در این مقاله به بررسی صفات امین اموال غایب مفقودالاثر و اولویت های تعیین امین برای غایب خواهیم پرداخت .
بر اساس ماده 1012 قانون مدنی ، اگر غایب مفقودالاثر برای اداره اموال خود تکلیفی معین نکرده باشد و کسی هم نباشد که قانونا حق تصدی امور او را داشته باشد ( مثل ولی قهری یا قیم ) ، دادگاه برای اداره اموال غایب یک نفر امین معین می کند . اما سوال مهمی که در خصوص تعیین امین برای اداره اموال غایب مفقودالاثر مطرح است آن است که چه اشخاصی می توانند به عنوان امین اموال غایب مفقودالاثر تعیین شوند ؟ صفات امین تعیین شده برای اداره اموال غایب مفقودالاثر چیست و دادگاه بر اساس چه اولویت هایی اقدام به تعیین امین می نماید ؟ برای پاسخ به این سوالات در این مقاله به بررسی صفات امین اموال غایب مفقودالاثر و اولویت های تعیین امین برای غایب خواهیم پرداخت .
صفات امین اموال غایب مفقودالاثر
امین تعیین شده برای اداره اموال غایب مفقوالاثر باید صلاحیت و شایستگی های لازم برای اداره اموال غایب و امانت را دارا باشد . بر اساس ماده 108 از قانون امور حسبی ، " دادگاه هر کس را که شایسته برای اداره اموال غایب بداند ، به سمت امانت منصوب می نماید . خواه از بین کسانی باشد که دادستان یا اشخاص ذی نفع معرفی کرده اند و یا خود دادرس او را در نظر گرفته باشد " . با عنایت به اینکه طبق قوانین و مقررات مختلف ، وظایف امین اموال غایب مفقودالاثر و قیم از حیث نگهداری و حفظ و مراقبت از اموال دیگری تقریبا یکسان است و همچنین با توجه به حکم ماده 117 قانون امور حسبی که مقرر می دارد " اشخاصی که نباید به سمت قیمومت منصوب شوند به سمت امین معین نخواهند شد " ، اشخاص زیر نباید به سمت امین منصوب شوند :
1 – کسانی که خود تحت ولایت یا قیمومیت هستند ؛
2 – کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا یکی از جنحه های ذیل به موجب حکم قطعی محکوم شده باشند : سرقت ، خیانت در امانت ، کلاهبرداری ، اختلاس ، هتک ناموس یا منافیات عفت ، جنحه نسبت به اطفال یا ورشکستگی به تقصیر ؛
3 – کسانی که حکم ورشکستگی آنها صادر و هنوز عمل ورشکستگی آنها تصفیه نشده است ؛
4 – کسانی که معروف به فساد اخلاق هستند ؛
5 – کسانی که خود یا اقربای طبقه اول او دعوایی بر علیه غایب مفقودالاثر داشته باشند . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تعیین امین برای محجور ، ضم امین به ولی قهری و وظایف امین تعیین شده برای محجور کلیک کنید .
اولویت های تعیین امین برای غایب
در قسمت قبل به صفات امین اموال غایب مفقودالاثر پرداخته شد و اشخاصی که نمی توانند به عنوان امین اموال غایب مفقودالاثر تعیین شوند مورد بررسی قرار گرفت . اما بر اساس قانون مدنی و قانون امور حسبی ، دادگاه در تعیین امین برای غایب یکسری از اولویت ها را مدنظر قرار می دهد و با توجه به آن ها اقدام به تعیین امین می کند . اولویت های تعیین امین عبارتند از :
1 - وراث غایب ؛ که با داشتن شرایط مساوی در صلاحیت بر دیگران مقدم هستند . مشروط بر اینکه حاضر به دادن ضامن یا تضمینات دیگر طبق نظر دادگاه باشند .
2 – در میان خویشاوندان و نزدیکان شخص غیاب ؛ به ترتیب اشخاصی همچون پدر ، جد پدری ، مادر و اولاد و زن یا شوهر کسی که امین برای اداره اموال او تعیین می شود ، در صورتی که صلاحیت کافی را داشته باشند ، بر دیگران اولویت دارند و در صورتی که این اشخاص نباشند ، سایر اقربای نسبی و اقربای سببی مقدم بر دیگران هستند .
3 – کسانی که در زمان غیبت غایب مفقودالاثر عملا متصدی امور وی باشند در تعیین امین برای غایب مفقودالاثر بر دیگران اولویت دارند . به این دلیل که آنها عملا آشنایی با اداره اموال غایب را به اثبات رسانده اند ( مانند شاگرد ) ، بدون علت موجه تغییر دادن آنها به مصلحت غایب نیست .
اما سوال مهم اینکه هرگاه در زمان غیبت شخصی متصدی امور غایب باشد و در عین حال در بین خویشاوندان غایب هم شخص شایسته ای وجود داشته باشد ، اولویت با کدامیک از آنهاست ؟
قانون در این مورد حکمی مقرر نکرده است ؛ ولی می توان گفت دادگاه در این مورد اختیار دارد تا با رعایت شرایط مقرر در قانون ، شخصی را که شایسته تر و مناسب تر تشخیص می دهد به عنوان امین تعیین نماید یا در صورتی که مصلحت غایب اقتضا کند ، دو یا چند نفر را به عنوان امین منصوب نماید . برای آشنایی با اداره اموال غایب مفقودالاثر ، وظایف امین غایب مفقودالاثر و ارث غایب مفقودالاثر کلیک کنید .