qeeg چیست ؟ مغز یکی از پیچیده ترین و در عین حال مهمترین اعضای بدن انسان می باشد. کنترل رفتار های ارادی و غیر ارادی، قدرت تفکر و قدرت تصمیم گیری و به عبارتی همه فعالیت های بدن زیر نظر مغز انجام می شود. پس شناخت مغز مهم ترین اتفاق ممکن برای علم پزشکی و بشریت است زیرا بیماری های که ناشی از از مشکلات مغزی هستند تاثیرات زیادی روی سلامت فرد و جامعه گذاشته و می تواند مشکلات بسیار زیادی را به وجود بیاورد. با پیشرفت علم توانایی بشر برای شناخت مغز بیشتر شده است و ابزارهای پزشکی به کمک پزشکان آمده اند تا با تشخیص ساختار و کارکرد مغز به درمان بهتر بیماران مغزی کمک کند. یکی از این ابزار qeeg یا نقشه برداری رنگی مغز می باشد که در این مقاله به تفصیل درباره آن توضیح کنیم.
منبع: QEEG چیست؟
برای دریافت مشاوره در زمینه QEEG چیست؟ می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
مغز انسان
مغز انسان مانند هر عضو دیگر بدن از سلول هایی تشکیل شده است که این سلول ها در مغز اسم خاصی دارند و به آن ها نورون گفته می شود. نورون ها از طریق جریان الکتریکی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به یکدیگر پیام ارسال می کنند. این جریان الکتریکی مانند هر جریان الکتریکی دیگر قابل اندازه گیری است و می توان جریان الکتریکی را از طریق سطح جمجمه ثبت کرد.
نوار مغز چیست؟
اگر به دلایلی مانند ضربه های مغزی این ارتباط بین سلول های مغز مختل شده و انتقال این جریان ها دچار مشکل شود جریان الکتریکی که به طور طبیعی وجود دارد دستخوش تغییر می شود. همانطور که گفته شد جریان الکتریکی مغز را می توان اندازه گیری کرد. ثبت جریان مغز از طریق جمجمه را نوار مغزی یا EEG می گویند. این نوار مغزی همانطور که می تواند جریان طبیعی را نشان دهد، جریان غیر طبیعی را هم نشان می دهد. اختلالاتی مانند تشنج، التهاب مغزی، افسردگی، اختلالات یادگیری و اختلال وسواس از آسیب هایی هستند که امواج مغزی را دستخوش تغییر می کند. برای کسب اطلاعات در زمینه افسردگی و اختلالات یادگیری کلیک کنید.
ارتباط EEG و qeeg چیست؟
همانطور که گفته شد نوار مغزی یا EEG امواج مغز را اندازه گیری می کند و نتیجه آن به شکل دامنه نوسان امواج است. اگر جریان الکتریکی طبیعی باشد این امواج منظم و بدون خرابی است اما اگر مشکل داشته باشد این الگو ها نامنظم هستند. اما نتایج در QEEG به شکل دیگری است و این امواج توسط دستگاهی به داده های عددی تبدیل می شود و این داده های عددی تصویر رنگی از مغز را به ما ارائه می دهند.
ابتدا با قرار دادن کلاه نوار مغزی روی سر فرد ۱۹ نوار مغزی از فرد گرفته می شود. اگر دستگاهی که نوار مغزی را ثبت می‌کند مجهز به نرم‌افزار QEEG باشد، طی عملیات‌های پیچیده ریاضی این امواج را به داده های عددی تبدیل می کند. در این مرحله دستگاه امواج اضافی مانند تپش قلب، حرکات چشم و فعالیت عضلات را که نوعی داده های اضافی حساب می‌شوند و کاربردی ندارند را حذف می کند. در نتیجه نمایش یک سری تصویر از مغز به شکل رنگی روی مانیتور نشان داده می شود که به آن نقشه مغزی می گویند.
تست qeeg چگونه انجام می شود؟
انجام این تست بسیار راحت است. فرد روی یک مبل راحتی می نشیند و کلاهی که مخصوص نقشه برداری مغزی است بر روی سر وی قرار گرفته می شود. سپس الکترود هایی روی کلاه قرار گرفته و سیم هایی به این الکترود ها وصل می شود. همچنین دو الکترود مخصوص روی لاله های گوش فرد قرار می گیرد. بطور معمول این تست بیست تا چهل دقیقه طول می کشد.
این سیم ها اطلاعات امواج الکتریکی را به دستگاهی که در آن امواج به اطلاعات عددی QEEG تبدیل می‌شود، منتقل می‌کند. برای انتقال بهترین امواج از نوعی ژل بدون رنگ بدون بو که به راحتی با آب قابل شست و شو است و قابلیت رسانایی دارد، استفاده می شود. این ژل زیر الکترود ها قرار می گیرد یعنی برای مثال ژل روی لاله گوش زده شده سپس الکترود مربوطه روی آن قرار می گیرد.
