همان طور که می دانید، دوره نوجوانی یکی از پر چالش ترین مقاطع زندگی هر فرد است. افراد در این برهه از زندگی شاهد تغییرات زیادی می شوند و هر کدام از این تغییرات در زندگی آن ها نقش بسیاری خواهد داشت.
چالش های بلوغ، نوجوانی و نوسانات احساسات در نوجوانان باعث می شود که آن ها احساس تنهایی، افسردگی، کاهش اعتماد به نفس و… داشته باشند. در این میان اگر والدین فرزندان خود را همراهی نکنند، ممکن است به دلیل ترس از قضاوت های نادرست، نوجوان نتواند از کسی کمک و راهنمایی بگیرد. بدین ترتیب بحران هایی در زندگی او ایجاد خواهند شد.
البته چالش های زندگی نوجوان انواع مختلفی دارند که عبارتند از:
بلوغ فکری و اجتماعی
با بالا رفتن سن، نوجوانان تجربه بیشتری کسب می کنند و احساس می کنند که تصمیم های منطقی تری می گیرند. البته به دلیل بلوغ فکری، نوجوانان در مسیر تفکر منطقی تری قرار دارند؛ اما آن ها فکر می کنند که فرد بالغی هستند و باید در جمع های بزرگترها حضور داشته باشند.
این افراد انتظار دارند که نظراتشان مورد توجه قرار بگیرد. همچنین دوست دارند آزادی و استقلال داشته باشند. این در حالی است که والدین آزادی و استقلال آن ها را نادیده می گیرند. بنابراین نوجوانان روابط خود با دوستان هم سن و سال را افزایش می دهند و اقدام به تصمیمات پر ریسک و خطرناک می کنند.
والدین در این مواقع نمی توانند خود را با تغییرات فرزندشان تطبیق دهند و قادر به درک آن ها نیستند. بنابراین تنش های زیادی در بین نوجوانان و والدین آن ها ایجاد خواهد شد.
بلوغ جسمی و جنسی
با افزایش سن و تغییر هورمون ها در دوران بلوغ، نوجوانان از نظر فیزیکی تغییرات زیادی می کنند. قد و ماهیچه ها ناگهان به سرعت رشد می کنند و همین تغییرات با توجه به ژنتیک و تغذیه در نوجوانان متفاوت است. یعنی برای برخی زودتر و برای برخی دیگر دیرتر اتفاق می افتد. همین مسئله گاهی باعث کاهش اعتماد به نفس و نگرانی نوجوانان می شود.
بلوغ جنسی در پسران با ترشح مقادیر زیاد تسترون و در دختران با افزایش ترشح استروژن همراه است. در این هنگام تمایلات جنسی در نوجوانان شروع شده و احساسات آن ها به یک باره دگرگون می شود.
فشارهای تحصیلی
یکی دیگر از چالش های مهم نوجوانان، فشارهای درسی و تحصیلی است. درست در زمانی که این افراد احساس تنهایی می کنند و فکر می کنند که از طرف والدین درک نمی شوند، با حجم سنگین تری از درس ها نیز روبرو خواهند شد.
انتخاب رشته، آماده شدن برای کنکور و … از مواردی است که بر روی روح و روان نوجوان تاثیر می گذارد. بنابراین نوجوانان و والدین آن ها باید از مشاور کمک بگیرند تا بتوانند این چالش ها را به خوبی پشت سر بگذارند.
از آنجایی که نوجوانان علاقه ای به صحبت در مورد مشکلات خود ندارند، تشخیص مشکلات آن ها مشکل است. بنابراین والدین آن ها باید به رفتارهای نوجوان خود توجه کنند و در صورت مشاهده مواردی حتما با یک مشاور در تماس باشند.
این موارد به شرح زیر است:
تغییرات ناگهانی خلق و خو؛ مانند گوشه گیری و تمایل به تنهایی
تغییر ناگهانی اشتها؛ کم اشتهایی یا اشتهای زیاد
اختلالات خواب؛ مانند خواب زیاد یا کابوس دیدن های مداوم
مشکلاتی در سلامت جسمی؛ مانند سردرد های مزمن، ناراحتی های شکمی و…
افت تحصیلی
همان طور که گفته شد، نوجوان در این مقطع زندگی چالش های مختلفی دارد و هر اتفاق دیگری می تواند، باعث بحران در زندگی او شود. دریافت مشاوره در هر حال یکی از ضروریات زندگی نوجوانان است.
نوجوانان و والدین در شرایط زیر، باید حتما از مشاور کمک بگیرند:
جدایی والدین
مرگ دوست یا یک عزیز
اشکالی از سوء استفاده جسمی، جنسی و عاطفی
اعتیاد یا سوءمصرف مواد در خانواده یا توسط نوجوان
بیماری های روانی مانند افسردگی و اضطراب یا وسواس فکری و سایر اختلالات
تغییر مکان زندگی
مهم ترین معیاری که در انتخاب مشاور باید به آن توجه داشت، توانایی ایجاد ارتباط خوب است یک مشاور خوب ضمن ایجاد ارتباطی خوب به نوجوان شما حس حمایت و درک شدن را می دهد. چنین مشاوره ای نتایج خوبی خواهد داشت.
مشاوره نوجوان چه روندی دارد؟
برخلاف سایر مشاوره ها مانند مشاوره ازدواج و… ، مشاوره نوجوانان ساختار از پیش تعیین شده ای ندارد. ممکن است در این مشاوره، ابتدا والدین با مشاور جلسه داشته باشند و سپس از نوجوان بخواهند که به تنهایی و یا با حضور خانواده در جلسه حاضر شود.
البته این احتمال نیز وجود دارد که نوجوان به تنهایی اقدام به دریافت مشاوره نماید.