در واقع افراد در هر سنی که باشند؛ نگرانی های مختلفی دارند. ازجمله نگرانی های عاطفی، شغلی، اجتماعی، درسی و… در این هنگام مشاوره روانشناسی به کمک افراد می آید تا از فشار هایی که بر روح و روان فرد وارد می شود، بکاهد.
منظور از مشاوره روانشناسی، ارائه انواع خدماتی است که به وسیله متخصص روانشناس در یک مرکز مشاوره به افراد ارائه می شود. این خدمات به صورتی هستند که بر نحوه عملکرد افراد و روابط آن ها تاثیر می گذارند.
یک مشاور و روانشناس اقداماتی بر پایه علم روانشناسی ارائه می دهد که نتیجه آن یاری افرادی که آسیب روحی دیده اند و کمک به بهود وضعیت روانی آن ها می شود. توسط این اقدامات و درمان ها فرد رو به بهبود می رود و کیفیت زندگی فرد بالا می رود.
فشار روانی؛ پاسخ افراد به نگرانی ها و مشکلات تهدید کننده ای است که تحمل فرد را محدود می کنند. این فشار روانی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در واقع منشاء این فشار را می توان در موارد زیر جستجو کرد.
عوامل شخصیتی
خصوصیاتی مانند رقابت جویی، آرام بودن و…
عوامل محیطی
وقایع و مشکلاتی که در زندگی پیش می آیند یا تعارض هایی که افراد را با دو یا چند انتخاب ناسازگار روبرو می کنند.
عوامل اجتماعی و فرهنگی
یکی دیگر از عواملی که باعث فشار روانی در افراد می شود، عوامل اجتماعی و فرهنگی است. بسیاری از افراد به دلیل اختلافات فرهنگی از یک جامعه طرد می شوند. این افراد فشار روانی زیادی را متحمل می شوند و آستانه تحمل افراد کم می شود.
مشاوره روانشناسی در این مواقع به کمک فرد آمده و فشار روانی فرد را کاهش می دهند. بدین ترتیب فرد راحت تر با مشکلات خود کنار آمده و سعی در حل آنها خواهد داشت.
همان طور که قبلا نیز به آن اشاره شد، مشاوره روانشناسی در تمامی مراحل زندگی و در هر سنی می تواند تاثیرات خوبی در زندگی فرد داشته باشد. بنابراین افراد از سنین کودکی تا سالمندی، می توانند از این خدمات بهره ببرند.
روش کار به این صورت است که مشاور روانشناس جنبه های مختلف زندگی افراد، خانواده، گروه یا سازمان ها را بررسی کرده و به افراد کمک خواهد کرد.
مشاوره روانپزشکی انواع مختلفی دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از متداول ترین مشاوره های روانشناسی، مشاوره فردی است؛ زیرا بسیاری از افراد در زندگی با چالش های بزرگی روبرو می شوند که گاه توانایی حل کردن آن را ندارند.
از طرفی ممکن است که فرد در تصمیم گیری مسائل مهم زندگی خود با مشکل روبرو شود. بنابراین تقریبا تمامی افراد جامعه در زمان های مختلف به مشاوره فردی نیاز خواهند داشت.
این مشاوره می تواند در مواردی مانند: کنترل استرس، افزایش اعتماد به نفس، رفع اختلال های شخصیتی، مدیریت زمان، رسیدن به موفقیت، خودشناسی، کشف استعدادها و… به افراد کمک کند. در واقع هدف از مشاوره فردی می تواند، پیشگیری از فشار روانی، رشد فرد و یا درمان او باشد.
روان کاوان افرادی هستند که با تحلیل افکار ناهشیار، سعی در درمان مشکلات روحی افراد دارند. آنها برای نفوذ به دنیای تاریک و مبهم ناهشیار از راهکارهایی مانند تخلیه هیجانی، تفسیر، تحلیل رویاها، تداعی آزاد، تحلیل انتقال و مقاومت و… استفاده می کنند.
روان کاوی برای درمان بسیاری از مشکلات روحی مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات هویتی و جنسیتی، اختلالات شخصیتی و… به کار می رود.
کیفیت روابط هر فرد به سلامت روان شناختی و حس رفاه افراد در بزرگسالی منجر خواهد شد. یعنی اینکه الگوی تعامل والدین و فرزندان، دوستان و همکاران در سلامت روانی افراد تاثیر خواهد داشت.
اگر هر کدام از افراد مهم زندگی در تعامل با یکدیگر مشکل داشته باشند، این مورد منجر به علائم بالینی خواهد شد. بنابراین کارکرد در یک یا چند نفر از واحدهای ارتباطی مختل می شود.
به همین دلیل افراد باید مهارت های ارتباطی را در برخورد با همسر، والدین، فرزندان، دوستان و … یاد بگیرند. یادگیری مهارت های ارتباطی می تواند رابطه سالمی را نیز ایجاد کند و از بروز مشکلات جلوگیری نماید.
یکی از مسائل بسیار مهم برای کودکان و نوجوانان، تحصیل آنها است. دانش آموزان همواره به آموزش تکنیک های مطالعه صحیح نیاز دارند. همچنین انتخاب رشته، چگونگی تمرکز بر درس ها و برنامه ریزی صحیح از دیگر دغدغه های آنها است.
بنابراین مشاوره تحصیلی می تواند به آنها کمک کند که با ترک عادت های غلط، موفقیت های تحصیلی خود را تضمین کنند.
یکی از دغدغه های زندگی افراد، شغل و مشکلات شغلی آنها است. بسیاری از افراد در انتخاب یا تغییر شغل دچار نگرانی می شوند. همچنین مشکلات شغلی زنان، استرس های ناشی از کار و محیط کار، از دست دادن شغل و توانبخشی شغل مواردی هستند که بر فشار روانی افراد تاثیر می گذارند.
امروزه با مشکلات شغلی بسیار زیادی روبرو هستیم و افراد زیادی در جامعه دغدغه هایی از این قبیل دارند. بنابراین مشاوره شغلی یکی از پرکاربردترین مشاوره های روانشناسی است.
یکی دیگر از خدمات مشاوره روانشناسی، تست روانشناسی و روان سنجی است. در واقع روانشناسان و مشاوران با تست هایی ساختارهای روانشناختی خاص در افراد را مورد بررسی قرار می دهند.
این تست ها برای ارزیابی موارد زیر می باشد:
صفات درون گرایی و برون گرایی
افسردگی و اضطراب
هوش هیجانی
میزان توانایی فرد در مهارت های حل مسئله
حافظه
توانایی شناختی
و…
با این آزمون های شخصیتی، سبک و ویژگی های شخصیتی افراد شناسایی خواهد شد. این موضوع به شناسایی و حل اختلالات شخصیتی افراد کمک می کند.
این شاخه از علم روانشناسی برای افزایش بازدهی در محیط کار است. در این روش راهکارهایی برای ایجاد شرایط مناسب ذهنی و جسمی کارمندان به آنها داده می شود. بدین ترتیب عملکرد کارکنان بهبود یافته، سلامت روحی و روانی آنها تضمین شده و سازمان پیشرفت خواهد کرد.