آیا شما تاکنون آزمایش قند خون را انجام داده‌اید؟ با استفاده از این آزمایش سطح گلوکز یا قند خون اندازه‌گیری می‌شود. بیشتر افراد مبتلا به دیابت برای کنترل قند خون خود، این آزمایش را انجام می‌دهند. با کمک دستگاه تست قند خون خانگی می‌توانید در خانه یا محل کار آزمایش قند خون را انجام دهید. نتیجه جواب این آزمایش خیلی سریع در دسترس ما قرار می‌گیرد و می‌توانیم اقدامات لازم را انجام دهیم.
اطلاعاتی درباره آزمایش قند خون
بدن انسان کربوهیدرات‌های مواد غذایی مثل غلات و میوه‌ها را گرفته و به گلوکز تبدیل می‌کند. منبع اصلی تولید انرژی در بدن، گلوکز می‌باشد. هنگامی که میزان گلوکز در خون افزایش یابد، قند خون بالا می‌رود. کسانی که مبتلا به بیماری دیابت هستند یا کسانی که احساس تشنگی زیادی می‌کنند یا دفع ادرار زیادی دارند، باید جهت کنترل قند خون، آزمایش قند خون را انجام دهند.
با انجام آزمایش قند خون می‌توان بررسی کرد:
- آیا سطح قند خون بالا است یا نه؟
- آیا رژیم غذایی ما جهت کنترل و تنظیم قند خون صحیح است یا نه؟
- آیا باید دارو جهت کنترل قند خون استفاده کنیم؟
- آیا با انجام فعالیت ورزشی قند خون تنظیم می‌شود؟
- آیا داروهای مصرفی در افراد دیابتی مفید بوده یا باید تغییر کند؟
عوامل موثر در افزایش خطر ابتلا به دیابت
- اضافه وزن
- سن بالاتر از 45 سال
- نداشتن تحرک کافی
- تری گلیسیرید بالا
- فشار خون بالا
- پایین بودن سطح کلسترول خوب خون
- سابقه ابتلا به دیابت بارداری
- تولد نوزادی که بیشتر از 5/4 کیلوگرم وزن داشته است
- مقاومت به انسولین
- سابقه سکته مغزی
- داشتن سابقه خانوادگی در ابتلا به قند خون
- دیابت در نژادهای آسیایی، اسپانیایی، آفریقایی و بومی آمریکا شیوع بیشتری دارد
هدف از انجام آزمایش قند خون
بررسی کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی: اگر سطح قند خون کم باشد و درمان نشود، ممکن است باعث تشنج و کما شود.
بررسی افزایش قند خون یا هیپرگلیسمی: اگر قند خون بالا باشد، باعث کتواسیدوز می‌شود. این وضعیت در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 اتفاق می‌افتد. کتواسیدوز هنگامی رخ می‌دهد که بدن فقط از چربی برای سوخت استفاده می‌کند. قند خون بالا برای مدت زمان طولانی، باعث ابتلا به آسیب عصبی یا نوروپاتی، بیماری‌های کلیوی، چشمی و قلبی می‌شود.
*انجام آزمایش قند خون کم‌خطر است و عارضه جانبی ندارد. در صورتی که نمونه‌گیری از ورید باشد ممکن است در محل ورود سوزن به بدن مقداری کبودی، درد و تورم احساس شود که بعد از یک روز از بین می‌رود.
چه کسانی باید آزمایش قند خون انجام دهند؟
مبتلایان به دیابت نوع 1: اگر قند خون را با استفاده از انسولین کنترل می‌کنید، حتما قبل از انجام کارهای زیر قند خون خود را کنترل کنید: ورزش کردن، خوابیدن، خوردن غذا، رانندگی و نگهداری از کودکان
مبتلایان به قند خون بالا: این افراد می‌توانند با انجام ورزش مناسب، داشتن رژیم غذایی سالم و کنترل استرس، قند خون را تنظیم کنند.
مبتلایان به قند خون پایین: وجود علائمی مانند ضعف، لرز، تعریق، عصبانیت، بی‌حوصلگی، سردرگمی، حواس‌پرتی، گرسنگی، خارش و بی‌حسی در لبها و یا زبان، خواب آلودگی و غمگین بودن نشانه قند خون پایین است.
خانم‌های باردار: در بیشتر مواقع، دیابت بارداری بعد از زایمان برطرف می‌شود.
جهت بررسی وضعیت سلامتی بهتر است سالیانه آزمایش قند خون را انجام دهیم.
انواع آزمایش قند خون
با استفاده از دستگاه تست قند خون خانگی: با سوزن زدن از سر انگشت، کمی خون را بر روی یک نوار گلوکومتر ریخته و سپس نوار داخل دستگاه قرار می‌گیرد و بعد از 10 الی 20 ثانیه، میزان قند خون مشخص می‌شود.
نمونه‌گیری در آزمایشگاه: جهت غربالگری دیابت از این روش استفاده می‌شود. در این روش آزمایش قند خون به صورت ناشتا یا همان آزمایش FBS انجام می‌شود. این آزمایش سطح قند خون را در 90 روز قبل بررسی می‌کند. نتیجه این آزمایش نشان می‌دهد که شما مبتلا به دیابت یا پیش دیابت هستید یا خیر. همچنین برای تشخیص موثر بودن روش درمانی برای کنترل دیابت استفاده می‌شود.
تفسیر آزمایش قند خون
نتایج آزمایش قند خون با توجه به شرایط و زمان انجام آزمایش تغییر می‌کند.
قبل از خوردن صبحانه: برای افراد غیر دیابتی پایین‌تر از 70 تا 99 میلی‌گرم در دسی لیتر و برای افراد دیابتی 80 تا 130 میلی‌گرم در دسی لیتر
قبل از خوردن ناهار، تنقلات و شام: برای افراد غیر دیابتی پایین‌تر از 70 تا 99 میلی‌گرم در دسی لیتر و برای افراد دیابتی 80 تا 130 میلی‌گرم در دسی لیتر
دو ساعت بعد از خوردن وعده غذایی: برای افراد غیر دیابتی پایین‌تر از 140 میلی‌گرم در دسی لیتر و برای افراد دیابتی پایین‌تر از 180 میلی‌گرم در دسی لیتر
پزشک با توجه به سابقه خانوادگی فرد، سن فرد، بارداری، مدت زمان ابتلا به دیابت و عوارض دیابت، تشخیص قطعی درباره جواب آزمایش می‌دهد.