حضانت

حضانت چیست؟

حضانت کلمه ای عربی است که در لغت به معنای پروراندن، نگه داری و مراقبت معنوی و مادی از فرزند یا کودک، توسط کسانی که قانون مشخص کرده است می باشد.

حضانت فرزند بعد ازفوت مادر:

طبق ماده 1171 قانون مدنی، اگر یکی از والدین طفل فوت کند، حضانت با دیگری است پس در صورت فوت مادر حضانت با پدر می باشد.

حضانت فرزند بعد از فوت پدر:

طبق ماده 1171، در صورت فوت پدر حضانت با مادر می باشد البته باید توجه داشت در صورتی که پدربزرگ پدری، در قید حیات باشد، ولایت طفل با او می باشد.

توجه نمایید ولایت با حضانت متفاوت است و پدر تنها در صورتی می تواند حضانت را از مادر بگیرد که به دادگاه ثابت نماید مادر صلاحیت نگه داری و حضانت طفل را ندارد. (طبق ماده 43 قانون حمایت خانواده)

حضانت فرزند

تفاوت حضانت با ولایت:

حضانت بیشتر به معنای نظارت بر نگه داری جسمی کودک می باشد اما ولایت اختیار و قدرتی است که پدر و جد پدری بر اساس قانون دارند تا امور کودک را براساس مصلحت او اداره نمایند.

حضانت فرزند بعد از طلاق والدین :

پس از جدایی والدین از یکدیگر، حضانت و نگه داری فرزند (دختر و پسر تفاوتی ندارد.) تا سن 7 سالگی با مادر می باشد و حضانت دختر بعد از 7 سالگی تا سن بلوغ (9 سال قمری) و حضانت پسر از 7 سالگی تا سن بلوغ (15 سال قمری) با پدر می باشد که به ترتیب پس از سن 9 و 15 سالگی از حضانت خارج می شوند و دادگاه تعیین می کند که حضانت با چه کسی است.

البته در هر صورت تامین مخارج و هزینه های زندگی فرزند (نفقه) به عهده ی پدر می باشد خواه فرزند با مادر زندگی کند خواه با پدر زندگی کند.

حضانت فرزند در طلاق توافقی:

در طلاق توافقی همانطور که در مورد تمام حقوق قانونی دو طرف توافق می شود، اگر زن و مرد دارای فرزند هم باشند، تکلیف آن ها مشخص شده و پدر ومادر به صورت کتبی توافق میکنند که حضانت فرزند و یا فرزندان با چه کسی می باشد.

حضانت فرزند بدون طلاق:

حضانت بدون طلاق

بدیهی است که اگر والدین با هم زندگی کنند، حضانت فرزند یا فرزندان به عهده ی هر دوی آن ها می باشد اما اگر والدین بدون طلاق گرفتن،جدا از یکدیگر زندگی کنند، حضانت فرزند یا فرزندان هیچ تفاوتی با زمانی که طلاق گرفته اند نخواهد داشت.

یعنی حضانت دختر و پسر تا 7 سالگی با مادر و دختر از 7 تا 9 سال قمری و پسر از 7 تا 15 سال قمری، با پدر می باشد؛ مگر این که یکی از والدین شرایط حضانت فرزند را که قانون مقرر کرده است، نداشته باشد که در این صورت پس از سن 9 و 15 سالگی، دادگاه تعیین می کند که حضانت با چه کسی می باشد.

شرایط سلب حضانت فرزند از مادر:

همان‌طور که اشاره کردیم، حضانت فرزندان دختر و پسر بعد از طلاق در شرایط عادی تا سن 7 سالگی به عهده مادر است. اما شرایطی وجود دارد که وقوع آنها می‌تواند باعث سلب سرپرستی کودک از مادر شود. یکی از این دلایل که به آن اشاره کردیم، ازدواج دوباره مادر در این محدوده است. اما دلایل دیگی نیز برای این موضوع وجود دارد که به شرح زیر است:

طبق ماده 1170 قانون مدنی درصورتی‌که در این مدتی که سرپرستی کودک به عهده مادر است، وی دچار جنون و دیوانگی شود، سرپرستی از وی سلب خواهد شد.

طبق ماده 1173 قانونی مدنی در مواردی که سلامت جسمانی و یا شرایط تربیتی فرزند در حضور مادر در خطر باشد، این امکان برای نزدیکان کودک وجود دارد که با ارائه دادخواست سرپرستی کودک را از مادر بگیرند.

اجبار و وادار نمودن طفل به ورود به مشاغلی که ضد اخلاقی می باشند مانند تکدی گری، فروش مواد مخدر و یا فساد و فحشا که مصداق سواستفاده از طفل می باشد.

