دستگاه سنجش a1c

دستگاه سنجش a1c بهترین وسیله برای افرادی است که می خواهند میزان قند خون خود را طی دو یا سه ماه گذشته به صورت بلند مدت ارزیابی کنند. تمام افراد مبتلا به بیماری دیابت لازم است که حداقل دو بار در سال آزمایش هموگلوبین ای وان سی را به وسیله دستگاه سنجش هموگلوبین a1c در منزل یا آزمایشگاه انجام دهند و نتایج آن را در اختیار پزشک معالج خود قرار دهند

به این وسیله، پزشک معالج می تواند از میزان موفقیت برنامه درمانی که به فرد ارائه داده و کنترل بیماری مطلع شود. بر این اساس درمان بیماری به صورت صحیح و علمی مدیریت و تنظیم می شود. تست هایی که به وسیله دستگاه سنجش هموگلوبین a1c انجام می شود، مشکلاتی مانند قند خون قبل از غدا، بعد از غذا و در طول شب را مورد بررسی و شناسایی قرار می دهد. در صورتی که قند خون افراد مبتلا به بیماری دیابت در دامنه ی طبیعی قرار بگیرد و یا نزدیک به حالت طبیعی باشد، عوارض و آسیب های پیش رونده ی حاصله از بیماری دیابت مانند آسیب به کلیه، سیستم قلبی عروقی، اعصاب و چشم کاهش می یابد.

در ادامه به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد:

هموگلوبین A1C چیست؟

آزمایش هموگلوبین A1c

معرفی دستگاه اندازه گیری و سنجش هموگلوبین ای وان سی(HbA1C)

چگونه برای تست a1c آماده شویم؟

نحوه انجام آزمایش هموگلوبین a1c

نتیجه آزمایش دستگاه سنجش هموگلوبین a1c

تفاوت eAG با هموگلوبین ای وان سی

منبع: دستگاه سنجش a1c

برای دریافت مشاوره در زمینه دستگاه سنجش a1c می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

هموگلوبین A1C چیست؟

وظیفه ی حمل اکسیژن در خون بر عهده ی هموگلوبین است. هموگلوبین؛ پروتئین موجود در گلبول های قرمز است که به گلوکز موجود در خون متصل می شود و ترکیب آن با گلوکز تقریبا 90 الی 120 روز پایدار است. اساس آزمایش ای وان سی، ترکیب هموگلوبین با گلوکز است. هر چقدر میزان قند خون فرد در طی دو الی سه ماه بیشتر از مقدار هدف باشد، هموگلوبین با درصد بیشتری با گلوکز ترکیب می شود. نوعی از هموگلوبین، هموگلوبین a نام دارد که قسمتی از گلبول های قرمز خون را شامل می شود و اکسیژن را به سلول ها و بافت های بدن منتقل می کند.

مقداری از قند خون در بدن افرادی که قند خون آن ها بالا رفته است، به هموگلوبین a متصل می شود. این مقدار به شدت افزایش قند خون بستگی دارد. به این نوع از هموگلوبین که در افراد مبتلا به دیابت با قند خون ترکیب شده است، هموگلوبین A1C گفته می شود. همان طور که گفتیم، گلبول های قرمز بین 90 الی 120 روز عمر می کنند. در صورتی که در این مدت قند موجود در خون بالا برود، درصد زیادی از هموگلوبین ها تبدیل به هموگلوبین های قندی می شوند و می توان با اندازه گیری میزان A1C، سطح قند خون افراد را در سه ماه گذشته ارزیابی کرد.

آزمایش هموگلوبین A1c

آزمایش هموگلوبین A1C از انواع آزمایش های خون رایج است که به منظور غربالگری بیماران دیابتی به کار می رود. این آزمایش به بیماران دیابتی کمک می کنند تا به واسطه ی آن، بیماری خود را کنترل کرده و میزان بهبود بیماری را مشاهده کنند. آزمایش هموگلوبین ای وان سی، میزان گلوکز یا همان قند خون را به علاوه ی هموگلوبین موجود در خون نشان می دهد. همچنین نشانگر میانگین قند خون بیمار در طول 2 الی 3 ماه گذشته است. میزان بالای قند خون در 2 یا 3 ماه گذشته، نتیجه ی آزمایش را تحت تأثیر قرار می دهد و نشاندهنده ی کنترل نامناسب قند خون است.