انواع نقشه های مغزی
نقشه مغزی عوامل مختلفی دارد که در شرایط متفاوت از فرد گرفته می شود. انواع نقشه ها به شرح زیر هستند:
1. qeeg-چیست | نقشه برداری مغزی معمولی
این نوع نقشه برداری رایج ترین روش این تست می باشد که بین بیست تا چهل دقیقه طول می کشد. در این تست از فرد خواسته می شود که با آرامش بنشیند و گاهی چشمان خود را باز و بسته کند و نفس عمیق بکشد. ممکن است در آخر تست، چراغ چشمک زنی رو به روی صورت فرد قرار داده شود تا اثر آن روی فعالیت مغزی فرد بررسی شود.
2. نقشه برداری مغزی در حین خواب
در نوع دیگر، نقشه برداری در حالت خواب از مغز اتفاق می افتد زیرا در حالت نقشه برداری مغزی معمولی اطلاعاتی که پزشک متخصص مغز و اعصاب می خواهد در اختیار وی قرار داده نمی شود و این نوع اطلاعات کامل تری را در اختیار پزشک قرار می دهد. در این نوع تست از فرد خواسته می شود که شب قبل از ازمایش بیدار بمانند تا پزشک از خواب بودن بیمار اطمینان کامل حاصل کند. برای کسب اطلاع بیش تر در زمینه تست خواب کلیک کنید.
3. نقشه برداری در حین انجام فعالیت
در این روش فعالیت مغز را در طول یک یا چند روز ثبت می کنیم زیرا می‌خواهیم فعالیت مغز را در کل طول شبانه روز بدانیم. در این نوع تست روی سر فرد الکترودهایی قرار داده می‌شود و یک دستگاه ضبط امواج قابل حمل به فرد وصل می شود تا پس از ثبت کامل اطلاعات آن اطلاعات را در اختیار پزشک قرار دهد.
qeeg-چیست | بررسی نتایج QEEG چگونه است؟
در این بخش از مقاله qeeg چیست به بررسی نتیاج تست می پردازیم. تعدادی از افرادی که سلامت مغزی آن ها به طور کامل تایید شده و به عبارتی این جمعیت نرمال حساب می شوند، جمع آوری شده و از آن ها این تست گرفته می شود و به عنوان اطلاعات پایه این تست قرار می گیرد. سپس پزشک با مقایسه تست فرد با این اطلاعات از جمعیت نرمال، اختلالات احتمالی در عملکرد نواحی مختلف مغز را بررسی کرده و تشخیص می دهند. البته با توجه به اینکه فعالیت الکتریکی مغز با افزایش سن تغییر می کند، این جامعه معیار با توجه به سن افراد تقسیم بندی می شود و هر فرد را با توجه به محدوده سنی می سنجند.
چرا به این نوع تصویربرداری نقشه مغزی رنگی گفته می شود؟
همانطور که گفته شد نتایج به دست آمده بر اساس جمعیت نرمال سنجیده می شود. اگر فعالیت مغزی فرد مانند جمعیت نرمال باشد، رنگ سبز نشان داده می شود و این رنگ سبز نشان دهنده کارکرد طبیعی و نرمال مغز است. اما اگر فعالیت امواج مغزی فرد از حالت نرمال بیش تر باشد که نشان دهنده مشکل در عملکرد مغز است، دستگاه با سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز این مشکلات را نشان می دهد از طرف دیگر اگر امواج از میزان طبیعی کم تر باشد که باز هم نشان دهنده مشکلاتی در عملکرد مغز است نرم افزار این بار مغز را با دو رنگ آبی و بنفش را نشان می دهد.
کاربرد نقشه مغز برای درمان بیماری ها
از این روش برای تشخیص و پیگیری روند درمان استفاده می شود اما کاربردهای دیگری نیز دارد. از اطلاعات به دست آمده از این تست می‌توان برای تعیین فعالیت مغز، بهبود حافظه، تقویت تمرکز و کاهش افسردگی کمک گرفت. اهداف تشخیصی درمانی که می‌توان برای این روش نام برد به شرح زیر است:
_بررسی خطر آسیب های مغزی مانند ضربه، تشنج و خونریزی های مغزی
_ارزیابی تغییرات روانی فرد در حالت کم کاری یا پرکاری مغز
_ارزیابی تاثیر داروها بر روی روند درمان و پیش بینی پاسخ فرد به دارو
_بررسی مغز بیمار و پیدا کردن نقاط مورد نظر قبل از انجام عمل جراحی
_تشخیص زودهنگام اختلالات عملکردی مغز مثل اختلال یادگیری و اختلالات اضطرابی مثل فوبیا
_تشخیص زودهنگام اختلالات خلقی مثل افسردگی و دوقطبی (برای اطلاع از دوقطبی کلیک کنید.)
