حواس پرتی نقطه مقابل تمرکز حواس است. معمولا برای اینکه بتوانیم کاری را به خوبی انجام دهیم، باید بر روی کار تمرکز کافی داشته باشیم. طبق پژوهش های انجام شده، بازه توجه انسان محدود بوده و در این بازه فقط می تواند به تعداد کمی از محرکات بیرونی معطوف شود.
بنابراین هر فرد برای انجام کارهای پیچیده باید تمامی توجه خود را بر روی یک نقطه متمرکز کند؛درست مانند یک عدسی که نور را در یک نقطه جمع می کند.
به طور کلی ما برای تمرکز حواس باید تمامی عوامل حواس پرتی را به حداقل برسانیم تا بتوانیم فعالیت های خود را با موفقیت انجام دهیم. برای تمرکز حواس افراد می توانند مهارت های تمرکز را یاد بگیرند.
تقویت مهارت تمرکز به تمرین، صرف وقت و انرژی نیاز دارد. بنابراین افراد به راحتی می توانند تمرکز بیشتری بر روی کارهای خود داشته باشند.
حواس پرتی دلایل متعددی دارد. برخی از مهم ترین عوامل حواس پرتی عبارتند از:
بیش فعالی یکی از اختلالات روانی است که در برخی از کودکان مشاهده می کنیم که تنها کودکان دچار آن نمی شوند و بزرگسالان نیز به این اختلال دچار می شوند. بزرگسالانی که به این اختلال دچار هستند، بیشتر دچار بی توجهی و عدم تمرکز می شوند.
کیفیت خواب بر روی تمرکز حواس افراد تاثیر مستقیمی دارد. ممکن است که فرد 8 ساعت کامل خوابیده باشد؛ اما باز هم دچار مشکلات متعددی شود. بنابراین مدت زمان خواب برای تمرکز حواس اهمیتی ندارد. خواب باید کیفیت داشته باشد.
روابط ناسالم حتی اگر تمام شده باشند و یا به شکست منتهی شده باشند، بر روی تمرکز حواس افراد تاثیر می گذارند. درگیری های فکری ناشی از روابط ناسالم، ذهن را پر از الگوهای فکری وسواسی می کنند و فضای زیادی از مغز را اشغال می کنند.
بنابراین فضای کمی برای الگوهای دیگر که به قسمت های دیگر زندگی مربوط هستند، باقی خواهد ماند.
یکی دیگر از مواردی که در حواس پرتی بسیار نقش دارد، احساسات و تجاربی است که در گذشته اتفاق افتاده اند و فرد به دلیل شرمساری از آنها، آنها را سرکوب می کند. این احساسات باعث می شوند که فرد دچار کابوس، حملات عصبی و حافظه ضعیف شود.
یکی دیگر از دلایل حواس پرتی نگرانی فرد از موفقیت های خود است. یعنی او از این که موفق شود، نگران است. نگران از دست دادن دوستان، انتظارات زیاد خانواده و… این عوامل دست به دست هم می دهند تا فرد دچار حواس پرتی شده و از موفقیت دور شود.
نکته:
دلایل پزشکی زیادی نیز برای حواس پرتی وجود دارد. ازجمله این عوامل می توان به کم خونی، افسردگی، مشکلات تیروئید و… نیز اشاره کرد.
در هر حال، فرد باید متوجه حواس پرتی خود شده و سعی در درمان آن داشته باشد.
در برخی از موارد که حواس پرتی به دلایل پزشکی یا درونی اتفاق می افتد، باید برای حل این مشکل به پزشک متخصص و یا به روان درمان گر مراجعه کرد. اما در صورتی که عوامل بیرونی باعث این مشکل هستند، بهتر است که تاثیر محرک های بیرونی را کم کنیم.
مقابله با محرک های بیرونی به صورت زیر می باشد:
امروزه اغلب افراد چندین بار در روز، در حین انجام فعالیت های مهم، شبکه های مجازی را چک می کنند. این شبکه های مجازی آنقدر جذاب هستند که حتی زمانی که فرد اینترنت ندارد، باز هم به دنبال چک کردن آنهاست.
همین چک کردن شبکه های اجتماعی عامل مهمی در ایجاد حواس پرتی افراد است. بنابراین اگر می خواهید تمرکز کافی داشته باشید، از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دوری کنید.
تماس های غیر ضروری، تبلیغاتی و… یکی دیگر از عوامل برهم زدن تمرکز ذهن هستند. زمانی که در حین کار با تماس های غیر ضروری مواجه می شوید، مغز یاد می گیرد که در بازه های زمانی کوتاه دست از کار بکشد. بنابراین بهتر است که به غیر از تماس های ضروری، بقیه تماس ها را در حالت سکون قرار دهید.
معمولا افکار منفی و مسائل مهمی که ناگهان به خاطر می آورید، باعث حواس پرتی می شوند. بنابراین باید تا جایی که می توانید از افکار منفی دوری کنید و اگر مساله مهمی در حین کار به ذهنتان رسید، سریع آن را یادداشت کرده و به کار خود باز گردید. بدین ترتیب در اسرع وقت به آن مساله هم رسیدگی خواهید کرد.
انجام چندین کار به صورت همزمان باعث می شود که کیفیت کار شما پایین بیاید. بنابراین خود را عادت دهید که در یک زمان، فقط یک کار را انجام دهید.
استرس یک عامل مخرب است که تمام بازه های توجه فرد را به خود جلب می کند. این عامل باعث فراموش کاری شده و باعث می شود که فرد دچار حواس پرتی شود. بنابراین افرادی که استرس زیاد دارند، باید با این اختلال مقابله کنند و یا از روان درمان گر برای حل مشکل خود و درمان استرس بهره ببرند.
همان طور که گفته شد، مشکلات پزشکی متعددی وجود دارند که باعث حواس پرتی می شوند. افرادی که با این مشکلات مواجه هستند، بهتر است که با مراجعه به پزشک، مشکل جسمانی خود را درمان کنند.
اگر می خواهید یک کار را به نحو احسن انجام دهید، نیاز به تمرکز، نظم و انضباط دارید. بنابراین بهتر است برای تمرکز بیشتر، از یک زمان سنج استفاده کنید. این زمان سنج را می توانید بر اساس کار خود به 15، 30 یا 45 دقیقه تنظیم کنید.
این زمان سنج می تواند انتظاراتی را در ذهن افراد ایجاد کند و فرد مجبور می شود که برای برآورده کردن انتظارات توجه خود را بر روی یک موضوع منعطف کند.