همین امر منجر به بروز عواض بیشتر بیماری دیابت می شود. برای نمونه، ظاهر شدن عددهای 6، 7 و 8 درصد در دستگاه سنجش هموگلوبین a1c به ترتیب قند خون 120، 150 و 180 میلی گرم بر دسی لیتر را نشان می دهد که مربوط به فاصله زمانی دو یا سه ماه قبل است.

اغلب لازم است تا بیماران دیابتی در طول یک سال، سه یا چهار بار این آزمایش را انجام داده و نتایج را با پزشک در میان بگذارند تا روند درمان بهتر صورت پذیرد. تحقیقات انجام شده نشان می دهند که دقیق ترین راه سنجش و ارزیابی این که آیا احتمال بروز عوارض دیابت مانند بیماری های قلبی، چشمی، کلیوی، آسیب عصبی و سکته برای فرد دیابتی وجود دارد یا خیر، استفاده از آزمایش اندازه گیری هموگلوبین ای وان سی است.

معرفی دستگاه اندازه گیری و سنجش هموگلوبین ای وان سی(HbA1C)

Clover A1c self یکی از انواع دستگاه های سنجش هموگلوبین ای وان سی است که توسط کمپانی اینفوپیا و در کشور کره جنوبی ساخته شده است. این دستگاه میزان هموگلوبین ای وان سی و قند موجود در خون را به طور دقیق و با استفاده از روش مؤثر اسپکتروفتومتری که یکی از مؤثرترین روش های موجود در این زمینه است، ارزیابی می کند. نتایج آن کاملا از دقت آزمایشگاهی برخوردار هستند و مطابق با استانداردهای آزمایش کنترل و عوارض دیابت عمل می کنند.

از مزایای این دستگاه می توان به این مورد اشاره کرد که تمام اتوماتیک است، نتیجه با یک قطره کوچک خون از نوک یکی از انگشتان و در عرض 5 دقیقه حاضر می شود، اندازه گیری آن یک مرحله ای است و دارای تأییدیه از سازمان غذا و داروی آمریکا و اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت است.

اندازه گیری هموگلوبین A1C در خانه

دستگاه سنجش A1c now selfcheck یکی از انواع دستگاه های جدید مخصوص اندازه گیری هموگلوبین A1c است که می توان در خانه از آن استفاده کرد. در نمونه های قبلی، این دستگاه ده کارتریج داشت که به مدت یک سال به شما اجازه‌ ی استفاده از آن را می داد. با توجه به این که آزمایش a1c هر دو سه ماه یک بار انجام می شود، 4 تا 6 کارتریج آن بدون استفاده باقی می ماند.

در صورتی که در نمونه ی جدید این دستگاه که به تازگی وارد بازار شده، این امکان برای افراد وجود دارد تا در منزل و فقط با یک قطره خون از سرانگشتان ، میزان a1c موجود در خون خود را اندازه بگیرند. این میزان را می‌ توانید برای کنترل دیابت در دو نوبت متوالی به پزشک خود ارائه دهید.

مدت زمان نوارهای این دستگاه 10 ماه است و جواب آزمایش با یک قطره خون به حجم 5 میکرولیتر تنها بعد از 5 دقیقه آماده می ‌شود. عدد نمایش داده شده بر روی دستگاه به درصد حساب می شود. Bayer نام شرکت سازنده ی این دستگاه است و هم اکنون در آمریکا به فروش می رسد.

