نیاز به دلبستگی از نیازهای اولیه هر انسانی است که از هیچ نیاز دیگری مشتق نشده است و از نیازهای اصلی برای تحول شخصیت انسان می باشد. این دلبستگی به معنی یک پیوند عاطفی عمیق است که کودک خردسال با فردی که از او مراقبت می کند، برقرار خواهد کرد.
بر اساس سبک دلبستگی کودکان، نحوه برقراری ارتباط با دیگران در سنین بزرگسالی نیز مشخص خواهد شد. بنابراین ارتباط با مراقب (مادر) بعد از تولد و در دوران کودکی هر شخص از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در صورتی که این ارتباط به درستی شکل نگیرد، فرد در برقرار ارتباط با دیگران دچار احساس نا امنی شده و ممکن است در سنین بزرگسالی ازدواج ناموفق داشته باشد.
همچنین عدم ارتباط اولیه مناسب مادر با کودک، می تواند باعث اختلالاتی چون اختلال اضطراب فراگیر کودکان و افسردگی شود. بنابراین مادر یا مراقب کودک باید رابطه مناسبی با او داشته باشد.
از عوامل مهم در سبک دلبستگی کودکان می توان به شیوه ارتباط کودک با مراقب اولیه اشاره کرد. در واقع دو سال اول زندگی کودک بسیار مهم بوده و دلبستگی کودکان در زیر دو سال بسیار اهمیت دارد.
از مواردی که مراقب کودک در این دو سال باید به آنها توجه بسیار داشته باشد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میزان ابراز محبت به کودک
- توجه به نیازهای اولیه و اساسی کودک و برآورده کردن آن
- کیفیت حضور و میزان توجه به کودک
دلبستگی در کودکان 4 نوع است که این 4 حالت عبارتند از:
در این نوع از دلبستگی، زمانی که مراقب (مادر) در کنار کودک حضور داشته باشد، کودک احساس اطمینان خاطر خواهد کرد و با آرامش خیال به فعالیت های خود مانند بازی و کنکاش در محیط مشغول می شود.
در این شرایط زمانی که مراقب کودک را تنها بگذارد، کودک شروع به گریه و بی قراری می کند. این نوع دلبستگی بهترین سبک دلبستگی است.
برای ایجاد این نوع دلبستگی باید به کودک توجه داشته باشید و نیازهای او را برطرف کرده و با حوصله و مهربانی با او ارتباط برقرار کنید. بدین ترتیب می توانید دلبستگی ایمن را در کودک خود پرورش دهید.
افرادی که در کودکی دلبستگی ایمن داشته باشند، در دوران بزرگسالی مهربان و صمیمی خواهند شد. این اشخاص می توانند با دیگران ارتباط خوبی ایجاد کرده و اضطراب کمتری را تجربه کنند. در حالت کلی این افراد با زندگی سازگارتر خواهند بود.
در این نوع دلبستگی کودک در هنگام حضور مراقب (مادر) به او می چسبد. این کودک ترجیح می دهد که در نزدیکی مراقب بماند و کمتر به محیط اطراف دقت دارد. در زمانی که مراقب کودک را تنها می گذارد، این کودک به شدت بی قراری می کند و بعد از بازگشت مراقب باز هم بی قراری او ادامه خواهد داشت.
این کودک بسیار خشمگین بوده و آرام نمی گیرد و ممکن است پرخاشگری در او به اوج برسد. دلیل این نوع وابستگی این است که مراقب به کودک اطمینان خاطر نمی دهد که باز خواهد گشت و همین مساله باعث ترس کودک از تنهایی و ایجاد این نوع دلبستگی می شود.
این شرایط تنش روانی کودک را شدید خواهد کرد. کودکانی که دارای این نوع دلبستگی هستند، دائما نگران و غمگین خواهند بود و این حالت حتی در بزرگسالی هم همراه آنها می آید. این افراد در بزرگسالی هم خود را فردی تنها و دوست نداشتنی می دانند و احساس ارزشمندی در آنها ضعیف است.