تا به حال چند با از پزشک این جمله را شنیده اید که بیماری شما ریشه عصبی دارد؟ این جمله نشانگر وجود یک بیماری روان تنی است که در اثر فشارهای عصبی رخ می دهد.
بیماری روان تنی یا سایکوسوماتیک (Psychosomatic) دسته ای از بیماری ها هستند که در اثر سرکوب فشارهای روانی تنش و استرس مزمن در بدن ایجاد می شود.
منشا این دردها جسمی نیست و فرد آسیب فیزیکی ندیده است بلکه فشارهای روانی تخلیه نشده عامل اصلی بروز این بیماری ها است.
این بیماری ها به درمان های جسمی پاسخی نمی دهند. این بیماری ها در گروه اختلالات اضطرابی قرار دارند و در افراد بین 18 تا 40 سال بروز پیدا می کنند. این استرس خود را به صورت دردهای فیزیکی و جسمانی بروز می دهد.
مشخصه این بیماری درد جسمانی است که در بیش از یک منطقه ایجاد می شود و مدت زیادی طول می کشد. دردی که توسط پزشک قابل تشخیص نیست و نتایج آزمایش ها، مورد بیماری زا را نشان نمی دهند.
این دردها ویژگی های زیر را دارد:
درد جسمانی و اختلال در مناطق مختلف بدن
تشدید دردها با عوامل هیجانی مرتبط است.
دردها واقعی هستند و عمدی و تمارض به حساب نمی آیند.
این بیماری خود را به صورت مشکلات زیر نشان می دهد:
سردرد میگرن
بیماری های گوارشی مانند ترش کردن معده و زخم های معده و روده
سردرد تنشی
دیابت
فشارخون
مشکلات پوستی مانند آکنه و کهیر
گردن درد
کمردرد
پرکاری و کم کاری تیروئید
اختلالات جنسی
ریزش مو اختلالات گوارشی
اختلال تغذیه
مشکلات قاعدگی مانند قاعدگی دردناک یا قطع شدن قاعدگی
سرگیجه
خستگی مفرط
اختلال خواب
تنگی نفس
افرادی که در شرایط استرس زا هستند در آنها اسید معده بیش از حد ترشح می شود یا دفاع مخاطی ضعیفی دارند و در معرض زخم معده قرار دارند.
افرادی که روده ضعیفی دارند شرایط استرس زا در آنها تولید زخم های روده و اختلالات گوارشی می کند. بنابراین افرادی که در شغل های استرس زا مشغول به کار هستند بیشتر به زخم معده یا روده مبتلا می شوند.
بیماری های قلبی عروقی بر اثر تجمع چربی در عروق کرونر اتفاق می افتد. علاوه بر آن عوامل ژنتیک، مصرف سیگار، فشارخون، کلسترول بالا و پیری نیز از عوامل زمینه ساز ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی است.
در برخی موارد این بیماری منشا روانی دارد در افرادی که نگرانی ای، دایمی را تجربه می کنند و در آن ها میزان رقابت و خصومت و پرخاشگری زیاد است در آمار زیادی دچار این بیماری های قلبی می شوند.
به خصوص زمانی که این افراد امکان تخلیه خشم خود را نداشته باشند احتمال ابتلا به بیماری افزایش می یابد.
در آسم مجاری تنفسی تنگ می شود و فرد به تنگی نفس و خس خس می افتد. در زمان هایی که هیجانات روانی زیادی را تجربه می کند سرفه های شدید می کند و دچار تنگی نفس می شود. علل روانی می تواند این بیماری را تشدید کند.
عامل اصلی فشارخون مربوط به عوامل قلبی – عروقی، کلیوی و غددی اتفاق می افتد. در برخی موارد این فشارخون علت فیزیکی ندارد و این فرد در موجهه با مشکلات انعطاف لازم را ندارند.