میزان مناسب هموگلوبین ای وان سی در خون

مقدار هموگلوبین a1c ترکیب شده با گلوکز در خون افراد غیر دیابتی زیر 6 درصد است. این میزان درصد در افرادی که دیابت دارند، با توجه به نحوه کنترل بیماری و قند خون آن ها متغیر و متفاوت است. هموگلوبین ای وان سی کمتر از 7 درصد، نشان می دهد که کنترل دیابت و قند خون به خوبی صورت گرفته اما مقدار بالای 8 درصد می تواند خطرناک باشد و نیاز به تجدید نظر و تغییر در روش درمان بیماری دیابت وجود دارد. بر این اساس؛ هدف از درمان دیابت به صورت موفقیت آمیز، نگه داشتن میزان هموگلوبین ای وان سی در کمتر از 7 درصد است. این امر باعث کاهش عوارض بلند مدت دیابت می شود و البته به مقدار هموگلوبین ای وان سی اولیه بستگی ندارد.

چگونه برای تست a1c آماده شویم؟

می توانید مانند روزهای قبل به برنامه غذایی خود عمل کنید و این تست نیاز به ناشتا بودن فرد ندارد، مگر این که بخواهید آزمایش های دیگری نیز انجام دهید که نیاز باشد تا ناشتا باشید. وجود هر گونه بیماری یا هر دارویی که مصرف می کنید را با پزشک خود در میان بگذارید. چرا که برخی از داروها نتیجه آزمایش را تحت تأثیر قرار می دهند.

نحوه انجام آزمایش هموگلوبین a1c

پرستار و یا مسئول آزمایشگاه، آزمایش را برای شما انجام می دهد. به این صورت که سر سوزن را داخل رگ در بازو و یا پشت دست وارد می کند و از شما خون می گیرد. احتمالا هنگام فرو رفتن سوزن و یا بیرون آمدن آن، احساس درد یا سوزش خواهید کرد. اما این درد به سرعت رفع می شود.

روند آزمایش کمتر از 5 دقیقه به طول می انجامد. در روشی دیگر می توانید خودتان به تنهایی این آزمایش را در خانه و با استفاده از دستگاه سنجش هموگلوبین a1c انجام دهید. این آزمایش را می ‌توانید در هر ساعتی از شبانه روز انجام دهید و لازم نیست که حتما ناشتا باشید.

مواردی مانند نوع تغدیه، فعالیت بدنی و وضعیت روحی فرد، تأثیری بر نتیجه آزمایش ندارد. اما در صورت بروز هر گونه کسالت یا بیماری، بهتر است که انجام آزمایش را به روزی دیگر موکول کنید. چرا که احتمال بالا رفتن نتیجه آزمایش به صورت کاذب وجود دارد.

نتیجه آزمایش دستگاه سنجش هموگلوبین a1c

معمولا روش های اندازه گیری هموگلوبین ای وان سی در آزمایشگاه های مختلف با هم تفاوت دارد. به همین دلیل، نتایج به دست آمده نیز متفاوت خواهد بود. برای مثال؛ ممکن است در یک آزمایشگاه به دست آمدن عدد 6 درصد از آزمایش، مقدار طبیعی در نظر گرفته شود و در آزمایشگاهی دیگر به عنوان قند خون بالا اعلام شود.

بهترین کار این است که با پزشک خود در مورد نتایج آزمایشات مشورت کنید و همچنین توجه داشته باشید که با عوض کردن آزمایشگاه، احتمالا نتایج آزمایش نیز تغییر می کنند. توصیه می کنیم که همیشه یک آزمایشگاه مشخص را برای انجام آزمایش هموگلوبین ای وان سی انتخاب کنید. در صورتی که به بیماری های کم خونی، کلسترول بالا، بیماری های کلیوی ، بیماری های کبدی و غیره مبتلا هستید و یا ترکیبات ویتامینی مانند ویتامین سی و ای دریافت می کنید، بهتر است پزشک خود را در جریان شرایط یاد شده قرار دهید. چرا که موارد یاد شده، نتایج آزمایش دستگاه سنجش ای وان سی را تحت تأثیر قرار می دهند.

