همیشه بی قراری و ناآرامی ها روحی نیستند و گاهی افراد در پاها نیز دچار بی قراری می شوند. این عارضه به سندرم پای بی قرار معروف است و افراد در زمان نشسته یا خوابیده در پاهای خود، احساس ناراحتی و نا آرامی می کنند. این اتفاق به خصوص در عصرها و شب ها بیشتر روی می دهد.
البته سندرم پای بی قرار در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد و با افزایش سن احتمال ابتلا به آن افزایش می یابد. از آنجایی که این مشکل عوارض متعددی داشته و ممکن است که زندگی فرد را با مشکلات زیادی روبرو کند.
سندرم پای بی قرار یک اختلال عصبی و احساس ناخوشایند در پاهاست. این احساس مانند خفقان یا کشش غیرقابل کنترل پاها بوده و بیشتر در شب اتفاق می افتد. البته زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این سندرم هستند.
این سندرم فرد را مجبور می کند که از جای خود برخواسته و کمی راه برود. بدین ترتیب احساس بد از بین خواهد رفت. همچنین ممکن است باعث اختلالاتی در خواب ایجاد کند و فرد در تمامی روز خواب آلود باشد.
از عواملی که باعث بروز این سندرم می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلاتی در سلامتی فرد
این اختلال عصبی با سلامتی فرد رابطه مستقیمی دارد. در واقع اگر فرد دچار بیماری باشد، خطر ابتلا به این سندرم در او افزایش خواهد یافت. بیماری هایی مانند بیماری های عصبی، دیابت، نارسایی کلیه، فشار خون بالا و بیماری های قلبی از جمله مواردی هستند که در ایجاد یا تشدید این بیماری تاثیر بسیاری دارند.
همچنین چاقی، سیگار کشیدن، بیماری های اعصاب، کم کاری تیروئید، مسمومیت با فلزات سنگین، کم خونی، فقر آهن ناشی از خونریزی معده و روده ای، نیاز به تزریق خون مداوم از عوامل مهم در تشدید سندرم پای بی قرار هستند.
کمبود ویتامین
بدن انسان به ویتامین های مختلفی نیازمند است. یکی از این ویتامین ها، ویتامین B6 است. کمبود این ویتامین در مدت کوتاهی باعث بروز سندرم پای بی قرار خواهد شد.
استفاده از دارو
مصرف داروهای ضدافسردگی در شب می تواند باعث بروز یا تشدید علائم سندرم پای بی قرار شود. این داروها باید با هماهنگی پزشک مصرف شده و زمان مصرف آن تا حد امکان در شب نباشد.
استرس
استرس و فشار روانی از عواملی هستند که اگر به درستی مدیریت نشوند، باعث ایجاد یا تشدید سندرم پای بی قرار می شوند. به همین دلیل است که خانم ها بیشتر از آقایان به این بیماری مبتلا می شوند و طول دوره درمان آنها طولانی تر است.
تغییرات هورمونی
بارداری و یا تغییرات هورمونی به طور موقت از علائم و نشانه های سندرم پای بی قرار هستند. برخی از خانم ها در سه ماهه اول دوره بارداری سندرم پای بی قرار را تجربه می کنند.
مصرف الکل و دخانیات
از دیگر عوامل بروز و تشدید سندرم پای بی قرار می توان به مصرف سیگار، کافئین، نیکوتین، الکل، مسدود کننده های هیستامینی و… اشاره شد.
همان طور که گفته شد، سندرم پای بی قرار یک نوع اختلال حرکتی و اختلال خواب است.
از علائم این سندرم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افرادی که به این سندرم مبتلا هستند، نمی توانند به راحتی حس مبهم پاهای خود را توصیف کنند.
این بیماران مجبور هستند که پاهای خود را به راحتی حرکت دهند.
افراد مبتلا به این سندرم، احساس کشیدگی، سوزش، گزگز، احساس کاذب حرکت مایع یا حرکت مورچه در ساق پاهای خود دارند.
این افراد اختلال خواب دارند و به سختی به خواب می روند یا مکررا از خواب بیدار می شوند.
پاها در زمان حرکت شرایط بهتری دارند و در موقع استراحت بدتر می شوند.
اوج علائم این سندرم در عصرها و شب هاست.
گاهی بیمار پرش در پاها را بلافاصله بعد از خواب رفتن و یا در طی خواب احساس می کند. نام این پرش ها، حرکات دوره ای اندام در خواب است.
هیچ روش قطعی برای تشخیص سندرم پای بی قرار وجود ندارد و تنها ممکن است علل ثانویه یا بیماری های زمینه ای که منجر به این بیماری شده اند، مشخص شوند.
افراد مبتلا به این بیماری برای تشخیص آن می توانند به پزشک مراجعه کرده و با آزمایش خون، میزان آهن بدن آنها بررسی شود. همچنین بررسی نوار مغزی نیز در تشخیص این بیماری موثر است.