در جواب اینکه آزمایش MCH چیست، گفته می‌شود که این آزمایش میانگین مقدار هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌نماید. مقدار نرمال MCH، بین 5/27 تا 2/32 پیکوگرم است. بالا بودن این مقدار، از فقر ویتامین B12 و فولات یا ابتلا به برخی بیماری‌ها از جمله بیماری پلی سیتمی ورا، ناشی می‌شود. پایین بودن آن نیز به دلیل فقر آهن و ابتلا به بیماری تالاسمی می‌باشد. برای تنظیم مقدار MCH باید از مواد غذایی حاوی آهن و ویتامین B12 استفاده نمایید.
آزمایش MCH چیست و چه ارتباطی با اندازه‌گیری هموگلوبین دارد؟
در پاسخ به اینکه آزمایش MCH چیست، باید گفت Mean Corpuscular Hemoglobin که به اختصار MCH گفته می‌شود، میانگینی از میزان هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز را نشان می‌دهد. هموگلوبین، نوعی پروتئین است که در ساختار آن عنصر آهن به کار رفته است. وظیفه هموگلوبین، اکسیژن رسانی به تمام بافت‌های بدن می‌باشد. گلبول‌های قرمز که سلول‌های خون هستند، سرشار از هموگلوبین می‌باشند.
رابطه MCV و MCHC با آزمایش MCH چیست؟
به غیر از آزمایش MCH، دو شاخص دیگر به نام‌های MCV و MCHC نیز وجود دارند که به اندازه‌گیری گلبول‌های قرمز خون مربوط می‌شوند.
شاخص MCV ، میانگین مقدار گلبول‌های قرمز خون را اندازه می‌گیرد. جالب است بدانید که همه گلبول‌های قرمز یک اندازه نیستند. هر اندازه گلبول قرمز بزرگ‌تر باشد، مقدار هموگلوبین موجود در آن هم بیشتر است. و بالعکس، هر اندازه این سلول خونی کوچک‌تر باشد، مقدار هموگلوبینی که دربرگرفته هم کمتر خواهد بود. با توجه به این موضوع می‌توان گفت مقدار MCH یعنی میانگین هموگلوبین، بستگی به میزان MCV دارد.
شاخص MCHC ، میانگین مقدار هموگلوبین موجود در واحد حجم یک گلبول قرمز را بیان می‌کند. همان‌طور که مشاهده می‌کنید MCHC و MCH بسیار مشابه هستند، با این تفاوت که MCHC مقدار هموگلوبین را در واحد مشخص، یعنی در واحد حجم یک گلبول قرمز، اندازه‌گیری می‌کند اما MCH به طور کلی میانگین هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون را اندازه می‌گیرد.
تفسیر آزمایش MCH چیست؟
مقدار نرمال MCH، از 5/27 تا 2/32 پیکوگرم می‌باشد. اگر مقدار MCH از میزان بیان شده کمتر باشد، طبیعی نبوده و باید به پزشک مراجعه نمایید.
دلایل پایین بودن MCH
با توجه به اینکه هموگلوبین حاوی عنصر آهن است، پس پایین بودن آن، نشان‌دهنده فقر آهن و کم‌خونی فرد است. ساخت هموگلوبین، نیازمند عنصر آهن است. اگر بدن فرد کمبود آهن داشته باشد، متعاقبا فرد دچار کم‌خونی می‌شود.
کمبود آهن از عوامل متعددی از جمله کمبود مواد غذایی حاوی آهن در رژیم غذایی، از دست دادن مقدار زیادی خون، ابتلا به نوعی بیماری ارثی به نام تالاسمی ناشی می‌شود که در اثر آن ساخت هموگلوبین محصور شده و بسیار پایین می‌آید.
علائم پایین بودن MCH
- احساس درد در ناحیه قفسه سینه
- بالا رفتن ضربان قلب
- تنگی نفس
- طبیعی نبودن و زرد شدن رنگ پوست
- احساس ضعف، خستگی و حتی سردرد
دلایل بالا بودن مقدار MCH
بالا بودن مقدار MCH بیانگر آن است که اندازه‌ی گلبول‌های قرمز از حد نرمال بزرگ‌تر شده است. فولات و ویتامین B12 از مواد اساسی برای تولید گلبول قرمز هستند. وقتی مقدار این ویتامین‌ها در بدن کاهش می‌یابد، گلبول‌های قرمز از حد طبیعی بزرگ‌تر می‌شوند.
کمبود ویتامین B12 و فولات می‌تواند به دلیل فقدان این مواد در رژیم غذایی یا مصرف الکل، یا ابتلا به انواعی از بیماری‌های مربوط به کلیه، قلب، ریه، تیروئید، کبد و ... باشد.
همچنین ابتلا به نوعی بیماری به نام پلی سیتمی ورا که به دلیل جهش ژنتیکی ایجاد می‌شود و در اثر آن، تعداد گلبول‌های قرمز در مغز استخوان افزایش می‌یابد، باعث افزایش مقدار MCH می‌شود.
مواد غذایی مناسب برای تنظیم MCH
بهترین مواد غذایی برای تنظیم مقدار MCH، مواد حاوی آهن و ویتامین B12 است. از جمله این مواد می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- اسفناج
- جگر
- میوه‌های خشک
- گوشت قرمز
- مغزها
- حبوبات مانند عدس
- آجیل