دستگاه سنجش هموگلوبین a1c یا آزمایش قند خون؟

آزمایش هموگلوبین با استفاده از دستگاه سنجش هموگلوبین a1c نباید به هیچ وجه جایگزین آزمایش های روزانه ای باشد که برای قند خون می گیرید. نباید این آزمایش ها را مبنایی برای کم یا زیاد کردن میزان تزریق روزانه انسولین قرار دهید. برای این که بتوانید بیماری دیابت خود را به طور کاملا مؤثر کنترل کنید، لازم است که هر دو آزمایش قند خون و آزمایش توسط دستگاه سنجش A1C را هر دو سه ماه یک بار و به صورت مرتب انجام دهید. چرا که هر دوی این آزمایش ها به یک میزان اهمیت دارند. اغلب در تست های قند خون، آن چه که اندازه گیری می شود، میزان گلوکز پلاسما است. اما میزان قند خون را فقط در همان لحظه نشان می دهد.

راه اندازی دستگاه و انجام آزمایش Hba1c به روش HPLC

هموگلوبین گلوکزدار انواع گوناگونی دارد که از میان آن ها نوع Hba1c آن در دیابت کاربرد دارد. این نوع هموگلوبین گلوکزدار، تراز متوسط گلوکز موجود در خون را در مدت سه الی چهار ماه از عمر گلبول های قرمز منعکس می کنند. این تست شاخصی است از میانگین گلوکز خون، که به هفته ها و ماه های قبل مربوط می شود و به منظور ارزیابی کنترل قند خون در افراد دیابتی، یک معیار و استاندارد طلایی به حساب می آید.

برای اولین بار در سال 1958 بود که هموگلوبین a1c با روش HPLC جداسازی شد و به این طریق این روش را به عنوان روشی استاندارد برای پیگیری گلوکز در بیماران مبتلا به دیابت در نظر گرفتند. بعد از گذشت سال ها، هنوز هم این روش در آزمایشگاه ها و برای بیماران و پزشکان کاربرد دارد و مرجع سنجش قرار گرفته است.

سایر روش ها برای اندازه گیری هموگلوبین a1c

دستگاه های دیگری با عنوان Point-of-care (POC) A1c در برخی از مراکز درمانی وجود دارند که برای اهداف درمانی و پژوهشی مورد استفاده قرار می گیرند. این دستگاه ها مقدار کمتری از خون را مورد استفاده قرار می دهند و با سرعت بالاتری نتایج را در اختیار پزشک و بیمار قرار می دهند. اما در مورد دقت این نتایج، اطمینان کاملی وجود ندارد و معمولا توصیه می شود که از آن ها به منظور تشخیص دیابت استفاده نشود و تنها معیاری برای پایش باشد. البته نمونه ای از این دستگاه ها با نام Afinion™ HbA1c Dx test به تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده است.

تفاوت eAG با هموگلوبین ای وان سی

گاه در برگه آزمایش علاوه بر HbA1c، عنوان eAG با مقادیر متفاوت دیده می شود. eAG با آن چه که هنگام کنترل قند خون توسط دستگاه های تست قند خون مشاهده می کنید، مشابه است. با این تفاوت که eAG با میانگین تست های قند خون شما یکسان نیست. eAG تنها قند خون شما را در 24 ساعت شبانه روز نشان می دهد و در عین حال ارتباط مستقیمی با میزان HbA1c دارد. به این معنا که هر چه HbA1c بالاتر باشد، eAG متناظر با آن نیز بالاتر می شود.

کاهش مقدار هموگلوبین A1c

همان طور که گفتیم، کاهش مقدار هموگلوبین و استفاده از دستگاه های سنجش a1c، خطر ابتلا به عوارض دیابت نوع دو را کاهش می دهد و از پیشرفت بیماری در دیابت نوع یک جلوگیری می کند. کنترل شدید و اقدام به موقع برای درمان قند خون، عوارض قلبی عروقی را در افراد مبتلا به دیابت نوع اول و دوم کاهش می دهد.