کمال گرا هستند و چون توانایی ها و خواسته هایشان با هم مطابقت نمی کند دچار تنش زیادی می شوند. ژنتیک نیز در بروز این بیماری نقش دارد اما استرس آن را افزایش می دهد.
علت فیزیکی دردهای ستون فقرات می تواند سابیدگی مهره ها و تومورهای نخاع و ستون فقرات باشد. اما در برخی موارد دلیل فیزیکی، علت دردهای ستون فقرات نیست بلکه منشا روانی دارد از جمله دردهایی که در مهره های اولیه گردن و پشت بروز می کند.
دلیل این دردها آن است فرد نتوانسته خود را با محیط سازگار کند یا قادر به سازگاری هیجانی نیستند. این افراد در درازمدت دچار خلق پایین می شوند.
علت مشکل پرکاری تیروئید در افراد قرار گرفتن در محیط هایی است که استرس طولانی را تجربه می کنند. همچنین افرادی که در مقابل عقاید دیگران حالت دفاعی به خود می گیرند یا توانایی تعامل و ارتباط درست را ندارند اغلب به مشکلات تیروئیدی دچار می شوند.
بی اشتهایی و پرخوری هر دو می توانند علت روانی داشته باشند. در پرخوری عصبی فرد همیشه در حال خوردن است اما به علت این که از افزایش وزن می ترسد، سعی می کند با استفراغ ، ورزش، مصرف ملین و مسهل این غذا ها را دفع کنند.
افسردگی ارتباط زیادی با پرخوری عصبی دارد و فرد را دچار مشکلاتی می کند که با استفاده از روان درمانی و مداخلات تخصصی قابل حل است. بی اشتهایی از خود کم بینی نشات می گیرند. این افراد خود را به صورت غیرواقعی چاق می بینند و از خوردن امتناع می کنند تا جایی که وزن آن ها به نصف وزن نرمال می رسد.
این بیماری ها کم و بیش در زندگی همه انسان ها رخ می دهد. برای مثال هنگامی که می ترسیم و به نفس نفس می افتیم و در هنگام اضطراب، ضربان قلبمان بالا می رود.
نحوه بروز این بیماری ها در افراد مختلف به شیوه های مختلف است اما اگر نشانه های زیر در شما بروز کرد نشانه بروز بیماری روان تنی است و باید جدی گرفته شود.
اگر مشکلات روحی باعث تشدید علایم بیماری می شود.
اگر بلافاصله پس از یک ناراحتی روحی علایم جسمی ظاهر شد.
این اختلالات بسته به دلایلی که اتفاق می افتد می تواند یکی از این بیماری ها را در بدن ایجاد کند.
اختلالات تبدیلی
در این اختلال در اثر فشارهای روحی زیاد، دردهای شدید و مزمنی در بدن فرد ایجاد می شود و حالات روحی فرد بر شدت این دردها تاثیر مستقیم دارد. این اختلال در افرادی که مبتلا به افسردگی هستند نیز دیده می شود.
مبتلایان به افسردگی در مناطق مختلف بدنشان دردهای مزمنی را تجربه می کنند. با بهبود حالات خلقی، دردها نیز بهتر می شود اما در حالت کلی بهبود کامل این بیماری ها و بین رفتن علایم درد زمان بر است.
هیپوکندریا (خود بیمار انگاری)
در هیپوکندریا (خود بیمار انگاری) بیمار با مشاهده هر علامت کوچکی از بیماری، آن را به یک بیماری سخت و پیشرفته نسبت می دهد حتی اگر نشانه های این بیماری وجود نداشته باشد و معتقد است هنوز پزشکان پی به وجود آن نبرده است.
مثلا اگر فرد سردرد داشته باشد فکر می کند دچار تومور مغزی شده است یا نوع بدخیمی از سرطان را در بدن دارد که هنوز آزمایش ها وجود آن را ثابت نکرده است. این فرد دائم در حال ترس و اضطراب است. همیشه به پزشک مراجعه می کند و درخواست آزمایش دارد.