اختلال استرس پس از حادثه (Posttraumatic stress disorder) یا سانحه‌ای ناخوشایند که در گذشته برای شما اتفاق افتاده است، یک اختلال روانی است که از علائم شایع آن می‌توان به استرس شدید ناگهانی، حمله عصبی و فکر ناخواسته به آن اتفاق، اشاره کرد.
اختلال استرسی نیز مانند سایر آسیب‌های روانی قابل درمان است و چه بسا می‌توان با رعایت نکاتی ابتدایی از آسیب‌های اولیه آن که زندگی روزمره شخص را دچار بحران می‌کند جلوگیری کرد و طبیعتا در مرحله نخست باید فرد یا اطرافیان آن به شناسایی علائم بپردازند.
برای شناخت بیشتر این نوع اختلال و راه های درمان آن پیشنهاد می کنیم ادامه مطلب را مطالعه بفرمایید.
علائم اختلال استرسی پس از حادثه یا Posttraumatic stress disorder (PTSD) ممکن است از یک ماه تا یک سال بعد از حادثه در فرد ظاهر شوند ولی بعد از بروز، بطور مشخص ممکن است با شنیدن خبری خاص از جمله اخبار سوانح رانندگی، ضرب و شتم خیابانی، سرقت، اخبار تجاوز جنسی و موارد مشابه در فرد پدیدار شوند.
فرد مذکور بعد از شنیدن اخبار مشابه دچار حمله‌های عصبی شدید که عوارض آن شامل مواردی مانند؛ شوک عصبی، تشنج، پرخاش ناگهانی، استرش شدید، لرزش دست و بی قراری‌های مکرر است می‌شود.
بروز مداوم علائم بیماری می تواند روند زندگی عادی فرد در اجتماع را دچار آسیب جدی کند، بطوری که از انجام امور روزمره مثل تحصیل و کار باز بماند و از اجتماع دوری و به محیط‌های ایزوله پناه ببرد.
حتی در صورت شدت علائم بیماری و بی توجهی به شناسایی علائم و درمان اختلال استرسی پس از حادثه، ممکن است فرد دچار افسردگی های بلند مدت شود و گاها کار به خودکشی برسد!
اگر بیش از یک ماه است که افکار و احساستان با یادآوری یک حادثه یا اتفاق بد در گذشته، پریشان می شود، اگر این افکار به حدی شدید است که نمی توانید کنترل زندگی خود را به دست بگیرید و مثل قبل روند روتین آن را طی کنید، با پزشک یا متخصص سلامت روان حتما صحبت کنید و هرچه زود تر به دنبال درمان این اختلال بروید و از شدید شدن علائم PTSD جلوگیری کنید.
شاید فردی که دوستش دارید یا یکی از نزدیکان شما بعد از سانحه عوض شود و دیگر شبیه به قبل نباشد مثلا عصبانی، کج خلق و افسرده شود. اختلال اضطراب پس از حادثه تاثیر زیادی روی احساس و سلامت روان عزیزان و دوستان شما دارد که باید با درک این موضوع به روند بهبود علائم کمک کرد.
شنیدن درباره حادثه‌ای که این اختلال را در نزدیکان شما ایجاد کرده دردناک است و حتی ممکن است باعث تداعی رویدادهای عذاب آوری شود. در این مواقع شاید از تلاش‌های او برای صحبت در مورد حادثه اجتناب کنید یا از بهتر شدن حال عزیزتان نا امید شوید. و یا ممکن است به دلیل اینکه نمی‌توانید حالش را خوب یا فرایند درمان را سریع‌تر کنید احساس عذاب وجدان داشته باشید.
یادتان باشد که نمی توانید فردی را تغییر دهید اما…
در مورد این اختلال اطلاعات کسب کنید در این صورت درک می‌کنید که عزیزتان چه حالی دارد. توجه داشته باشید که انزوا جزو علائم اجتناب ناپذیر این اختلال است پس در صورت لزوم به او فضا بدهید و در صورت نیاز بدون تغییر در رفتار برای او گوش شنوا باشید.
پیشنهاد حضور در مطب و شروع پروسه درمانی را بدهید، البته نه به صورت ناگهانی بلکه مرحله به مرحله در او احساس نیاز کنید. فرد را تشویق به انجام فعالیت‌های خانوادگی و دست جمعی کنید تا ذهن اون از افکار منفی دور بماند.
اگر فردی را می‌شناسید که در معرض خطر احتمالی اقدام به خودکشی قرار دارد یا دست به خودکشی زده، حتما یک نفر در موقعیت های مختلف همراه فرد بماند تا از امنیت او مطمئن شود.
اقدام به مصرف داروهای آرام بخش و تجویز سرخود به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و باید فرد دچار اختلال را ترجیحا توسط کسی که از او حرف شنوی دارد یا یکی از عزیزان اوست متوجه موقعیت اضطراری کرد و نزد روانشناس برد.
درمان PTSD به فرد کمک می‌کند دوباره کنترل زندگی خود را به دست بگیرید و اولین اقدام در پروسه درمانی روان درمانی فرد است، اما می‌توان از دارو هم با نظر پزشک استفاده کرد.
ترکیب این دو روش به طرق زیر به بهبود علائم تدریجی و درمان کمک به سزایی می‌کند:
آموزش توانایی های مهار علائم در فرد
کمک کردن به فرد تا حس بهتری نسبت به خود و اطرافیان داشته باشد و سانحه پیش آمده را اتفاقی در گذشته تصور کند.
مهارت کنار آمدن با شرایط درصورت عود علائم با روش‌های روان درمانی حرفه‌ای در فرد ایجاد شود.
درمان مشکلات دیگر مربوط به تجربه آسیب زا، که منجر به تشدید علائم می‌شود مانند؛ افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف الکل و مواد مخدر در فرد کنترل شود.
داروهایی که به روند بهبود PTSD یا اختلال استرسی کمک می کند
داروهایی که به روند بهبود PTSD یا اختلال استرسی کمک می کند به شرح زیر است:
این دارو ها به علائم کلی افسردگی و اضطراب کمک می‌کند. همچنین در رفع اختلالات خواب و تمرکز موثر هستند؛ سروتونین، پاروکستین و سرترالین برای درمان PTSD به تایید موسسه غذا و دارو جهانی رسیده‌اند.
تحقیقات نشان داده پرازوسین می‌تواند باعث کاهش کابوس در افراد مبتلا به اختلال استرسی شود، از تحقیقات اخیر برمی‌آید که تاثیر این دارو بهتر از مسکن نیست. البته تفاوت شرکت کنندگان تحقیق اخیر با موارد قبل به گونه ای بود که می‌توان گفت نتیجه را تحت تاثیر قرار داده است.
افرادی که می‌خواهند پرازوسین مصرف کنند باید حتما با پزشک صحبت کنند تا مشخص شود وضعیتشان در حدی هست که بتوانند این دارو را بخورند یا نه. همچنین فراموش نکنید هرگونه عوارض احتمالی دارو را با پزشک درمیان بگذارید. شاید لازم باشد بیشتر از یک دارو یا ترکیبی از چند دارو را تجویز کند یا بهتر باشد پزشک دوز روزانه مصرف را تغییر دهد.