۱۲ مهر -۱۳ دقیقه خواندن

انواع وصیت نامه

انواع وصیت نامه عبارت است از: وصیت نامه دست نویس، سری و رسمی. وصیت نامه دست نویس باید به خط و امضای وصیت کننده باشد و تاریخ تنظیم در آن ذکر گردد. وصیت نامه سری نیز گرچه می تواند به خط موصی نباشد اما حتما باید به امضای موصی برسد و در اداره ثبت محل اقامت وی به امانت گذارده شود. از دیگر انواع وصیت نامه، وصیت نامه محضری است که جهت تنظیم آن صرفا کافی است به دفاتر اسناد رسمی مراجعه نمود.

شاید برای شما نیز پیش آمده که با فکر به مرگ تان نگران اوضاع برخی موارد گردید. از جمله تربیت فرزندان، نحوه اداره برخی اموال، دیون و بدهی ها یا اختلافات تقسیم ارث میان وراثین بعد از فوت خود. از جمله امتیازاتی که به موجب شرع و قانون به افراد داده شده تا بتوانند در خصوص امور بعد از فوتشان به تعیین و تکلیف بپردازند نوشتن وصیت طی سندی به نام وصیت نامه است.

داشتن یک وصیت نامه می تواند دارای آثار فردی و اجتماعی مفیدی باشد. از جمله اینکه تا حد زیادی از بروز اختلاف میان وراث بعد از فوت جلوگیری نموده، موجبات تجلی و ظهور خواست و اراده فرد بعد از فوت گردد و از حضور افراد در محاکم جهت حل اختلاف در تقسیم ارث و امور مربوط به ارث بکاهد.

در این مقاله بر آن شدیم تا با ارائه تعریف مختصری از چیستی وصیت به معرفی انواع وصیت نامه از جمله وصیت نامه رسمی یا محضری، وصیت نامه سری و وصیت نامه خودنوشت یا دست نویس، همچنین نحوه تنظیم و اعتبار آنها در قانون بپردازیم. جهت اطلاع از انواع وصیت نامه و نحوه تنظیم آن با ما همراه باشید.

وصیت نامه چیست؟

وصیت نامه سندی است که قبل از فوت توسط فرد جهت تعیین تکلیف اموال و دارایی ها یا به عبارتی آنچه از او به ارث باقی می ماند و یا دستور به انجام امر یا اموری برای بعد از فوتش تنظیم می شود که محتوای این سند در اصطلاح حقوقی وصیت نام دارد. به موجب ماده 825 و 826 قانون مدنی وصیت می تواند به دو صورت عهدی یا تملیکی باشد. وصیت تملیکی آن است که فردی مال یا منفعت مالی را برای زمان بعد از فوت خود مجانی به مالکیت شخص دیگری دهد و وصیت عهدی عبارت است از اینکه شخص یک یا چند نفر را مامور بر انجام امر یا اموری برای بعد از فوت خود نماید. بر اساس ماده 276 قانون امور حسبی وصیت فرد از حیث قانونی می تواند در سندی به نام وصیت نامه و به سه صورت دست نویس (خودنوشت)، رسمی (محضری) و سری باشد. مستفاد از ماده 291 قانون امور حسبی جهت اعتبار وصیت نامه بعد از فوت در مراجع رسمی، همچنین حصول اطمینان از اجرای وصیت، وصیت نامه باید کاملا مطابق تشریفات قانونی و شرعی تنظیم گردد که در ادامه مقاله به تفصیل به توضیح هریک از انواع وصیت نامه و شرایط تنظیم و اعتبار آنها خواهیم پرداخت.

حتما بخوانید: وصیت نامه چیست

وصیت نامه دست نویس یا خودنوشت

وصیت نامه دست نویس که به آن وصیت نامه خود نوشت نیز گفته می شود سندی عادی است که فرد وصیت کننده (موصی) به خط خود نوشته و در آن به تعیین تکلیف در خصوص اموال و دارایی ها و برخی امور برای زمان بعد از فوت خود می نماید. جهت اعتبار وصیت نامه خود نوشت رعایت شرایط و ضوابط زیر الزامی است:

۱حتما باید به خط خود وصیت کننده نوشته شده باشد.(بر اساس ماده 280 قانون امور حسبی افراد بی سواد قادر به تنظیم وصیت نامه خود نوشت نخواهند بود)

۲تاریخ تنظیم وصیت اعم از روز، ماه، سال به خط وصیت کننده موجود باشد.

۳وصیت کننده آن را امضا زده باشد.(مهر یا اثر انگشت جایگزین امضاء نمی گردد.)

۴برای اعتبار و استفاده از وصیت نامه خودنوشت در محاکم علاوه بر موارد بالا باید به این مهم نیز اشاره داشت که بر اساس ماده 294 قانون امور حسبی که اشعار می دارد: "دادگاه بخش در آگهی که برای اداره یا تصفیه ترکه یا تصدیق حصر وراثت می‌شود قید می‌کند که هر کس وصیت‌نامه‌ای از متوفی نزد او‌ است در مدت سه ماه به دادگاهی که آگهی نموده بفرستد و پس از گذشتن این مدت هر وصیت‌نامه‌ای (‌جز وصیت‌نامه رسمی و سری) ابراز شود از‌ درجه اعتبار ساقط است." چنانچه وصیت نامه خودنوشت ظرف سه ماه از آگهی حصر وراثت به دادگاه فرستاده نشود از درجه اعتبار ساقط است.

