خودشیفتگی یک حالتی از رفتاری است که موجب آزار دادن دیگران با باورهای اشتباه است. این حالات روحی ناشی از عدم احساس امنیت در مورد تمام توانایی های شخصی است که فرد سعی می کند در همه زمان ها با تعریف های نا به جا از خود و مهارت هایش تشویق و توجه دیگران را به دست آورد.
اعتماد به نفس و خودباوری دقیقا نقطه مقابل این رفتار است. یعنی فرد با وجود اینکه تمام نقص های خود را قبول دارد هیچگاه از مورد قبول واقع نشدن در جمع هراسی ندارد.
اعتماد به نفس چیست به همراه راه های تقویت اعتماد به نفس موضوعی بود که دائما ذهن پژوهشگران دانشگاه هاروارد را به خود مشغول کرده بود.
نظر دانیل گلمن نویسنده معروف آمریکایی که تحصیلات خود را در دانشگاه هاروارد تکمیل کرد بدین شرح است:
«اعتماد به نفس یعنی انسان خودش را عمیقا ارزشمند و توانا بداند.»
این نظریه به ما نشان می دهد که اعتماد به نفس یعنی توانایی خود را در انجام امور قبول داشته باشیم. بر خلاف تصور عموم مردم، پژوهشگران به این قضیه پی بردند که اعتماد به نفس در سال های اولیه زندگی یعنی تا پنج سالگی کاملا شکل می‌گیرد و نهادینه می شود.
این پژوهش نشان می دهد که اعتماد به نفس کودکان ۵ ساله در مقایسه با بزرگسالان کاملا تکامل یافته است؛ اما این امر نباید شما را در افزایش مهارت خود باوری باز دارد. چرا که خودباوری به یک ایمان قلبی نسبت به خود نیاز دارد.
و همینطور تحقیق های زیادی جهت یافتن راه های تقویت اعتماد به نفس انجام شده است که خواندن آن ها خالی از لطف نیست.
اکنون که فهمیدم اعتماد به نفس چیست تعریف لغوی آن را نیز بشنویم:
در تعریف لغوی و تحت الفظی اعتماد به نفس آمده است که فرد در هر مقطع از زندگی خود را عزیز بداند و برای تمام تلاش ها و دستاوردهای خود ارزش قائل شود. از شکست هایش احساس حقارت نکند و همواره در راستای رسیدن به کمال تلاش کند.
برخی اوقات این تعریف خودباوری با خودشیفتگی اشتباه گرفته می شود. اعتماد به نفس ناشی از توانایی ها، مهارت، تحمل اتفاقات و خودآگاهی بر حالات درونی است. پس از اینکه از ویژگی های افراد، با اعتماد به نفس کم آگاه شدید حتماً راه های تقویت اعتماد به نفس را به آن ها اطلاع دهید.
اکنون که با مفهوم اعتماد به نفس چیست آشنا شدیم بهتر است در مورد اشخاصی که این ویژگی را ندارند اطلاعاتی داشته باشیم. تا بتوانید بهترین راه های تقویت اعتماد به نفس را به آن ها پیشنهاد دهید. این اشخاص که از عدم وجود اعتماد به نفس رنج می برند علائم زیر را دارند؛ پس در مکالمه با این افراد سعی کنید آن ها را به ادامه بحث وا دارید.
- توانایی ابراز احساسات خود را ندارد.
- به توجه و تشویق در همه امور نیاز دارد.
- در تمام شرایط زندگی استرس زیادی را تحمل می کنند.
- بسیار کم صحبت هستند.
- به افرادی که مقام رتبه کمتری از آن ها دارند ظلم می کنند تا خلاء روحی – درونی خود را پر کنند.
- به آینده و رخ دادن اتفاقات خوب امیدی ندارند.
- رفتار افراد دیگر را تقلید می کند.
- ترس از شروع کارهای جدید دارد.
- در تصمیم گیری های ساده دچار تزلزل می شوند.
- دائما خود را تحقیر می کنند.
اعتماد به نفس به معنای درک صحیح از توانمندی های خود و ایمان داشتن به آن ها است در حالی که عزت نفس میزان ارزشمندی شما و احساس شما نسبت به خودتان را بیان می کند.
کم بودن اعتماد به نفس باعث می شود فرد از توانایی های خود کوتاه بیاید و به روابط سطح پایین و موقعیت های بد تن بدهد.
اعتماد به نفس و عزت نفس همیشه در راستای هم نیستند ممکن است فردی اعتماد به نفس بالایی داشته باشد اما در مورد عزت نفس به شدت دچار مشکل باشد. برای مثال فردی که می تواند در یک جمع صد نفری صحبت کند، اما مواد مخدر مصرف می کند خود را ارزشمند نمی داند و به سلامت خود بی توجه است. یا اقدام به خودکشی می کند.
احساسی که نسبت به خودمان داریم در اعمال ما متبلور می شوند و باعث می شود افراد این احساس را به خودمان برگردانند و با ما مطابق این حس رفتار کنند پس داشتن عزت نفس و اعتمادبه نفس بسیار حیاتی است.
فردی که عزت نفس سالمی دارد ارزش خود را بر حسب درآمد، موقعیت اجتماعی و دستاوردهای خود نمی سنجد. برای فرار از موقعیت های بد و احساسات مخرب به الکلو مواد مخدر پناه نمی آورد بلکه نسبت به خود با احترام رفتار می کند و مراقب سلامتی خود و اجتماع است.
در هر بخش از زندگی وجود خودباوری الزامی است؛ اما مهم ترین قسمت داشتن اعتماد به نفس مربوط به مکالمات ثمر بخشی است که فرد بنا بر خجالتی بودن آن را از دست می دهد. موارد زیر راه های تقویت اعتماد به نفس در دو مرحله مکالمه و مسیر زندگی است.
راه کار افزایش اعتماد به نفس در حین مکالمه
1. سرتان را در هنگام صحبت کردن بالا بگیرید.
2. صاف و استوار بنشینید و به هیچ عنوان در مجالس قوز نکنید.
3. هنگام صحبت کردن به مخاطب تان نگاه کنید تا تماس چشمی حفظ شود.
4. برای هر مجلسی لباس تمیز و آراسته بپوشید. (نو و تازه بودن لباس دلیلی برای افزایش اعتماد به نفس نیست؛ اما اینکه لباس کثیف و چروک باشند سبب می شود تا در آن هم نشینی معذب شوید و حواستان جمع یک صحبت مفید نباشد.)
5. هنگام صحبت کردن لحنی متزلزل به خود نگیرد و در مورد عقاید خود با قاطعیت بحث مسالمت آمیز داشته باشید. همین امر یکی از مهم ترین راه های تقویت اعتماد به نفس برای داشتن یک مکالمه نتیجه بخش است. ذهن تان را بر افکار منفی متمرکز نکنید.
6. هنگام صحبت کردن از حرکات بدن به اندازه معقول استفاده کنید چرا که ثابت ایستادن در حین صحبت با شخصی دیگر هر دو طرف را معذب می کند.
7. نسبت به توانایی های خود اعتماد داشته باشید و با یک رای مخالف سریعا خود را نبازید.
8. در بحث ها تنها به نظرات شخصی خود اکتفا نکنید و با دلیل و منطق صحبت کنید.
9. اگر جمعی با نظر شما مخالف بود مبنی بر اشتباه بودن آن نظریه نیست؛ لذا سعی کنید نه شنیدن را یاد بگیرید.
10. در افزایش مهارت های خود تنبلی به خرج ندهید و هر روز برای انجام عملکرد بهتر تلاش کنید.