آزمایش CBC، یکی از شایع‌ترین و پرکاربردترین آزمایش‌هایی است که پزشکان به منظور چکاب‌های ماهیانه و همچنین برای تشخیص، کنترل و درمان برخی بیماری‌ها از آن استفاده می‌کنند. انجام آزمایش شمارش کامل خون ساده و تفسیر آن نیاز به تخصص خاصی ندارد. مقایسه محدوده نرمال با اعداد به دست آمده از آزمایش، نتیجه را برای شما مشخص می‌کند. در صورت مغایرت با مقادیر طبیعی به پزشک مراجعه فرمایید.
آزمایش CBC چیست؟
ممکن است بسیاری از شما ندانید که آزمایش CBC چیست. آزمایش CBC یا شمارش کامل خون فقط یک آزمایش ساده و رایج است که بیماری‌های زیادی را بررسی می‌کند و در نهایت، سلامت و یا عدم سلامت بدن را نشان می‌دهد. کم و زیادی تعداد گلبول‌های خون نیز در این آزمایش مشخص می‌شود. در میزان گلبول‌های خون سن و جنسیت افراد تأثیر دارد و بر اساس این دو مولفه متغیر است و میزان طبیعی گلبول‌ها با توجه به این دو مورد در آزمایش CBC مشخص می‌شود. این آزمایش ساده و در عین حال کاربردی به تشخیص بسیاری از اختلالات از کم‌خونی ساده گرفته تا سرطان‌های پیشرفته کمک می‌کند.
انواع اصلی گلبول‌ها در شمارش کامل خون محاسبه می‌شود. در این آزمایش، هموگلوبین و هماتوکریت اندازه‌گیری می‌شود. هموگلوبین همان پروتئین حاوی اکسیژن و هماتوکریت درصد گلبول‌های قرمز موجود در خون را اندازه می‌گیرد. این آزمایش شایع، تعداد و نوع گلبول سفید را نیز مشخص می‌کند که کم و زیاد بودن آن می‌تواند نشانگر عفونت یا سرطان باشد.
از کاربردهای دیگر آزمایش CBC اندازه‌گیری میزان پلاکت خون است. تغییر در پلاکت می‌تواند فرد را دچار خونریزی کند و این موضوع خطرناک است.
معمولا چه مواقع آزمایش CBC توصیه می‌شود؟
گاهی اوقات به عنوان چکاب‌های ماهیانه و یا در صورت وجود برخی علائم مثل خونریزی، خستگی زیاد و یا زمانی که بیماران مبتلا به سرطان دوره‌های شیمی درمانی را طی می‌کنند برای اینکه تاثیر داروها بر سلول‌ها بررسی شود، این آزمایش تجویز می‌شود. آزمایش در برخی موارد پزشک را در تشخیص، کنترل بیماری و روند درمان کمک می‌کند.
در حالت عادی برای انجام این آزمایش نیاز به ناشتا بودن نیست ولی اگر پزشک از نمونه آن برای موارد دیگر بخواهد استفاده کند ممکن است توصیه شود که چند ساعتی چیزی میل نکنید.
مراحل آزمایش CBC چیست؟
فرد آزمایش گیرنده از رگ قسمت ساعد و پشت دست خون می‌گیرد. انجام این آزمایش بیشتر از چند دقیقه طول نمی‌کشد. بعد از تمام شدن در صورت حساسیت پوستی امکان کبودی وجود دارد که جای هیچ گونه نگرانی نیست و بعد از یک الی دو روز برطرف می‌شود.
تفسیر آزمایش CBC
جواب آزمایش هر فرد بر اساس میزان گلبول خون متفاوت است. برخی موارد ممکن است نتیجه آزمایش را تغییر دهند و نیاز به آزمایش مجدد شود که از جمله این موارد می‌توان به فقر آهن، کمبود برخی ویتامین‌ها، مشکلات قلبی، خونریزی، سرطان و حساسیت نسبت به داروها اشاره کرد. در صورت غیرطبیعی بودن CBC، پزشک آزمایش را تکرار می‌کند و بعضا پیشنهاد تغییر آزمایشگاه را می‌دهند تا از درستی آن اطمینان پیدا کنند.
تفسیر جواب آزمایش نیاز به تخصص بالا نداشته و شما می‌توانید با استفاده از اطلاعات داده شده در قسمت تحلیل نتیجه، متناسب با سن و جنسیت خود، متوجه شوید که آیا نتیجه بدست آمده از آزمایش خون شما در محدوده مربوطه هست یا خیر؟ اگر در بازه مربوطه بود که شما در سلامت هستید و اگر از آن بازه خارج بود و یا روی مرز قرار داشت که باید به پزشک مراجعه نمایید.