اثبات دزدی بدون مدرک

در پاسخ به این سوال که آیا امکان اثبات سرقت بدون دلیل وجود دارد ، باید گفت که در برخی موارد ممکن است مراجع انتظامی از جمله کلانتری در اثبات دزدی بدون مدرک ، به شاکی کمک نمایند و مثلا با انگشت نگاری جرم سرقت اثبات شود ؛ با این حال باید مراقب بود که به خاطر اثبات دزدی بدون مدرک ، مرتکب جرم افترا یا تهمت زدن به دیگری نشویم .

بسیاری از افراد ممکن است در طول زندگی خودشان با جرمی مثل سرقت یا دزدی مواجه شوند . البته سرقت می تواند به صورت های گوناگونی رخ دهد ؛ از جمله دزدیده شدن یک وسیله کوچک ، گوشی موبایل ، طلا ، یا دزدی از خانه ، مغازه و کارگاه . البته کوچک بودن یا بزرگ بودن سرقت مطلقا ارتباطی به مجازات آن نداشته و در هر صورت ، سرقت جرم ، و این جرم قابل مجازات خواهد بود .

اما نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد آن است که در بسیاری از موارد ، ممکن است بزه دیده یا قربانی جرم سرقت مدرک و سند و دلیل کافی برای اثبات جرم سرقت را نداشته باشد . در اینگونه موارد ، این سوال مطرح می شود که آیا اثبات دزدی بدون مدرک امکان پذیر است ؟ به عبارت دیگر اینکه آیا امکان اثبات سرقت بدون دلیل وجود دارد ؟ پاسخ به این سوال از آن جهت مهم است که گاها نداشتن مدرک برای اثبات سرقت موجب می شود شاکی بتواند اعاده حیثیت کند .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که حکم اثبات دزدی بدون مدرک چیست و اینکه آیا امکان اثبات سرقت بدون دلیل وجود دارد ؟ در ادامه نیز آثار اثبات دزدی بدون مدرک را بیان خواهیم نمود .

اثبات دزدی بدون مدرک

بر اساس قانون مجازات اسلامی ، سرقت یا دزدی عبارت است از ربودن مال متعلق به دیگری . بنابراین ، در صورتی که فردی اقدام به ربودن مال دیگران بدون اجازه و رضایت آنها نموده باشد و قصد و نیت ارتکاب سرقت هم داشته باشد ، ارکان جرم سرقت محقق شده است . لذا در چنین شرایطی ، امکان مجازات سارق به دلیل ارتکاب سرقت یا دزدی وجود خواهد داشت .

اما نکته مهمی که در اعمال مجازات سرقت بر سارق یا دزد وجود دارد ، آن است که به صرف اینکه به فردی تهمت دزدی زده شد ، نمی توان وی را به دادگاه کشانده و او را محاکمه نمود ؛ بلکه ابتدا باید وجود سرقت یا دزدی به اثبات برسد تا بتوان سارق را به مجازات محکوم نمود ؛ بویژه در مواردی همچون سرقت از محل کار .

این موضوع به دلیل آن است که اصولا در علم حقوق ، اصل بر برائت یا بی گناهی افراد می باشد و اگر کسی مدعی است که دیگری جرمی از قبیل سرقت را انجام داده ، خودش باید این موضوع را با استناد به دلایل و اسناد و مدارک محکمه پسند در دادگاه به اثبات برساند . همچنین ، در اینگونه موارد ، قاعده البینه علی المدعی جاری است ؛ یعنی اینکه مدعی یا شاکی باید بینه یا دلیل بیاورد و اصولا بار اثبات دعوا به عهده شاکی جرم سرقت است .

هرچند اثبات جرم از جمله سرقت بوسیله شاکی ، موافق حقوق بشر است ، با این حال در مواردی اثبات سرقت بسیار دشوار است و این موضوع به دلیل آن است که معمولا سارقان سرقت را به صورت مخفیانه و بدون اطلاع اشخاص انجام داده و ردی از خود به جای نمی گذارند تا امکان اثبات جرم سرقت وجود داشته باشد .

در چنین مواردی است که این سوال مطرح می شود که اثبات دزدی بدون مدرک به چه صورت است ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اصولا اثبات دزدی بدون مدرک بسیار دشوار است . چرا که شاکی زمانی که شکواییه خود را مطرح می کند ، ابتدائا می بایست تمامی اسناد و مدارکی که در خصوص ارتکاب جرم سرقت را دارد ، به شکواییه خود ضمیمه نماید که معمولا راه های اثبات سرقت شامل شهادت شهود ، اقرار مرتکب ، فیلم دوربین مداربسته و مواردی از این قبیل است .

لذا در صورتی که شخص بخواهد دزدی بدون مدرک را ثابت کند ، در همان مرتبه اول ، مقامات دادسرا از جمله بازپرس یا دادیار ممکن است به خاطر نبودن سند و مدرک جهت اثبات دزدی ، قرار منع تعقیب صادر نمایند ؛ یعنی اینکه نتوانسته اند به شواهد و مدارک شما برای اثبات دزدی استناد کنند و در همان مرحله تحقیقات مقدماتی به این نتیجه رسیده اند که متهم معرفی شده ، سارق نیست و نمی توان برای وی کیفرخواست صادر کرد و او را به دادگاه معرفی کرد .

حتما بخوانید: جرم سرقت یا دزدی و انواع آن

آیا امکان اثبات سرقت بدون دلیل وجود دارد ؟

همانطور که در قسمت قبل در خصوص اثبات دزدی بدون مدرک بیان شد ، اصولا اثبات دزدی بدون مدرک و سند محکمه پسند امکان پذیر نمی باشد . با این حال در بسیاری از موارد شاکیان این سوال را مطرح می کنند که آیا امکان اثبات سرقت بدون دلیل وجود دارد ؟ چرایی این موضوع آن است که گاهی شاکی حتی مطمئن است که چه کسی اقدام به سرقت نموده ؛ اما چون سند و مدرک و دلیلی علیه وی ندارد ، نمی تواند سرقت یا دزدی را اثبات نماید .

در این قسمت قصد داریم به توضیح این مسئله بپردازیم که اثبات سرقت بدون دلیل چگونه امکان پذیر است . به طور کلی ، ادله اثبات دعوا در امور کیفری شامل شهادت ، سوگند ، اقرار و علم قاضی است . بنابراین ، در صورتی که شاکی نتواند دلیل و مدرکی پیدا کند دال بر اینکه چه شخصی از وی سرقت نموده است ، با استفاده از ابزارهایی می تواند اقدام به این امر نماید .

از جمله مواردی که امکان اثبات سرقت بدون دلایل ذکر شده فراهم است ، استناد به انگشت نگاری برای سرقت است . در این حال ، اگر دلیل و مدرک دیگری برای اثبات سرقت ندارید ، می توانید از مقامات دادسرا دستور انجام انگشت نگاری از منزل را اخذ نموده و ماموران کلانتری ، تحت شرایطی اقدام به انگشت نگاری می نمایند .

همچنین ، ممکن است شما به فردی مظنون به انجام سرقت باشید ؛ اما سند و مدرک کافی جهت اثبات سرقت را نداشته باشید . در این صورت ، در مرحله انجام تحقیقات می توانید وی را به عنوان مظنون معرفی نمایید و در این صورت ، ممکن است در دادسرا از وی سوال و جواب هایی انجام شود . یا اینکه با تحقیقات کارشناسی بیشتر ، مثلا نقطه زنی شماره موبایل مظنون یا متهم ، فهمیده شود که آیا آن شخص در موقع سرقت در محل حضور داشته است یا خیر ؛ به ویژه در خصوص سرقت از منزل .

علاوه بر این ، هر گونه تحقیقات دیگری که برای شناخت سارق ضرورت داشته باشد ، ممکن است که دادسرا دستور انجام آنها را به کلانتری بدهد و کلانتری در اثبات سرقت بدون دلیل ، به شاکی کمک نماید . البته به یاد داشته باشید که علم قاضی ، نقش بسیار مهمی در اثبات سرقت بدون شهادت یا اقرار مرتکب دارد . علم قاضی به این معناست که قاضی با قرائن و مدارکی بجز موارد ذکر شده در قانون ، به یقین برسد که متهم ، مجرم است .

بنابراین ، ارائه فیلم دوربین مداربسته ، پیدا شدن اثر انگشت سارق در محل دزدی ، خصومت شخصی سارق و مالباخته ، اقرار ضمنی مرتکب ، تحقیقات کارشناسی کلانتری ، تهدید به سرقت ، انگیزه سارق برای سرقت یا دزدی و مواردی از این قبیل همگی می توانند ( و شاید ) در ایجاد علم قاضی و در نتیجه اثبات دزدی بدون مدرک نقش داشته باشند و در برخی موارد ، اثبات دزدی بدون مدرک را امکان پذیر نمایند . هر چند در مقابل این موضوع ، متهم می تواند با ارائه مدارک کافی اقدام به اثبات بی گناهی خود در سرقت نماید .