_تشخیص زودهنگام اختلال بیش فعالی (ّرای اطلاع از اختلال بیش فعالی کلیک کنید)
_تشخیص زودهنگام اختلالات خواب مثل پرخوابی، بی خوابی، کابوس‌های شبانه و راه رفتن در خواب (ّبرای اطلاع از اختلالات خواب کلیک کنید.)
_تشخیص زودهنگام اختلالات صرع و سکته مغزی
مزایای تست qeeg چیست؟
_در این تست از هیچ دارویی استفاده نمی شود و بدون اینکه ماده وارد بدن شود تست انجام می شود.
_این تست بدون استفاده از هیچ گونه اشعه ای انجام می شود. به همین دلیل در کودکان و زنان باردار نیز قابل انجام است
_این تست در مقایسه با تست های تشخیصی دیگر از نظر هزینه مقرون به صرفه تر است.
_در این تست صرفاً از ظاهر مغز تصویر برداری نمی شود بلکه به بررسی عملکرد و فعالیت مغز می پردازد.
_بیماری‌هایی نظیر افسردگی، اضطراب یا بیش فعالی کودکان که بررسی آن‌ها از طریق تست‌های دیگر ممکن نیست در نقشه برداری مغزی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
_در بسیاری از بیماری ها مانند سکته مغزی، بیش فعال و افسردگی هنگامی که در مرحله ابتدایی هستند، پزشک می‌تواند با بررسی در مورد این بیماری، در مورد پیشرفت این بیماری در آینده حدس زده و مطابق این حدس درمان را ادامه دهد.
_حتی افرادی که سالم هستند با انجام این تست می‌توانند عملکرد مغز خود را بررسی کرده و از احتمال ابتلا به اختلالاتی مثل آلزایمر در آینده بررسی شوند.
آیا QEEG عوارضی دارد؟
در این بخش از مقاله qeeg چیست به بررسی عوارض این تست می پردازیم. این تست بدون درد و بی خطر است و به جز به هم ریختن مو ها و کمی خستگی بعد از انجام تست هیچ مشکلی در بیماران دیده نمی شود. ممکن است در ناحیه لب و انگشتان احساس سوزن سوزن شدن و کمی سنگینی در سر احساس کنید یا همچنین در محل اتصال الکترود ها به بدن احساس خارش کنید که جای هیچ نگرانی ای نیست. در برخی از افراد مانند کسانی که صرع دارند احتمال تشنج در این حین انجام تست وجود دارد بنابراین در هنگام انجام تست پرستاری در کنار آن ها قرار داده می شود تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. برای اطلاع بیش تر در زمینه بیماری صرع کلیک کنید.
نکات مهم پیش از نقشه برداری مغزی
_قبل از انجام نقشه مغزی سر خود را ۲ مرتبه با شامپو شسته و از تمیزی سر، پیشانی و لاله‌گوش اطمینان حاصل کنید و سپس سر خود را خشک کنید. _از استفاده از هر گونه ژل، نرم کننده و حالت دهنده برای مو و همچنین مواد آرایشی بر روی پیشانی اجتناب کنید.
_هرگونه زیورالات و گوشواره مربوط به گوش قبل از انجام تست در آورده شود.
_در صورت امکان تا بیست و چهار ساعت قبل از انجام نقشه مغزی از مصرف دارو خودداری کنید؛ اما اگر مجبور به استفاده از آن هستید حتما داروی مصرفی و دوز مصرف شده را با پزشک خود در میان بگذارید.
_از مصرف هر گونه نوشیدنی الکلی و کافئین دار مانند چای یا قهوه و کشیدن سیگار تا دو ساعت قبل از انجام نقشه مغزی خودداری کنید.
_قبل از انجام تست حتما استراحت کنید و به اندازه کافی بخوابید و از هر گونه استرس و اضطراب دوری کنید.
_برای اینکه نتیجه نقشه مغزی به‌درستی ثبت شود، گوشی موبایل خود را خاموش کنید تا امواج موبایل روی مغز تاثیر نگذارد.
qeeg چیست | سخن آخر
همانطور که گفته شد از این تست برای تشخیص بیماری های مغزی مانند بیش فعالی، افسردگی، اختلالات یادگیری و اختلال وسواس اجباری استفاده می شود. طبیعتاً بعد از تشخیص بیماری ها پزشک دارو تجویز کرده و فرد تحت درمان دارویی قرار می گیرد اما در کنار دارو درمانی کمک گرفتن از مشاوران، روانپزشکان و روانشناسان می تواند کمک بسزایی در کنترل این بیماری ها و جلوگیری از پیشرفت آن ها داشته باشد. بنابراین مراجعه به یک مشاور خوب می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری های مغزی کمک کند. متخصصان حامی می توانند در این زمینه یاری تان کنند. برای کسب اطلاع در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.
منبع: QEEG چیست؟
برای دریافت مشاوره در زمینه QEEG چیست؟ می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.