انحلال ازدواج موقت، به معنای پایان یافتن عقد موقت، به واسطه اتفاقات یا انجام اقداماتی خاص می باشد. انقضای مدت، بذل مدت، فوت یکی از طرفین یا فسخ یک طرفه عقد موقت، از جمله روش های انحلال عقد موقت می باشند. در صورت وجود موارد انحلال عقد موقت، طرفین، می توانند، نسبت به انحلال ازدواج موقت، اقدام نمایند.
ازدواج، یکی از سنت های مورد تاکید دین اسلام بوده و در اکثر کشورهای دنیا، به رسمیت شناخته می شود. چنانچه زن و مرد، قصد زندگی مشترک و فرزند آوری داشته باشند، بهتر است از طریق تشریفات عقد ازدواج، اقدام به این امر نمایند. در قانون مدنی کشور ما که برگرفته از شرع مقدس نیز می باشد، یکی از انواع ازدواج، عقد موقت یا صیغه است.
عقد موقت یا صیغه که به آن، متعه و عقد انقطاعی نیز می گویند، دارای تشریفات خاصی است و بدون رعایت آن تشریفات، عقد موقت، صحیح نخواهد بود. تعیین مهر معلوم و مدت معین، از جمله موارد صحت عقد موقت می باشند. بر خلاف عقد دائم، در عقد موقت، طلاق، معنایی نداشته و جدایی زوجین در این نوع از ازدواج، تابع تشریفات و روش های انحلال عقد موقت می باشد.
از این رو، در این مقاله، قصد داریم، مفهوم انحلال ازدواج موقت را بررسی کرده؛ سپس، در خصوص روش های انحلال عقد موقت و موارد آن، توضیح دهیم. چنانچه، پیرامون این موضوع یا فسخ یک طرفه عقد موقت، سوالاتی دارید، با ما همراه باشید.
انحلال ازدواج موقت
عقد موقت، یکی از انواع ازدواج، در دین اسلام می باشد و به معنای آن است که زن و مرد، برای مدت معینی، به عقد ازدواج یکدیگر درآیند. تعیین مهریه عقد موقت و مدت آن، از جمله شرایط صحت ازدواج موقت می باشند. در صورتی که عقد ازدواج، با وجود شرایط صحت عقد نکاح منعقد شود، تمام آثار قانونی خود را بر جای می گذارد. اما در شرایطی، ممکن است این عقد، منحل شود؛ یعنی، زوجیت میان زن و مرد منتفی شود و محرمیت میان آنان، از بین برود.
در ماده 1120 قانون مدنی، موارد انحلال ازدواج، مورد پیش بینی قرار گرفته است. بر اساس این ماده، "عقد نکاح، به فسخ یا به طلاق یا به بذل مدت در عقد انقطاع، منحل می شود". البته، در این ماده، اسباب انحلال عقد دائم و انحلال ازدواج موقت، با هم مورد اشاره قرار گرفته اند. شایان ذکر است، موارد و روش های انحلال عقد موقت، با روش های انحلال ازدواج دائم، از جهاتی، متفاوت بوده و به همین جهت، در ادامه، به طور اختصاصی، روش های انحلال عقد موقت را توضیح خواهیم داد.
حتما بخوانید: صیغه و شرایط آن
روش های انحلال عقد موقت
در قسمت قبل، در خصوص مفهوم عقد نکاح موقت و انحلال ازدواج موقت، توضیح دادیم و گفتیم که انحلال ازدواج موقت، به معنای پایان یافتن محرمیت میان زن و مرد و از بین رفتن عقد ازدواج می باشد. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص روش های انحلال عقد موقت، صحبت کنیم. بر اساس قانون مدنی، روش های انحلال عقد موقت، عبارتند از:
بذل مدت در عقد موقت یا فسخ یک طرفه عقد موقت
یکی از روش های انحلال عقد موقت، آن است که مرد، باقی مانده مدت عقد موقت را به زن ببخشد یا اصطلاحا، عقد موقت را فسخ یک طرفه عقد کند. بذل مدت در عقد موقت، به اختیار مرد است؛ اما، در صورتی که زن نیز به موجب شرط ضمن عقد یا اعطای وکالت از جانب مرد، حق بذل را داشته باشد، می تواند اقدام به بذل مدت نموده و از قید زوجیت مرد، رها شود. همچنین، در صورت وجود مصادیق عسر و حرج، نظیر عدم امنیت جانی و سایر موارد، زن می تواند از دادگاه، تقاضای الزام مرد به بذل مدت در عقد موقت را داشته باشد.
انقضای مدت در عقد موقت
یکی دیگر از روش های انحلال عقد موقت، انقضای مدت یا پایان یافتن مهلت آن است. همانگونه که گفته شد یکی از تفاوت های صیغه با عقد دائم، آن است که عقد موقت، محدود به یک ظرف زمانی است. مثلا، عقد موقت، برای مدت دو سال بسته می شود . به همین دلیل، بعد از آنکه مدت عقد موقت به پایان رسید، عقد، خود به خود منحل شده و از بین می رود.
فوت یکی از زوجین
از دیگر روش های انحلال عقد موقت، فوت یکی از زوجین است. طبیعی است که در صورت فوت زن یا مرد، عقد ازدواج، منحل می شود و از این بابت، میان عقد دائم یا موقت، تفاوتی وجود ندارد.
فسخ نکاح
از دیگر روش های انحلال عقد موقت، انحلال آن به واسطه فسخ نکاح می باشد. فسخ نکاح، صرفا، در شرایط پیش بینی شده در قانون، امکان پذیر است. عیوب مختص زن و مرد که در قانون مدنی، پیش بینی شده است، تدلیس و تخلف از شرط صفت، از جمله موارد فسخ نکاح است.
در ادامه بخوانید: باطل شدن عقد موقت یا صیغه
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انحلال ازدواج موقت و روش های آن در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون انحلال ازدواج موقت و روش های آن پاسخ دهند.
سوالات متداول
1- انحلال ازدواج موقت چگونه است؟
انحلال ازدواج موقت می تواند با یکی از روش های انحلال نظیر بذل مدت یا انقضای مدت صورت گیرد که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
2- انحلال ازدواج موقت از طریق بذل مدت چگونه است؟
در انحلال ازدواج موقت از طریق بذل مدت زوج یا زوجه در صورتی که حق بذل مدت به او داده شده باشد می توانند باقی مانده مدت عقد را بذل نموده و به عقد موقت پایان دهند که جزئیان آن در متن مقاله ارائه شده است.
3- انحلال ازدواج موقت از طریق انقضای مدت چگونه است؟
انحلال ازدواج موقت از طریق انقضای مدت بدین صورت خواهد بود که پس از اتمام مدت صیغه یا عقد موقت عقد خود به خود منحل شده و زن و مرد از قید زوجیت یکدیگر آزاد می شوند که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
منبع : انحلال عقد موقت