در واقع حتی تأثیرات بسیار کوچک در پایین آمدن هموگلوبین ای وان سی به زیر 7 درصد، تأثیرات بزرگی را در روند بیماری و بهبودی اعمال می کند. روش های بسیاری برای کاهش ای وان سی و کنترل دیابت وجود دارد که بهترین آن ها شامل فعالیت های بدنی و برنامه غذایی مناسب می شود. در ادامه در مورد این روش ها بیشتر صحبت کرده ایم.

فعالیت بدنی در کاهش ای وان سی

ورزش کردن به مدت 150 دقیقه در طول هفته یعنی حدودا 30 دقیقه در روز می تواند در کنترل قند خون به شما کمک کند. بهتر است حداقل 5 روز در هفته روزی نیم ساعت ورزش کنید. فعالیت های روزمره و عادی خود را به منظور انجام کارهای روزانه افزایش دهید.

داشتن برنامه ورزشی دقیق برای حرکات و تمرینات ورزشی می تواند مفید باشد اما فعالیت بدنی معمول در طول یک روز به کاهش ای وان سی کمک بیشتری می کند. از روند درمان تبعیت کنید و داروهای خود را به صورت مرتب مصرف کنید. برای کاهش وزن خود برنامه ای تنظیم کرده و برای رسیدن به این هدف از متخصصان کمک بگیرید. پیشرفت های خود را در بهبود بیماری و کنترل قند خون در اختیار پزشک قرار دهید و از این طریق انگیزه به دست آورید. تغییر در سبک زندگی و کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده برای تشویق شما نیز می تواند مفید باشد.

راهنمای تغذیه ای برای کاهش هموگلوبین A1c

رمز موفقیت در کاهش هموگلوبین A1C، عمل به یک برنامه غذایی سالم و مدیریت مصرف قند در مواد غذایی است. تقریبا در تمام مواد غذایی به جز گوشت بدون چربی، مقداری قند وجود دارد. یک برنامه غذایی منظم داشته باشید که در آن هر سه تا پنج ساعت یک بار یک وعده غذایی با حجم کم میل کنید. بهترین کار این است که یک دفترچه برای ثبت مقدار غذای خورده شده، داروها و میزان فعالیتی که در هفته می کنید، داشته باشید. لازم است که در طول روز، غذاهای حاوی مقدار زیادی از کربوهیدرات مصرف کنید.

به جای مصرف غذاهای فرآوری شده از غذاهای کامل مانند میوه جات، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و آجیل ها استفاده کنید. در رژیم غذایی متعادل؛ پروتئین های سالم، چربی ها و کربوهیدرات ها، عناصر اصلی به حساب می آیند. برای عملی کردن تمام این موارد می توانید از متخصص تغذیه نیز کمک بگیرید.

غذاهایی که A1c را کاهش می دهند

هر چه که مدت زمان هضم یک غذا بیشتر باشد، قند خون به میزان کمتری تحت تأثیر قرار می گیرد و از بالا رفتن میزان آن جلوگیری می شود. مواد غذایی که قند ساده دارند، به سرعت هضم می شوند و قند خون شما را به طور ناگهانی بالا می برند. در اکثر برنامه های درمانی و مدیریت قند خون، بر مدیریت مصرف کربوهیدرات تمرکز می شود. چرا که منبع اصلی تأمین کننده ی گلوکز است.

افراد نباید از مصرف کربوهیدارت ها منع شوند، بلکه مصرف آن ها باید در حد تعادل قرار گیرد. چرا که این ماده غذایی حاوی مواد مغذی بسیار است و منبع انرژی مغز به شمار می آید. تا زمانی که میزان کربوهیدرات در حالت تعادل باشد و در طول روز به میزان مناسبی توزیع شود، افراد مبتلا به دیابت می توانند از خوردن آن ها لذت ببرند و در عین حال میزان هموگلوبین ای وان سی موجود در خونشان در حالت تعادل قرار گیرد.

