شاید در اطرافیان خود با کسی مواجه شده باشید که در مورد حوادث روزمره زندگی، اضطراب بیش از اندازه و اغراق شده ای دارد. این فرد دچار بیماری اختلال اضطراب فراگیر (Generalized Anxiety Disorder GAD) است و همواره منتظر رخ دادن یک فاجعه است و نمی تواند از نگرانی های خود جلوگیری کند.
این نگرانی ها می توانند درباره مسائل مختلفی مانند سلامتی، پول، خانواده، شغل و… باشد. معمولا میزان این نگرانی غیر واقعی و یا نامتناسب با موقعیت است و گاه شدت این اضطراب آنقدر زیاد است که عملکرد روزانه، فعالیت های اجتماعی و روابط فرد را مختل می کند.
افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند، در مواقع بحرانی قدرت تمرکز و حل مشکلات را ندارند و ممکن است با بیماری های جسمانی نیز مواجه شوند.
اختلال اضطراب فراگیر علائم متعددی دارد که عبارتند از:
نگرانی و تنش بیش از اندازه و مداوم
دیدگاه غیر واقعی درباره مشکلات
بی قراری و عصبانیت
تحریک پذیری
تنش های عضلانی
سردرد
اختلال در تمرکز
تعریق
حالت تهوع
تکرر ادرار
اختلال خواب
لرزش بدن
خستگی
برای این بیماری روانی علت دقیقی تعیین نشده است؛ اما عوامل متعددی وجود دارند که می توانند به این بیماری تاثیر بگذارند.
طبق برخی از تحقیقات انجام شده، سابقه ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر در یکی از اعضای خانواده باعث می شود که این اختلال در دیگر اعضای خانواده نیز افزایش یابد.
برخی از مسیرهای سلول های عصبی که نواحی خاصی از مغز را به هم متصل می کنند، در تفکر و احساسات فرد نقش بسزایی دارند. اتصالات میان این سلول های عصبی نیز به مواد شیمیایی وابسته بوده که انتقال اطلاعات را از یک سلول به سلول دیگر برعهده دارند.
اگر این مسیرهای عصبی عملکرد درستی نداشته باشند، مشکلاتی مانند بدخلقی با اضطراب فراگیر را در فرد ایجاد خواهند کرد.
عوامل محیطی مانند: مورد سوء استفاده قرار گرفتن، فوت یکی از اعضای خانواده، طلاق، تغییر شغل یا مدرسه می توانند در بروز و روند بیماری اختلال اضطراب فراگیر تاثیر بگذارند. علاوه براین فشارهای عصبی نیز باعث وخیم تر شدن وضع روحی فرد می شوند.
از دیگر عوامل محیطی می توان به مواد اعتیاد آور مانند الکل، کافئین، نیکوتین و یا ترک این مواد اشاره کرد.
برای تشخیص این بیماری اولین قدم مراجعه به پزشک و انجام معاینات و آزمایش های پزشکی است. این آزمایشات نشان خواهند داد که فرد مشکل جسمی دیگری ندارد.
در صورتی که علائم این بیماری بیش از 6 ماه ادامه یابد و زندگی عادی را مختل کند، باید به فکر درمان آن بود؛ زیرا ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.
در صورتی که بعد از مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات و معاینات پزشکی، مشخص شد که فرد هیچ مشکل جسمی دیگری ندارد و تمامی مشکل او ناشی از اضطراب فراگیر است، روش های درمان به صورت زیر می باشد.
درمان شناختی رفتار به فرد کمک خواهد کرد تا افکار اضطراب زا و همچنین علائم جسمانی اضطراب را در خود کنترل و مدیریت کند. این روش درمان نگاه واقع بینانه تری به نگرانی ها داشته و باعث محدود کردن افکار نادرست خواهد شد.
علاوه بر این، تکنیک های آرام بخش مانند: تنفس عمیق و هیپنوتیزم در درمان این بیماری موثر هستند.
داروهای زیادی برای کاهش و کنترل اضطراب وجود دارند؛ اما معمولا این داروها اعتیادآور بوده و باعث ایجاد اختلال در عملکرد حافظه و تمرکز می شوند. بنابراین مصرف این داروها برای کوتاه مدت مناسب است.
البته داروهای دیگری نیز وجود دارند که مصرف طولانی مدت دارند و خواب آور بوده و اثربخشی آنها از چند هفته بعد از شروع مصرف، شروع می شود. اما در حالت کلی مصرف دارو باید به تجویز روانپزشک و در دزهای مناسب انجام شود و بهتر است که بیمار قبل از اینکه کار به دارو درمانی برسد، با دریافت مشاوره و روان درمانی، بیماری خود را درمان کند.
در صورتی که می خواهید از بروز این بیماری پیشگیری کرده و یا آن را کنترل کنید، باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
مصرف موادی که دارای کافئین هستند، مانند: قهوه، چای، نوشابه گازدار، شکلات و… را کاهش دهید.
قبل از مصرف هر دارو حتی داروی گیاهی با پزشک مشورت کنید. برخی از این داروها دارای مواد شیمیایی هستند که باعث افزایش اضطراب می شوند.
ورزش روزانه و رژیم غذایی سالم به شما کمک خواهد کرد تا اضطراب را از خود دور کنید.
بعد از یک انفاق بد (ضربه روحی یا تجربه غم انگیز) از روانشناس خود کمک بگیرید.
از روش های مدیریت استرس مانند یوگا یا مدیتیشن استفاده کنید.