع به مردن کنند و همین طور رها شوند. پس در صورت بروز این مشکل، باید سریعاً بافت‌های مرده را برداشت.
التهاب شدید لثه (پریودنتیت)
بیماری التهاب لثه بیشتر در بین جوانان و نوجوانان دیده شده است و معمولا در بین دندان های آسیاب اول رایج است. التهاب شدید لثه سبب ازبین رفتن استخوان فک می شود. اگر دچار بیماری پریودنتیت شدید می توانید با مسواک زدن روزانه و رعایت بهداشت دهان و دندان از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
درمان التهاب لثه و عفونت لثه
این بیماری حتماً باید توسط دندانپزشک درمان شود. اما اگر پیش از دسترسی به دندانپزشک به درمانگاه مراجعه کردید، می‌توانند تا زمان دسترسی شما به متخصص دندانپزشک، برای شما درمان‌هایی انجام دهند. علاوه بر رعایت بهداشت دهان و دندان، درمان این عارضه شامل مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت لثه، مسکن و انواع دهانشویه‌ها است.
بیماری‌های لثه عوامل مختلفی دارند اما مهمترین عامل ایجادکننده‌ی چنین مشکلاتی، بهداشت ضعیف دهان و دندان است. وقتی بهداشت دهانی ضعیفی دارید، یعنی به طور صحیح و منظم مسواک نمی‌زنید، پلاکها روی دندان‌ها جمع می‌شوند.
درمان عفونت لثه با داروهای مسکن
پاراستامول (استامینوفن) و ایبوپروفن رایج‌ترین داروهای مسکن هستند و بدون نسخه هم به فروش می‌رسند اما برای هر کسی مناسب نیستند، پس قبل از مصرف حتماً بروشور داخل جعبه یا دستور مصرف را بخوانید.
دهانشویه برای عفونت لثه
دهانشویه‌های حاوی کلرهگزیدین یا هیدروژن پروکسید هم برای درمان ANUG استفاده می‌شوند و آن‌هایی که حاوی کلرهگزیدین هستند بدون نسخه هم به فروش می‌رسند اما به اندازه‌ی دهانشویه‌های حاوی هیدروژن پروکسید موثر نیستند. قبل از مصرف دهانشویه‌ها حتماً دستورالعمل استفاده را بخوانید چون بعضی از آن‌ها را باید پیش از استفاده، با آب رقیق کرد.
دهانشویه‌های ضدعفونی‌کننده‌ی حاوی کلرهگزیدین یا هگزتیدین بدون نسخه در داروخانه‌ها موجود است. اما در این مورد هنوز تفاوت نظر وجود دارد که آیا استفاده از دهانشویه برای افرادی که لثه‌های سالمی دارند هم لازم است یا نه. دهانشویه‌ها نمی‌توانند پلاک‌های موجود را از بین ببرند؛ فقط مسواک منظم و استفاده از نخ دندان می‌تواند این کار را انجام دهد.
دندانپزشک اگر بداند که دهانشویه ممکن است بتواند از تجمع پلاکها روی دندان جلوگیری کند، توصیه می‌کند از دهانشویه استفاده کنید. پس در مورد نحوه‌ی استفاده و مناسب‌ترین نوع دهانشویه با دندانپزشک خود مشورت کنید.
اگر از دهانشویه‌های حاوی کلرهگزیدین به طور منظم استفاده کنید ممکن است دندان‌هایتان قهوه‌ای شود؛ به همین دلیل دهانشویه‌ی حاوی کلرهگزیدین را نباید بیش از چهار هفته مصرف کنید. بین مسواک زدن و استفاده از دهانشویه‌ی حاوی کلرهگزیدین دهانتان را به طور کامل بشویید چون بعضی اجزای خمیردندان‌ها از تاثیر دهانشویه جلوگیری می‌کنند.
برداشتن پلاک از سطح دندان ها
دهان پر از باکتری است و این باکتری‌ها با بزاق ترکیب می‌شوند و یک لایه‌ی چسبناک روی دندان‌ها به نام پلاک ایجاد می‌کنند. وقتی غذاها و نوشیدنی‌های غنی از کربوهیدرات مصرف کنید (یعنی غذاهای شیرین و نشاسته‌ای)، باکتری‌های موجود در پلاکها کربوهیدرات‌ها را به انرژی مورد نیاز خودشان تبدیل می‌کنند و در همان زمان اسید هم تولید می‌کنند. در طول زمان، این اسید شروع به تجزیه‌ی سطح دندان و ایجاد پوسیدگی می‌کند. باکتری‌های دیگر درون پلاکها هم ممکن است لثه را تحریک کنند و منجر به ایجاد التهاب و زخم شوند.
برداشتن پلاک از سطح دندان‌ها توسط مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، معمولاً کاری ساده است، اما در صورتی که این کار را به تعویق بیندازید، ماده‌ی سختی به نام تارتار ایجاد می‌شود که نمی‌توان آن را از بین برد. تارتار خیلی خیلی محکم‌تر از پلاک به دندان‌ها می‌چسبد و فقط دندانپزشک است که می‌تواند آن‌ها را جدا کند.
بهداشت دهان و دندان
مسواک زدن دندان‌ها هر شب به عنوان آخرین کار قبل از رفتن به رختخواب به مدت ۲ دقیقه، و حداقل روزی یکبار. مهم هم نیست که از مسواک معمولی یا الکتریکی استفاده کنید، فقط مسواک بزنید. البته بعضی افراد احساس می‌کنند کار نظافت دندان‌ها با مسواک الکتریکی راحت‌تر است.
استفاده از خمیردندان با میزان مناسب فلوراید که مانع پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.
استفاده از نخ دندان به طور روزانه قبل از مسواک زدن.
ترک سیگار
چکاپ منظم دندان‌ها نزد دندانپزشک، حداقل هر ۱ تا ۲ سال، اما اگر لازم است بیشتر هم می‌تواند باشد.
جرم‌گیری و پولیش دندان
برای از بین بردن پلاک و تارتار روی دندان‌ها دندانپزشک ممکن است از پولیش و جرم‌گیری دندان استفاده کند. این شیوه یک روش تمیزی حرفه‌ای دندان است که توسط متخصص انجام می‌شود. دندانپزشک با استفاده از ابزار مخصوصی پلاک و تارتار را از روی دندان شما می‌تراشد و سپس برای از بین بردن لکه‌ها و رنگ‌ها دندان شما را پولیش می‌کند.
اگر روی دندان شما پلاک و تارتار خیلی زیادی جمع شده باشد ممکن است به بیش از یک بار جرم‌گیری و پولیش نیاز داشته باشید. هزینه‌ی پولیش و جرم‌گیری بر اساس کاری که باید انجام شود متغیر است پس پیشاپیش در این خصوص سوال کنید.
جرم‌گیری عمیق دندان‌ها یا روت‌پِلَنینگ
در برخی موارد ممکن است نیاز به استفاده از این روش باشد؛ در این روش، زیر لثه‌های شما به صورت عمقی تمیز می‌شود تا باکتری از روی ریشه‌ی دندان شما برداشته شود. پیش از شروع این روش به بی‌حسی موضعی نیاز دارید.