نکاح یا ازدواج
نکاح اصطلاح شرعی و قانونی ازدواج است که در جامعه ایرانی و عامه مردم از آن بعنوان ازدواج یاد می کنند این نکاح قراردادی است که به موجب آن زن و مرد با یکدیگر زندگی مشترکی را آغاز میکنند که برای هریک از آنها علاوه بر حق و حقوق عاطفی و اخلاقی، حقوق بسیاری برای تعهد بیشتر و حفظ حقوق فردی در ازدواج در نظر گرفته شده است.در احکام اسلام مسایل حقوقی ازدواج بسیار مهم میباشد. و بر اساس آن بنیان خانواده شکل میگیرد.
ازدواج در اسلام به دو صورت میباشد که در ایران و در کشورهای اسلامی از این روال تبعیت میکنند. انواع ازدواج در جامعه ایران نیز متداول میباشد. که در ادامه به معرفی آن میپردازیم.
• ازدواج دائم
• ازدواج موقت
مسایل حقوقی ازدواج دائم
ثبت ازدواج دائم، برای مردان الزامی است . این موضوع در خصوص ازدواج مجدد نیز لازم الرعایه می باشد. از آنجا که ثبت ازدواج دائم اجباری است و عدم ثبت برای مرد مجازات زندان در پی خواهد داشت، در خصوص ثبت ازدواج مجدد دو روش متصور می باشد :
• یا اینکه به دادگاه مراجعه کرده و اجازه ازدواج مجدد را از دادگاه میگیرند که در صورتی دادگاه اجازه میدهد که مرد بتواند عدم تمکین زن را اثبات کند.
• یا ازدواج به صورت عادی انجام میشود و سپس زن دوم از مرد شکایت میکند تا ازدواج را ثبت کند.
هنگام مراسم عقد و ازدواج، بیشتر دختران و پسران بخاطر شادی و هیجان فراوان، بدون این که شرایط ۱۲گانه مندرج در سند ازدواج را با دقت مطالعه کنند و از مفاد آن به طور کامل باخبر شوند، چشم‌بسته بندهای مختلف را امضا میکنند.
ازدواج
عقدنامه و شروط طلاق از طرف زن
پس با تحقق هر یک از این شروط و اثبات آن در دادگاه، زن میتواند با استفاده از وکالت ضمن عقد با مراجعه به دادگاه خانواده و پس از قطعیت حکم نسبت به اجرا و ثبت صیغه طلاق در دفتر رسمی ثبت طلاق اقدام کرده و خودش را مطلقه کند.
• اگر مرد به مدت شش ماه نفقه زن را ندهد
• اگر زن بتواند سوء رفتار مرد (فحش دادن، توهین، کتک زدن و یا تهدید) را اثبات کند.
• اگر مرد بیماری خطرناکی که قابل درمان نباشد داشته باشد.
• اگر مرد دیوانه باشد و امکان برهم زدن عقد وجود نداشته باشد.
• مرد به کاری اشتغال داشته باشد که مخالف آبروی زن باشد.
• محکوم شدن مرد به مجازات ۵ سال حبس و یا بیشتر.
• اعتیاد به مواد مخدر و یا مشروبات الکلی که به زندگی آسیب وارد شود.
• غیبت و ترک زندگی از طرف مرد به مدت شش ماه پشت هم.
• محکومیت مرد به هر جرم و مجازات.
• بچه دار نشدن مرد بعد از گذشت پنج سال.
• مفقود الاثر شدن مرد بعد از شش ماه از مراجعه زن به دادگاه.
• ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر خود
شروط قابل انعقاد در عقدنامه
طرفین عقد میتوانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند. که از جمله:
حق تعیین مسکن: زمانیکه میخواهند سند ازدواج را تنظیم کنند، زن میتواند برای خود حق تعیین مسکن را در نظر بگیرد.
وکالت در طلاق: حقی است که زوجه بواسطه این حق میتواند از طریق دادگاه بدون لزوم حضور همسر طلاق بگیرد که میتواند این حق مطلق باشد و یا ضمن شروطی به زوجه داده شود.
حق اشتغال به کار: حقی است که به زن اجازه کار کردن دربیرون از منزل بدون نیاز به اجازه شوهر میدهد.
حضانت فرزندان پس از طلاق : با عقد این شرط در عقد نامه زن میتواند حضانت فرزندان پس از را بدون گذشت از هیچ یک از حقوق خود به صورت دایمی داشته باشد.
تقسیم اموال بصورت مساوی میان زوجین: در این شرط تمامی اموال بدست آمده پس از ازدواج میان زوجین بصورت مساوی تقسیم میشود.
اجازه خروج از کشور: زوجه اجازه دارد از هم اکنون هرگاه خواست به خارج از کشور برود و نیاز به اجازه مجدد زوج ندارد، چه برای اخذ یا تمدید یا تجدید گذرنامه و این اجازه دائمی است.
و شروط بسیار دیگری را زوجه میتوانند در عقدنامه لحاظ کنند.
مسایل حقوقی ازدواج موقت
در حالت کلی ثبت ازدواج موقت لازم نیست مگر با توافق زن و مرد و یا باردار شدن زن.
در صورتیکه شوهر قصد ازدواج مجدد چه به صورت دائم و چه به صورت موقت را داشته باشد باید حتما اجازه همسر اول خود را داشته باشد و اگر بدون اجازه زن باشد همسر اول میتواند با توجه به شروط ضمن عقد طلاق بگیرد.
به دلیل اینکه اثبات ازدواج مجدد مرد در موارد بسیاری دشوار میباشد، معمولا زنان به نتیجه ای نمیرسند. دلیل آنهم اینست که ازدواج موقت نیازی به ثبت ندارد و زن نمیتواند از طریق دفترخانه آنرا اثبات کند.
در ازدواج موقت زن و مرد میتوانند شرط کنند که ماهیانه به زن نفقه تعلق بگیرد ولی در صورت فوت مرد و یا زن، هیچکدام از دیگری ارث نمیبرند.
بخشیدن مهریه
اگر زن در طول زندگی به هر دلیلی بخواهد مهریه اش را ببخشد، باید از راه و رسم قانونی آن وارد شود. به طور مثال قبل از اینکه عقد ثبت شود امکان بخشش مهریه وجود ندارد.
درثانی جهت بخشش مهریه اصلا نیاز نیست که به دادگاه مراجعه کنید مثلا همسر شما روی یک کاغذ می نویسد من مهریه خودم را به همسرم بخشیدم و بعد امضا و اثر انگشت می زند و این خودش مدرک است. با این حال بهتر است زوج جهت محکم کاری به دفتر خانه اسناد رسمی مراجعه کند و این عمل را ثبت کند. این اقدام همان اقرارنامه ثبتی است و بعد از ثبت٬ نامه ای به دفتر ثبت ازدواج که قبلا آنجا ازدواجشان ثبت شده نوشته شده تا آنها هم در دفتر خود ثبت کنند و در عقدنامه نوشته شود.
اما این راه کمی پرپیچ و خم است و اگر زن واقعا قصد دارد که مهریه اش را ببخشد، بهتر است با همسرش راهی دفتر اسناد رسمی شود و این کار را از راه قانونی انجام دهد. سردفتر اعتراف همسر برای بخشش مهریه را در قالب «اقرارنامه ثبتی» تنظیم می کند؛ البته کار به همین جا ختم نمی شود، زیرا برای محکم کاری باید نامه ای از آن جا برای دفترخانه رسمی ازدواج – که عقد در آن مکان ثبت شده – برده شود تا در آنجا مفاد نامه در «صفحه ملاحظات» عقدنامه ثبت شود.
مطالبه مهریه بخشیده شده
بطور کلی بخشیدن (بذل) مهریه به سه صورت انجام میشود:
۱٫ هبه ی غیرمعوض
۲٫هبه معوض
۳٫ابراء
هبه غیرمعوض بدین معناست که زن بدون هیچ چشمداشت و عوضی مهریه اش را بذل می کند. هبه معوض یعنی بخشیدن مهریه در مقابل چیزی ( انجام یا عدم انجام کاری ) باشد. مثلا زوجه در عوض موافقت زوج با طلاق ، تمام یا قسمتی از مهریه خود را می بخشد. اما ابراء آنست که زن ذمه شوهر را نسبت به مهریه ساقط کند. یعنی بگوید چیزی از حق من بعنوان مهریه به گردن تو نیست و بریء الذمه هستی .
در مورد هبه غیر معوض، زن همیشه می تواند به مابذل ( آنچه بخشیده ) رجوع کند. ولی در صورتی که هبه معوض باشد و عوض هم داده شده باشد طبق ماده ۸۰۳ قانون مدنی هبه، قابل رجوع نیست. اما هرگاه هبه، معوض و در قبال طلاق باشد، در صورتی که زوجه در دوران عده به مهریه رجوع کند، زوج هم می تواند رجوع به زوجیت کند. از طرف دیگر اگر بخشیدن مهریه در مقابل طلاق باشد و طلاق داده نشود، این امر ابراء محسوب نشده و یک هبه قابل رجوع است. حالت آخر ( ابراء) نیز بدلیل آنکه اسقاط دین است،اساساً قابل رجوع نیست.
برای کسب اطلاعات بیشتر با یک وکیل خوب در ارتباط باشید.