استان کردستان با مرکزیت شهر سنندج در غرب کشور قرار دارد و هم مرز با کشور عراق میباشد، طبق اطلاعاتی که از کتیبه های آشوری و اورارتویی ثبت شده این استان زمانی مرکز جکومت مادها بوده است.
کردستان غنی از جاذبه های طبیعی و آثار تاریخی مانند بنچاق هورمان، ثپه تیانه، تپه زیویه و ... میباشد.
جاذبه های تاریخی:
- گنجینه زیویه و قلعه وارگ زیویه مرکز پایتخت مادها
- بنچاق هورمان
- آثار صخره ای فرهاد تاش
- تپه تیانه
- تپه توبره ریزه
- موزه خانه کرد
- قلعه حسن آباد
- قلعه قم چغای
- قلعه مریوان
- سرای امیر تومان
- قز قلعه
- قلعه های سیاومه
- قلعه قپانتو
- بازار قدیمی سنندج
جاذبه های طبیعی
- دریاچه زریوار:
مهمترین و کم نظیرترین جاذبه آبی در غرب کشور است که در فاصله سه کیلومتری غرب مریوان قرار دارد.
- چشمه بابا گرگر: در روستای باباگرگر در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهستان قروه
- دریاچه سد شهید کاظمی: در شهرستان سقز قرار دارد.
- چشمه قمچقای: در ۱۷ کیلومتری قمچقای در دهستان «سیاه منصور» شهرستان بیجار
- سد گاوشان: از سدهای بزرگ در ۲۵ کیلومتری جاده کامیاران به سنندج
- چشمه هفت آسیاب: در روستای شریف آباد از دهستان سیاه منصور واقع است.
- چشمه آب تلخ پیر صالح در روستای قشلاق از شهرستان بیجار قرار دارد.
- آبشار بل: در یکی از روستاهای منطقه اورامان و در مرز استان کرمانشاه این آبشار زیبا آب عالی برای شرب مهیا می کند. این آب در مسیر خود به رودخانه سیروان میریزد.
- چشمه کواز: در ۵۰ کیلومتری شمال غربی کامیاران و در دامنه کوه واقع شده است که نوشیدن آن برای درمان بیماری های مجاری تنفسی، روماتیسمی مفید است.
- آبشار کویله: در شهرستان مریوان و در مسیر جاده مریوان سقز واقع است.
- سراب ویتساره از چشمههای قدیمی شهرستان قرود که آب بسیار گوارایی دارد
- سراب قروه: در بخش جنوبی شهر قروه این سراب طبیعی یکی از تفرجگاههای مردم است.
- چشمه خاورآباد: در جنوب شرقی چشمه سراب بیجار واقع است.
- پارک جنگلی آبیدر: در ضلع غربی شهر سنندج در دامنه کوه آبیدر قرار دارد.
- منطقه اورامان: از مناطق زیبای استان کردستان در شرق مریوان قرار دارد و دارای کوهستانهای زیبا با پوشش جنگلی است. رودخانه بزرگ سیروان از این منطقه و دره اورامان عبور می کند و به رودخانه دیاله در عراق می پیوندد.
- حیات وحش و مناطق حفاظت شده: کردستان گونه های مختلفی از حیات وحش را در خود جای داده است. این گونه ها شامل انواع پستانداران پرندگان و آبزیان میشوند. از حیوانات وحشی که در جلگهها و دشتها پرورش می یابند. خرس بز کوهی آهو ،گراز ،خرگوش گفتار، شغال، گرگ و روباه را می توان نام برد.
خوش خوراکی
- کلانه:
ترد و خوش طعم است. کلانه از غذاهای محلی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه است این غذا تا حد زیادی به پیتزای فرنگی شباهت دارد.
- پرپوله (آش عدس):
آش سبک و مغذی که اصالت آن به کردستان برمی گردد و فقط از یک نوع از حبوبات استفاده شده که بسیار برای بدن نیاز است و بیشتر در فصول سرد سال در شهر سنندج ماه های دیگر سال در شهر سنندج طبخ میکنند.
- هالاو:
آش هالاو در استان کردستان طبخ می شود. این آش به آبگوشت غوره نیز معروف است زیرا در تهیه آن از آبغوره نیز استفاده می شود و درست مانند آبگوشت با آب فراوان و گوشت کوبیده سرو می شود.
- ماهی کبابی زریوار:
در کنار دریاچه زریوار در ۲ کیلومتری مریوان از ماهی کبابی صید شده از همین دریاچه که بر روی زغال کباب می شوند، غافل نباشید.
- قایرمه:
کنگر سوخاری است که با کته و نان تناول میشود کنگر بیشتر در ماه فروردین پیدا میشود برای برای طبخ این غذا در ماههای دیگر سال از کرفس استفاده میشود.
سوغات
- بادام سوخته: از شیرینیهایی است که به عنوان سوغات کردستان ترکیبی از پخت بادام و شکر است.
- برساق: نان روغنی محلی کردستان است که به ویژه در شهر بیجار تهیه میشود این نان محلی از ترکیب آرد، شکر، تخم مرغ، شیر و سایر مواد به دلخواه درست میشود.
- شیرینی کنجدی گزانگبین: خاص شهر سنندج و استان کردستان است. چون انگبین شهد حاصل از حشره ای است که در کوهستان ها و دشتهای کردستان از روی درختی به نام انگبین به دست می آید.
- شیره سقز: سقز همچون آنتی بیوتیک تا حدودی با باکتری عامل اصلی زخم معده و اثنی عشر مقابله می.کند ضمن این که بسیاری از اهالی محلی شیره ی خام سقز را در حالت ناشتا میخورند چون عقیده دارند موجب دفع سنگ کلیه میشود.
هنر و صنایع دستی
- کلاش: در مناطق کرد نشین نوعی گیوه به نام کلاش تولید می شود که هماهنگی جالبی با لباس کردی دارد.
- گلیم سنه: بافت آن بیشتر در شهر سنندج رایج است. طرح این طرنج در کردستان شهرت بالایی دارد گلیم برگرفته از فرشهای هراتی با نقوش بوته ای است.
- ظریف کاری: دست سازههای ظریف چوبی از جمله تخت نرد و شطرنج در کردستان شهرت بالایی دارد.
- گلیم بیجار: ویژگیهای مشابه و مشترکی با گلیم سنه دارد و در بافت آن از رنگهای تند به کار برده شده است.
- گلیم کردستان: انعکاسی است از طبیعت زیبای کردستان که با ذهن خلاق و هنرمندانه زنان گرد بدون هیچ طرح و نقش قبلی و به صورت خودجوش و بداهه در هم آمیخته شده است.