اعتیاد شدید و زیان آور به هرگونه مواد مخدر سنتی و صنعتی و همچنین مشروبات الکلی

اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا

ابتلا به هرگونه بیماری اعصاب و روان با تشخیص و گواهی پزشکی قانونی

سوءاستفاده از کودک برای مشاغل غیراخلاقی

ضرب و جرح شدید و خارج از حد متعارف طفل و تکرار آن به تشخیص پزشکی قانونی

این‌ها از مواردی هستند که در صورت وقوع هر یک، امکان سلب سرپرستی کودک از مادر وجود دارد.

شرایط سلب حضانت فرزند از پدر

همچنین شرایطی نیز وجود دارد که در صورت وقوع آنها، سرپرستی کودک از پدر سلب شده و در اختیار مادر و یا سایر نزدیکان قرار می‌گیرد. مواردی که در قانون به آنها اشاره شده به شرح زیر است:

اعتیاد زیان‌آور به الکل یا مواد مخدر

اعتیاد به قمار

اشتهار به فساد اخلاقی یا فحشا

مبتلا شدن به بیماری‌های روانی

سوءاستفاده اخلاقی از کودک برای وادار مردن وی به کارها و مشاغلی مانند گدایی و …

ضرب‌وجرح کودک در حد خارج از عرف

شرایط شغلی پدر و عدم داشتن فرصت کافی برای تربیت کودک

عدم توجه پدر به سلامت و تربیت کودک

این موارد نکاتی هستند که در صورت وقوع امکان سلب سرپرستی کودک از پدر وجود داشته و در این شرایط این وظیفه به عهده مادر و یا سایر نزدیکان خواهد بود.

به طور کلی طبق ماده 1173 قانون مدنی، هرگاه پدرو یا مادری که فرزند تحت حضانت اوست دارای یکی ازشرایط فوق الذکر باشد، سلامت جسمانی و روانی طفل در معرض خطر می باشد بنابر این حضانت از او سلب می گردد و طبق ماده 1175 قانون مدنی هیچ گاه نمی توان بدون وجود دلیل و علت قانونی، طفل را از پدر یا مادری که طفل تحت حضانت او می باشد، پس گرفت.

مدارک لازم برای گرفتن حضانت فرزند:

اصل مدارک شناسایی(کارت ملی و شناسنامه) خواهان (درخواست کننده حضانت فرزند)

مدارک شناسایی (شناسنامه) فرزند

اصل سند طلاق

نکته: در صورتی که خواهان می خواهد از دیگری سلب حضانت نماید باید دلایل عدم صلاحیت طرف مقابل را هم ارائه نماید.

روش و مراحل گرفتن حضانت فرزند:

برای گرفتن حضانت فرزند ابتدا باید دادخواست تنظیم شود سپس همراه با مدارک شناسایی و مدارکی که در بالا ذکر گردید، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه شود تا دادخواست ثبت گردد.

البته در صورتی که زوجه بر اساس وکالتنامه طلاق جدا شده باشد، اگر دروکالتنامه حضانت فرزند هم قید و مشخص شده باشد باید ضمیمه دادخواست گردیده و اگر طلاق، توافقی انجام شده باشد باید توافقنامه ی بین طرفین در مورد حضانت یا دادنامه طلاق توافقی، ضمیمه دادخواست شود.

پس از ثبت دادخواست دردفاتر خدمات الکترونیک قضایی، پرونده به دادگاه خانواده ( دادگاه صالح به رسیدگی) ارجاع می گردد و دادگاه با توجه به شرایط سنی فرزند و یا فرزندان، شرایط پدر و مادر وهمچنین مدارک موجود و ارائه شده، به نفع یکی از والدین رای صادر می نماید.

وکیل حضانت

مزایای استفاده از وکیل حضانت:

از مهم ترین موارد در حضانت، مراقبت و نگهداری از کودک به بهترین شکل میباشد. بنابرین اگر پدر یا مادری که حق حضانت فرزند با اوست دارای صلاحیت اخلاقی، روانی و جسمی نباشد طرف مقابل می تواند ازاو حضانت را سلب نماید و باید به دادگاه دادخواست دهد اما نکته قابل توجه این است که راه اثبات عدم صلاحیت شخص مقابل سخت است چرا که دراغلب موارد کودک به دلیل استرس و ترس صحبت نکرده و شهادت کودک در دادگاه مورد قبول نمی باشد. بنابرین بهتراست در این مورد از وکیل حضانت که در این زمینه پرونده های مشابه زیادی داشته و دارای علم و تخصص می باشد کمک گرفت. https://hamyanedalat.com/murder/

: