در این مقاله به بررسی احاله در امور کیفری می پردازیم .
رسیدگی به جرم در اصل با دادگاه یا دادسرایی است که جرم در حوزه قضایی آن واقع شده است که در آیین دادرسی کیفری به آن صلاحیت محلی گفته می شود . علت این انتخاب و اینکه قانون دادگاه محل وقوع جرم را برای رسیدگی به جرم در نظر گرفته است را می توان در مواردی از قبیل دسترسی به مرتکب ، شاکی ، شهود و مطلعان و نیز کشف آثار و دلایل و وقوع جرم موجب تسهیل در رسیدگی خواهد شد . اما گاهی پیش می آید که بنا به دلایلی دادگاه محل وقوع جرم از رسیدگی به پرونده که متعلق به آن حوزه قضایی است استثناء شده است و باید به پرونده در دادگاه دیگری رسیدگی شود که در مقاله استثنائات صلاحیت محلی در دعاوی کیفری به آن پرداخته ایم یکی از این موارد موضوع احاله پرونده کیفری است به همین جهت در این مقاله به بررسی مفهوم احاله پرونده کیفری ، و مراحل احاله در امور کیفری می پردازیم .
احاله کیفری یعنی چه ؟
احاله عبارت است از تحویل پرونده از یک حوزه قضایی به حوزه قضای دیگر بنا به جهات و دلایلی که در قانون مشخص شده است . احاله پرونده در امور کیفری که محل اقامت متهم یا بیشتر متهمان در حوزه دیگری باشد یا در صورت دور بودن محل وقوع جرم از دادگاه صالح . به همین دلیل می توان گفت که احاله پرونده کیفری بیشتر در جهت رعایت حقوق اصحاب دعوی از حیث نزدیکی و دسترسی به دادگاه و گاهی هم به علت حفظ نظم و امنیت صورت می گیرد . احاله تنها در دادسرا و دادگاه بدوی صورت می گیرد و در مرحله تجدیدنظر منتفی است .
شرایط احاله در امور کیفری
برای اینکه احاله کیفری صورت بگیرد باید یک سری شرایط وجود داشته باشد که در مواد 419 و 420 قانون آیین دادرسی کیفری مشخص شده اند . طبق ماده 419 قانون آیین دادرسی کیفری احاله کیفری در صورت وجود دو شرط صورت می گیرد اولین اینکه متهم یا بیشتر متهم در حوزه دادگاه دیگری اقامت داشته باشند و دوم ، محل وقوع جرم از دادگاه صالح دور باشد به نحوی که دادگاه دیگر به علت نزدیک بودن به محل وقوع آن ، آسانتر بتواند به موضوع رسیدگی کند . بنابراین احاله کیفری نباید به صورتی باشد که موجب عسر و حرج شاکی یا مدعی خصوصی شود .
علاوه بر اینها در ماده 420 قانون آیین دادرسی کیفری نیز به احاله پرونده کیفری به جهت حفظ نظم و امنیت اشاره شده که بنا به پیشنهاد رئیس قوه قضاییه یا دادستان کل کشور و اجازه دیوان عالی کشور ، رسیدگی به حوزه قضایی دیگر احاله می شود . در جرائم در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح ، رئیس این سازمان می تواند به منظور حفظ نظم و امنیت عمومی و رعایت مصالح نیروهای مسلح ، پرونده را به حوزه قضایی دیگر احاله کند .
بنابراین با توجه به آنچه گفته شد می توان شرایط احاله کیفری را در موارد زیر دانست :
- اقامت متهم یا بیشتر متهمان در حوزه دادگاه دیگر
- دوری محل وقوع جرم از دادگاه صالح و نزدیکی آن به دادگاه دیگر
- حفظ نظم و امنیت عمومی
مراحل احاله کیفری
در صورتی که احاله بابت اقامت متهم در حوزه دادگاه دیگر یا دوری محل وقوع جرم از دادگاه صالح صورت بگیرد ، چنانچه در یک استان باشد ، به درخواست دادستان یا رئیس حوزه قضایی مبدا و موافقت شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان صورت می گیرد و اگر احاله از استانی به استان دیگر باشد ، به تقاضای همان اشخاص و موافقت دیوان عالی کشور انجام می شود . در مورد جرائم در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح ، احاله حسب مورد به درخواست دادستان نظامی یا رئیس سازمان قضایی استان با موافقت رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح انجام می شود .
در صورتی که احاله به دلیل حفظ نظم و امنیت عمومی ضرورت پیدا کند ، بنا به پیشنهاد رئیس قوه قضاییه یا دادستان کل کشور و تجویز دیوان عالی کشور ، رسیدگی به حوزه قضایی دیگر احاله می شود ، مگر اینکه در رابطه با جرائم نظامی باشد که در این صورت ، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح می تواند راسا پرونده را به حوزه قضایی دیگر ارسال کند .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد احاله در امور کیفری به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون احاله در امور کیفری آن پاسخ دهند .
منبع : احاله در امور کیفری