اختلال حافظه مفهومی فراتر از آلزایمر یا فراموشی دارد و به طیف وسیعی از بیماری هایی گفته می شود که حافظه انسان را درگیر می کند.
این اختلالات می تواند به صورت فراموشی یا به یادآوردن بیش از حد مسائل بروز کند و روند طبیعی زندگی فرد را دچار مشکل کند. منشا اختلالات حافظه می تواند عوامل فیزیکی یا بروز برخی بیماری ها باشد.
برخی دلایل می تواند باعث بروز این اختلالات شود. در برخی موارد چندین دلیل باعث بروز می شود.
عوامل اصلی بروز این اختلال عبارتند از:
ضربه فیزیکی به نواحی سر
سن
استفاده بیش از حد از الکل ها، مواد مخدر، مواد افیونی
استفاده از داروهای بیش از حد مانند استفاده از NSAID ها
وراثت ژنتیکی، بیماری آلزایمر و هانتینگتون، از طریق ژنتیک انتقال می یابد.
انقباض عروق و عروق مغزی
اختلالات متابولیکی درمان نشده مانند دیابت
تومورهای مغزی
بیماری های قلبی – عروقی
رژیم غذایی ناسالم
کمبود ویتامین مانند B12
در حالت کلی اختلال حافظه به سه صورت افزایش حافظه، کاهش حافظه، تحریف حافظه بروز می کند. اولین قدم برای تشخیص و درمان این اختلالات، توجه به نشانه های آن است.
در ادامه به بررسی اختلالات موجود در هر سه گروه پرداخته و علایم و رده سنی بروز آنها را بررسی می کنیم. تا آخر مقاله با ما همراه شوید.
در این حالت فرد جزئیات بی اهمیتی را به یاد می آورد که باعث آزار وی شود. این به خاطر آوردن بدون یادآوری و به صورت خود به خود است.
برخی از بیماری ها مانند پارانوئید، وسواس و کاتاتونیا ممکن است فرد را دچار این نوع از اختلال کنند. این مسئله باید توسط متخصص مشخص شود تا بتوان گفت فرد دچار افزایش حافظه شده است.
در کاهش حافظه، فرد نمی تواند خاطراتی را که قبلا در حافظه خود داشته را به خاطر بیاورد. این شامل اطلاعاتی است که فرد روزانه از آنها استفاده می کرده است.
این کاهش حافظه، با مفهوم فراموشی که می تواند برای هر کسی پیش بیاید (amnesia) متفاوت است. زمانی می توانیم به طور یقین بگوییم فرد دچار کاهش حافظه شده که به طور ناگهانی اطلاعات مهم به مقدار زیادی از دسترس فرد خارج شود.
در این نوع اختلال، اطلاعات زیادی برای فرد غیرقابل دسترس می شود در برخی موارد فرد نمی تواند خاطرات قبل یا بعد از حادثه یا ضربه ای خاص را به یاد آورد.
کاهش حافظه شامل انواعی از فراموشی ها است که در ادامه به آنها می پردازیم:
در این نوع اختلال یادآوری اطلاعات جدید برای فرد امکان پذیر نیست. این اختلال بر اثر برخورد ضربه به مغز ایجاد می شود و فرد اطلاعات پیش از ضربه (ضربه ای که به نواحی سر وارد شده و باعث بروز ضایعه اختلال حافظه شده است.) را به یاد می آورد.
در این حالت یادآوری خاطرات جدید برای فرد ممکن نیست.
در این نوع اختلال فرد اطلاعات پیش از ضربه فیزیکی را به یاد نمی آورد ولی در یادآوری وقایع پس از آن مشکلی ندارد. یعنی یادآوری خاطرات جدید برای فرد ممکن است.
این نوع اختلال موقتی است و فرد نه تنها اطلاعات قبل را به یاد نمی آورد بلکه در برخی موارد حادتر حافظه جدید نیز تشکیل نمی شود. دلیل بروز این اختلال، انسداد رگ های مغز، مخصوصا در افراد مسن و میانسال است.
این اختلال به دلیل ضربه شدید به سر ایجاد می شود که فرد دچار افت هشیاری شده یا در برخی موارد به کما می رود. این اختلال موقتی بود و برگشت حافظه و زمان بهبودی بستگی به شدت ضربه دارد.
این اختلال در افرادی بیشتر دیده می شود که کمبود ویتامین B1 داشته و مصرف زیاد الکل دارند. مصرف الکل منجر به ایجاد هر دو نوع اختلال کاهش حافظه پیش گستر و پس گستر می شود. در برخی موارد فرد دچار تحریف حافظه شده و خاطرات غیر واقعی را به یاد آورد
یادزدودگی تجزیه ای یک پدیده ای نادر است و در آن فرد، هویت و نام، تصویر خود و اطلاعات مهم، مانند محل زندگی خود را به یاد نمی آورد. دلیل بروز این اختلال آن است که حادثه ای اتفاق می افتد و فرد نمی تواند آن را بپذیرد و توانایی روانی برای مقابله با آن را ندارد و می خواهد از آن فرار کند.
این حالت موقتی است و فرد پس از بهبودی، آن حادثه را به یاد نمی آورد. این پدیده ناگهانی است و هیچ گونه علت جسمی ندارد.
در این حالت، فرد از سنین 3 تا 5 سالگی خود خاطره ای ندارد و هیچ چیزی را از آن دوران به یاد نمی آورد. محققان دلیل آن را رشد نکردن قسمت هایی از حافظه در مغز می دانند.
اختلال فراموشی تجزیه ای علت پزشکی ندارد و بر اثر شوک روانی یا هیجانات شدید بروز می کند و فراموشی پس گستر را در فرد ایجاد می کند.