بیشتر بخوانید: وصیت نامه شفاهی یا لفظی

وصیت نامه رسمی

یکی دیگر از انواع وصیت نامه، وصیت نامه رسمی ( محضری ) است. وصیت نامه رسمی یا محضری یکی از انواع وصیت نامه است که با حضور فرد در دفاتر اسناد رسمی تنظیم گردیده و مانند سایر اسناد رسمی تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی از اعتبار قانونی بالایی برخوردار می باشد و می تواند نقش زیادی در پیشگیری از اختلاف در تقسیم ارث داشته باشد. این وصیت نامه دارای نکات مثبتی است که در زیر به آن شاره می گردد:

بر خلاف وصیت نامه خودنوشت و وصیت نامه سری امکان تنظیم وصیت نامه رسمی برای افراد بی سواد نیز فراهم است.

با ثبت رسمی وصیت نامه، دیگر نیازی به اثبات اصالت سند وصیت نامه در محاکم نخواهد بود.

وصیت کننده می تواند اطمینان داشته باشد که پس از فوتش مفاد وصیت نامه تغییری نخواهد یافت.

در صورت مخدوش یا گم شدن آن همواره یک نسخه از وصیت نامه در دفتر اسناد رسمی ای که وصیت نامه در آن تنظیم شده موجود می باشد.

بیشتر بخوانید: اعتبار وصیت نامه شفاهی

وصیت نامه سری

یکی دیگر از انواع وصیت نامه، وصیت نامه سری می باشد که در واقع ترکیبی از وصیت نامه خودنوشت (دست نویس) و وصیت نامه محضری (رسمی) بوده که در ادامه به توضیح شرایط اعتبار و تنظیم آن اشاره می نماییم:

وصیت نامه سری می تواند به خط خود موصی (وصیت کننده) یا به خط فرد دیگری نوشته شود، اما باید حتما به امضای موصی برسد.

بر اساس ماده 280 قانون امور حسبی افراد بی سواد نمی توانند وصیت نامه سری تنظیم کنند.

اشخاصی که نمی توانند صحبت کنند برای تنظیم وصیت نامه سری باید آن را به خط خود نوشته و امضا کنند و در حضور مسئول دفتر اسناد رسمی در وصیت نامه بنویسد که وصیت نامه متعلق به اوست و مسئول دفتر نیز باید صحت آن را تایید کند.

پس از تنظیم در اداره ثبت محل اقامت موصی یا محل های دیگری که در آیین نامه وزارت دادگستری تعیین شده است به امانت گذاشته می شود و علت سری نام گذاشتن آن نیز همین امر است.

این نوع از وصیت نامه یک سند عادی است اما سند ثبت امانت گذاردن آن سندی رسمی محسوب شده و به همین موجب وصیت کننده با امانت گذاردن آن به صحتش اقرار نموده و اثبات جعلی بودن و عدم اعتبار آن با مدعی عدم اعتبار می باشد.

بررسی ویدیویی اقسام وصیت نامه

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع وصیت نامه در کانال موضوعات حقوقی دینا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع وصیت نامه پاسخ دهند.

در ادامه بخوانید: اقسام وصیت اعم از عهدی و تملیکی

سوالات متداول

1- شرایط اعتبار وصیت نامه خودنوشت چیست؟

وصیت نامه خودنوشت سندی عادی است و در صورتی دارای اعتبار است که به خط وصیت کننده باشد و تاریخ تنظیم به خط وی در آن نوشته شده و داری امضای وصیت کننده باشد که توضیح آن در متن مقاله ارائه شده است.

2- وصیت نامه محضری یا رسمی چیست؟

وصیت نامه محضری یا رسمی از انواع وصیت نامه بوده که تمامی افراد باسواد یا بدون سواد با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی قادر به تنظیم آن می باشند که در متن مقاله فواید داشتن وصیت نامه رسمی به تفصیل بیان شده است.

3- وصیت نامه سری چیست؟

وصیت نامه سری از انواع وصیت نامه است که افراد با سواد قادر به تنظیم آن بوده و پس از تنظیم باید در اداره ثبت محل اقامت موصی به امانت گذاشته شود که علت سری نام گذاشتن آن نیز این امر است و شرایط تنظیم آن در متن مقاله ارائه شده است.

منبع : انواع وصیت نامهانواع وصیت نامه عبارت است از: وصیت نامه دست نویس، سری و رسمی. وصیت نامه دست نویس باید به خط و امضای وصیت کننده باشد و تاریخ تنظیم در آن ذکر گردد. وصیت نامه سری نیز گرچه می تواند به خط موصی نباشد اما حتما باید به امضای موصی برسد و در اداره ثبت محل اقامت وی به امانت گذارده شود. از دیگر انواع وصیت نامه، وصیت نامه محضری است که جهت تنظیم آن صرفا کافی است به دفاتر اسناد رسمی مراجعه نمود.