توصیه می شود از قندهایی که کم تر فرآوری شده اند، به جای قندهای تصفیه شده استفاده کنید. قندهای کم تر فرآوری شده اغلب در مواد غذایی مانند میوه ها، محصولات لبنی کم چرب و سبزیجات یافت می شود. همچنین این مواد غذایی شامل مقدار زیادی از مواد مغذی و ضروری برای بدن هستند و شکر کمتری دارند. البته برخی از میوه جات و سبزیجات حاوی مقادیر زیادی از قند هستند که مصرف آن ها به افراد مبتلا به دیابت توصیه نمی شود.

بهتر است از سبزیجاتی که فیبر بیشتر و قند کمتری دارند، استفاده کنید. این مواد غذایی شامل لیمو، کیوی، زغال اخته، تمشک، ریواس، توت فرنگی، نارنگی، شلیل، قره‌ قاط، آلو، زیتون، گریپ فروت، بروکلی، آووکادو، گل کلم، جوانه‌ ی کلم بروکسل، کلم پیچ، کاهو، اسفناج، خیار، کدو، گوجه فرنگی، برگ چغندر، قارچ و کرفس می شود.

محصولات لبنی که قند کمتری دارند، شامل ماست ساده، پنیر و خامه ی شیرین نشده می باشد. محصولات غیر لبنی که قند کمی دارند و مصرف آن ها به افراد مبتلا به دیابت توصیه می شود، عبارت است از شیر سویای غنی شده، برنج، تخم کتان، شیر نارگیل، شیربادام و یا شیر طعم دار نشده ی سویا.

غلات کامل

بخش اعظم کربوهیدرات مصرفی افراد دیابتی را نشاسته یا کربوهیدرات های پیچیده مانند سبزیجات نشاسته ای، غلات و حبوبات تشکیل می دهد. یک فنجان از هر کدام از مواد غذایی ذکر شده، 15 گرم کربوهیدرات را شامل می شود. درست است که نشاسته ها گزینه ی بهتری به جای قندهای ساده هستند، اما تمام نشاسته ها از این نظر با هم یکسان نیستند. مواد غذایی همچون غلات صبحانه، نان سبوس دار، برنج، پاستاها، مقادیر زیادی از ویتامین های گروه ب و ای، مواد معدنی، اسیدهای چرب ضروری و فیبر را شامل می شوند.

سبزیجات نشاسته ای و حبوبات

سبزیجات نشاسته ای و حبوبات، مقادیر زیادی از مواد مغذی و فیبر در غلاف و یا پوست خود دارند. برخی از این سبزیجات شامل سبزیجات ریشه ای می شود که مقدار بیشتری نشاسته دارند و مصرف آن ها برای افراد مبتلا به بیماری دیابت باید با دقت و با رعایت وعده ی سروینگ انجام شود.

سیب زمینی یک نوع از انواع سبزیجات ریشه ای است. از مواد غذایی مفید برای کاهش هموگلوبین ای وان سی می توان سیب زمینی شیرین، کدو تنبل و هویج وحشی را نام برد. برخی از حبوبات سالم و سبزیجات نشاسته ای شامل ذرت، لوبیای سیاه، چیتی و چشم بلبلی، نخود سبز، گردو، کدوی بهاره، کدو حلوایی، بلوط، هویج وحشی، لپه، عدس، نخود، لوبیای پخته و کم چرب، تارو، پنیر، نخل، سیب زمینی شیرین و سیر می شود.

آیا تست a1c عوارض دارد؟

در انتهای نوشتار دستگاه سنجش هموگلوبین a1c، باید بیان کنیم که این نوع از آزمایش عوارض ندارد و یا عوارض آن بسیار محدود است. ممکن است هنگام ورود سرنگ به داخل رگ، درد بسیار کمی را تحمل کنید و یا سر انگشتانتان کبود شود. اما این علائم به سرعت از بین می روند.

منبع: دستگاه سنجش a1c

برای دریافت مشاوره در زمینه دستگاه سنجش a1c می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.