ازدواج موقت یا متعه، شکلی از ازدواج است که در آن، عقد ازدواج بین زن و مرد به مدت معلومی جاری می شود و طرفین در مورد یک مهریه توافق می کنند.
این ازدواج، ثبت محضری نمی شود و با اتمام مدت عقد، زوجیت ابطال می شود. همچنین این ازدواج نفقه ندارد و مرد فقط موظف است به زن مهریه بپردازد.
در ازدواج موقت دو حالت وجود دارد؛ یکی ازدواج با دختر باکره است که در آن رضایت ولی او لازم است، و دیگری ازدواج با فرد مجرد غیر باکره است.
با توجه به عواقب زیادی که دارد، این نوع ازدواج به یک دختر باکره پیشنهاد نمی شود.
ازدواج موقت برای زن و مرد متفاوت است. شرایط ازدواج موقت برای مرد آسان تر است چرا که نیازی به پرداخت نفقه از سوی مرد نیست و مرد می تواند با مهریه ای هر چند کم ازدواج موقت را انجام دهد.
این شرایط برای زن دست و پاگیر است و دارای شرایط زیر است:
زن باید حتما مجرد باشد.
در صورت فوت مرد، به زن ارثی تعلق نمی گیرد؛ اما فرزندی که حاصل ازدواج موقت است، از پدر ارث می برد.
نکته: در این نوع ازدواج، زن اجباری به تمکین ندارد و می تواند بدون اجازه شوهرش سر کار برود یا تحصیلات خود را ادامه دهد.
مطابق تحقیقات بیشترین آمار ازدواج موقت مربوط به سنین زیر 18 سال است؛ که عمده ترین انگیزه این ازدواج نیازهای عاطفی، مالی و جنسی است.
استدلال برخی نوجوانان این است که با عقد موقت، می خواهند با هم باشند، تا بعد از اتمام تحصیلات و رسیدن به سن قانونی، ازدواج دائم داشته باشند.
ازدواج موقت به دلایل زیر انجام می شود:
تامین نیاز جنسی، یکی از دلایل ازدواج موقت است. افرادی که ازدواج موقت می کنند یکی از مهمترین دلایل آن ها، تامین نیاز جنسی و کاهش تنش است و چون امکان ازدواج دائم ندارند، به این ازدواج روی می آورند.
برخی خانواده ها برای آشنایی قبل از ازدواج دختر و پسر خوانده می شود تا با هم معاشرت کرده و در صورت رسیدن به تفاهم خانواده تشکیل دهند.
برخی افراد بنا به دلایلی مانند فوت همسر یا طلاق همسر خود را از دست داده اند و برای جلوگیری از قضاوت مردم و حفظ آبرو یا ترس از طلاق، ازدواج موقت را انتخاب می کنند.
در برخی موارد زنان به علت داشتن مشکلات مالی با فردی ازدواج می کنند که بتواند از آن ها حمایت کند. در برخی موارد نیز مردان به این علت اقدام به ازدواج موقت با زنی متمول می کنند.
برخی از زنان و مردان نمی توانند ازدواج دائم داشته باشند و شرایط تشکیل یک زندگی را ندارند به همین دلیل برای داشتن همراه و همدم اقدام به ازدواج موقت می کنند. در این افراد نیاز عاطفی عامل ازدواج موقت است.
برخی نیز به دلیل این که شرایط مالی ازدواج دائم را ندارند، با فردی که دوستش دارند ازدواج موقت می کنند و نیازهای عاطفی، جسمی و جنسی خود را رفع می کنند.
بسیاری از افراد از طلاق و عواقب آن هراس دارند. بنابراین اقدام به ازدواج موقت می کنند.
ازدواج موقت می تواند مزایای زیر را داشته باشد:
آشنایی قبل از ازدواج
حل موقت مشکلات مالی
رفع نیازهای عاطفی
رفع نیاز جنسی
ازدواج موقت از نظر بسیاری از مردم معادل تن فروشی است چرا که با تعریف ازدواج در تضاد است و به طرفین آسیب های زیادی می زند.
وقتی دختربچه ها در سنین کودکی با خواندن صیغه محرم می شوند، به تدریج از تحصیل جا مانده و در این مدت ممکن است بعد از آن باردار شوند و چون توان بارداری را ندارند ممکن است با تولد کودکان نارس یا معلول توام شود و یا به سقط جنین بینجامد که می تواند فرد را به لحاظ جسمی ضعیف کند.
این فرد با بی اطلاعی از شرایط زندگی مشترک و حق و حقوق خود، آسیب های روحی و روانی بسیاری می بیند و همچنین نمی تواند از خود دفاع کند.
ازدواج و انتخاب شریک عاطفی و گذران زندگی باعث دلبستگی می شود و اگر با اتمام زمان عقد طرف مقابل مایل به ادامه زندگی نباشد، فرد دچار آسیب روحی و شکست عشقی می شود و این یکی از آسیب های بزرگی است که ازدواج موقت دارد.
چون در ازدواج موقت تست های قبل از ازدواج و مرحله آزمایش پیش از ازدواج وجود ندارد، این افراد در خطر بیماری های مقاربتی مانند ایدز و تبخال های تناسلی قرار دارند که می تواند به سرطان منجر شود.
مرد یا زنی که از قبل، روابط پرخطری داشته بودند و یا با افراد مختلفی اقدام به ازدواج موقت کرده بودند اکنون می توانند این بیماری ها را از یکی از این افراد بگیرد و به نفرات بعدی منتقل کند.
اگر ازدواج موقت یا ازدواج سفید در جامعه رواج پیدا کند، مفهوم خانواده متزلزل می شود و افراد، تعهدی نسبت به تشکیل یا حفظ خانواده در خود نمی بینند.
برخی از افراد به علت غیرقانونی بودن تن فروشی، اقدام به ازدواج موقت می کنند و با افراد مختلفی رابطه برقرار می کنند. با توجه به شرایط آسان ازدواج موقت، رواج آن در جامعه باعث ترویج تن فروشی می شود.
شاید بتوان گفت دلیل بسیاری از ازدواج های موقت در زنان به دلیل مشکلات مالی باشد و زنان در مشکلات مالی به مشکل خورده باشند؛ در صورتی که پس از اتمام زمان زوجیت، این مشکلات باز خواهند گشت و ممکن است به تعداد این مشکلات اضافه شده باشد.