مهمترین آزمایشی که به منظور تشخیص بیماری‌های مختلف و ارزیابی سلامت عمومی بدن انجام می‌شود آزمایش خون کامل نام دارد. این آزمایش به طور کامل شامل ارزیابی و بررسی سلول‌های قرمز خون، گلبول‌های سفید خون، هموگلوبین، هماتوکریت و پلاکت‌ها می‌باشد. در صورتی که تعداد هر یک از این موارد از محدوده طبیعی خارج شود به معنای ابتلای فرد به بیماری‌های زمینه‌ای مختلف می‌باشد. پزشک متخصص برای تشخیص بیماری فرد نباید تنها به نتایج این آزمایش اکتفا کند.
آزمایش خون کامل شامل چه مواردی می‌شود؟
آزمایش خون کامل یکی از مهمترین آزمایشاتی است که به منظور ارزیابی سلامت عمومی بدن و تشخیص بیماری‌های مختلف از جمله کم خونی، عفونت و سرطان خون انجام می‌شود. در آزمایش خون کامل مؤلفه‌ها و ویژگی‌های مختلف خون شما مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌گیرد که این موارد شامل سلول‌های قرمز خون، گلبول‌های سفید خون، هموگلوبین، هماتوکریت و پلاکت‌ها می‌باشند.
در صورتی که تعداد سلول‌های خونی و نسبت موجود بین آن‌ها به صورت غیرطبیعی کم یا زیاد شود به این معناست که فرد به بیماری پزشکی زمینه‌ای مبتلا می‌باشد و برای درمان به ارزیابی بیشتر نیاز خواهد داشت.
لازم به ذکر است که محدوده نرمال آزمایش خون کامل به عوامل مختلف از جمله سن، جنسیت و شرایط پزشکی وابسته می‌باشد.
نحوه تفسیر نتیجه آزمایش خون کامل
حجم، نسبت و تعداد سلول‌های خونی در آزمایش خون کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای تفسیر نتیجه آزمایش خون کامل پزشک باید نتایج تمامی این ارزیابی‌ها را در کنار یکدیگر قرار داده تا به نتیجه کلی دست یابد.
گلبول‌های قرمز غیرطبیعی
نتایج تعداد گلبول‌های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت که در آزمایش خون کامل مورد ارزیابی قرار می‌گیرند با یکدیگر در ارتباط هستند و پزشک متخصص باید آن‌ها را در کنار یکدیگر تفسیر کند. در حقیقت گلبول قرمز خون در این آزمایش از جنبه‌های مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
در صورتی که تعداد گلبول‌های قرمز از حد نرمال کمتر باشد به کم‌خونی مبتلا شده‌اید. کم‌خونی ضعف و خستگی را به همراه دارد. کمبود برخی ویتامین‌ها و آهن، از دست رفتن خون به دلیل وجود بیماری زمینه‌ای، از عوامل ایجادکننده کم‌خونی محسوب می‌شوند. ابتلای فرد به بیماری‌های زمینه‌ای از جمله بیماری‌های قلبی باعث می‌شود تعداد گلبول‌های قرمز از حد نرمال بیشتر باشد.
تعداد غیرطبیعی گلبول‌های سفید
وجود یک اختلال خود ایمنی در بدن فرد باعث خواهد شد تا سلول‌های سفید خون از بین بروند و در نهایت فرد به مشکلات مغز استخوان و یا سرطان مبتلا خواهد شد. لازم به ذکر است که مصرف برخی از داروها نیز ممکن است تعداد گلبول‌های سفید خون را کاهش دهند.
در صورتی که تعداد گلبول‌های سفید از حد نرمال بیشتر باشد فرد ممکن است به عفونت و یا التهاب مبتلا شده باشد. البته وجود اختلال در سیستم ایمنی یا مغز استخوان نیز ممکن است باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون شود. مصرف برخی از داروها باعث می‌شود این تعداد افزایش یابد.
پلاکت‌های غیرطبیعی
ابتلای شخص به یک بیماری زمینه‌ای باعث خواهد شد تا تعداد پلاکت‌ها از حد نرمال بالاتر باشد. البته عوارض جانبی مصرف برخی از داروها نیز افزایش تعداد پلاکت‌های خونی را به همراه خواهد داشت. در صورتی که تعداد پلاکت‌های خونی شما از محدوده نرمال خارج شود برای تشخیص دلایل اصلی به انجام آزمایشات بیشتر نیاز خواهید داشت.
این نکته را به خاطر داشته باشید که انجام آزمایش خون کامل به تنهایی برای تشخیص قطعی کافی نخواهد بود. پزشک متخصص نباید تنها بر اساس نتیجه این آزمایش بیماری یا شرایط خاص را در افراد تشخیص دهد. بلکه باید نتایج آزمایش خون کامل را در کنار نتایج دیگر آزمایشات و معاینات بالینی تفسیر نماید.