علم حقوق ، علمی است که بر اساس آن حقوق و تکالیف افراد مشخص می شود . از این رو می توان گفت ظرافت ها و جزییات آن بسیار دقیق است و کمترین تغییری در جملات و کلمات می تواند مفهوم و برداشت از یک عبارت را عوض کند و بر قواعد و مقررات تاثیر زیادی بگذارد . یکی از این کلمات که مخصوصا در جرائم پزشکی و در بحث خسارات بسیار مورد بحث قرار گرفته است ، کلمات تقصیر و قصور هستند . اینکه فردی در انجام کاری تقصیر داشته یا در انجام آن قصور کرده است می تواند به کلی موضع حقوقی او را جا به جا کند . از این رو در این مقاله به تعریف تقصیر و تعریف قصور به بررسی تفاوت تقصیر و قصور در حقوق می پردازیم .
تعریف قصور در حقوق
قصور یعنی اینکه کاری بدون اینکه عمد و مسامحه ای در کار باشد برخلاف مقررات قانونی صورت بگیرد . مثلا کسی که برای اولین وارد یک کشور می شود و از مقررات کشور اطلاع ندارد ، در صورتی که باید عملی را انجام می داده و این کار را نکرده است ( مثلا خانمی باید حجاب می کرده است ولی به دلیل بی اطلاع از این موضوع این کار را نکرده است را نمی توان به دلیل جرم بی حجابی گرفت ) یا کاری نباید انجام می داده است اما آن را انجام داده است ( مثلا کسی خارجی ای که نمی دانسته نباید با فرد نامحرم در خیابان روبوسی کند و او را در آغوش بگیرد اما این کار را می کند با استناد جرم نامشروع مواخذه کرد ) به دلیل ارتکاب این اعمال تنبیه کرد . نکته مهم برای تشخیص قصور این است که بدانیم در قصور فرد علمی به اینکه عملش غیر قانونی و خلاف است ندارد و بدون علم و عمد مرتکب آن می شود .
تعریف تقصیر در حقوق
تقصیر در حقوق یعنی خودداری از انجام دادن یک کار . برخلاف آنچه درباره قصور گفته شد در تقصیر فرد با علم و آگاهی خود و با اینکه توانایی انجام کاری را دارد از انجام آن خودداری می کند . بنابرین تقصیر با عمد است و فرد عامدانه از انجام کاری اجتناب می کند . مثل وقتی که در تقصیر پزشکی ، پزشک تجویز لازم را صورت نمی دهد و آن را پشت گوش می اندازد .
تفاوت تقصیر و قصور در حقوق
با توجه به آنچه گفته شد می توان گفت تفاوت تقصیر و قصور در چند مورد است :
1- اولین تفاوت تقصیر و قصور در وجود عمد است . در قصور عمدی وجود ندارد اما در تقصیر عمد پنهانی وجود دارد که می تواند این گمان را ایجاد کند که فرد در انجام عمل ارتکابی قصد داشته است .
2- از دیگر تفاوت های تقصیر و قصور می توان گفت که با توجه به تبصره ماده 145 قانون مجازات اسلامی ، تقصیر اعم از بی مبالانی و بی احتیاطی که از مصادیق قصور محسوب می شوند ، است .
3- آخرین فرق تقصیر و قصور را می توان در این دانست که در مجازات کسی که مرتکب قصور شده است تنها از جنبه مدنی بررس می شود اما مجازات کسی که مرتکب تقصیر شده است می تواند بعد کیفری نیز داشته باشد .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تفاوت تقصیر و قصور در حقوق در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تفاوت تقصیر و قصور در حقوق پاسخ دهند .
منبع : تفاوت تقصیر و قصور در حقوق