بیشتر بخوانید: اثبات بی گناهی در سرقت

آثار اثبات دزدی بدون مدرک

همانطور که در قسمت های قبل اشاره شد ، اصل بر برائت یا بی گناهی اشخاص است ؛ فلذا در صورتی که شخصی می خواهد از دیگری به خاطر ارتکاب جرمی شکایت کند ، باید دلایل و مدارک لازم برای اثبات آن را ارائه نماید . ضرورت این موضوع از آن روست که اعتبار و حرمت دیگران حفظ شود و از شکایت های واهی علیه دیگران جلوگیری به عمل آید .

به همین دلیل ، در خصوص این موضوع یعنی اثبات سرقت بدون دلیل نیز باید به این موضوع توجه داشته و در صورتی که اطمینانی از ارتکاب سرقت توسط شخصی نداریم و دلیل محکمه پسندی نیز برای اثبات سرقت در دست نیست ، از شکایت های واهی و بی اساس علیه دیگران خودداری نماییم و تهمت دزدی به دیگری وارد ننماییم . لذا در این قسمت قصد داریم به بررسی آثار اثبات دزدی بدون مدرک بپردازیم .

یکی از مهم ترین آثار اثبات دزدی بدون مدرک و شکایت از روی سوء نیت این است که شخصی که مورد اتهام سرقت قرار گرفته است ، پس از رد اتهام سرقت و پس از اینکه حکم دادگاه مبنی بر بی گناهی وی صادر شد ، می تواند علیه شاکی اعاده حیثیت نماید . اعاده حیثیت از اتهام سرقت به این معناست که متهم سرقت ، از شاکی به خاطر از بین بردن اعتبار و آبرویش شکایت می کند . در این صورت ، شاکی سرقت ممکن است به خاطر تهمت دزدی بدون مدرک و شکایت واهی ، به مجازات اعاده حیثیت محکوم شود .

لذا تهمت زدن به دیگران و اثبات نکردن آن ، مشمول جرمی تحت عنوان افترا است و می توان نسبت به آن شکایت کرد . پس اثبات سرقت یا دزدی بدون مدرک نیز ممکن است مشمول جرم افترا قلمداد گردد و متهم سرقت ، پس از اثبات بی گناهی خود در سرقت ، از شاکی به جرم افترا شکایت نماید . جرم افترا در ماده 697 قانون مجازات اسلامی به این شرح بیان شده است :

« هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را‌صریحا نسبت دهد یا آن‌ها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید ،  جز در مواردی که‌موجب حد است ، به یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق و یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد » .

البته افترا و تهمت زدن به دیگری بابت انجام جرم سرقت می تواند به صورت پاپوش درست کردن برای دیگران هم باشد ؛ به این صورت که شاکی وسایل و ادوات سرقت را در لباس و ماشین و منزل دیگری قرار داده و سپس از وی شکایت کند . در این حالت نیز می توان پس از اثبات بی گناهی در سرقت ، به دلیل جرم پاپوش درست کردن ، از آن فرد شکایت کرد .

در ادامه بخوانید: مجازات اعاده چیثیت چیست

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اثبات دزدی بدون مدرک در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون اثبات دزدی بدون مدرک  پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- حکم دزدی بدون مدرک چیست ؟

معمولا اثبات دزدی بدون مدرک امکان پذیر نمی باشد و بهتر است که شاکی برای طرح شکایت از دیگری به جرم سرقت بدون داشتن دلیل و مدرک پرهیز شود که شرح این موضوع در مقاله ذکر شده است .

2- آیا اثبات سرقت بدون دلیل امکان پذیر است ؟

در مواردی که شاکی دلیل و مدرکی برای اثبات دزدی نداشته باشد می تواند از دادسرا تقاضا نماید که کلانتری تحقیقات لازم برای اثبات سرقت را انجام داده و به شاکی برای اثبات جرم کمک کند که جزییات این موضوع در مقاله توضیح داده شده است .

3- آثار اثبات دزدی بدون دلیل و مدرک چیست ؟

در صورتی که تهمت دزدی به فردی وارد و دلیل و مدرکی برای آن آورده نشده باشد و متهم از اتهام سرقت تبرئه شود می تواند به خاطر جرم افترا از شاکی سرقت شکایت نماید که برای دریافت اطلاع بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

منبع : اثبات دزدی بدون مدرک