در این مقاله به بررسی جرایم مشهود و غیرمشهود می پردازیم .
قانون گذار برای اینکه مجازاتی را برای یک جرم تعریف کند فاکتورها و عوامل متعددی را در نظر می گیرد مثل اینکه جرم در چه شرایطی رخ داده است یا اینکه اوضاع و احوال مرتکب در حین ارتکاب جرم چگونه بوده است . در نظر گرفتن این مسائل باعث می شود که وضع و حال متهم نیز برای تجویز مجازات در نظر گرفته شود . علاوه بر این قانون گذار دسته بندی هایی دیگری نیز برای جرم در نظر گرفته است مثل جرم حدی ، جرم تعزیری یا جرم مشهود و جرم نامشهود که هر کدام در شرایط متفاوتی از دیگری احراز می شود . یکی از جالب ترین و پرکاربردترین این دسته بندی ها ، تقسیم بندی جرم به مشهود و غیرمشهود است که به نظر می رسد معیار تشخیص آن ، وقوع جرم در مکان عمومی و در جلوی دید دیگران و یا در خفاست . اما آیا این تنها تفاوت جرم مشهود و غیر مشهود است ؟ برای مثال سرقت یا قتلی در خانه رخ بدهد و ماموران پلیس بلافاصله بعد از درخواست کمک به محل بروند ، جرم مشهود بوده است یا غیرمشهود ؟ برای پاسخ به این دست پرسش ها ما در این مقاله ابتدا به تعریف جرم مشهود و تعریف جرم غیرمشهود می پردازیم و سپس تفاوت های جرم مشهود و غیر مشهود را بررسی می کنیم .
جرم مشهود
همانطور که در مقاله مصادیق جرم مشهود گفته شد ، جرم مشهود جرمی است که در یک مکان عمومی ، در دید مردم و یا در شرایطی که ضابطان دادگستری از آن بلافاصله اطلاع پیدا کرده اند ، رخ می دهد . با این وجود قانون گذار در ماده 45 قانون آیین دادرسی کیفری مصادیقی را برای جرم مشهود در نظر گرفته است و بیان داشته است که در صورتی که جرم در یکی از شرایط زیر رخ بدهد ، مشهود است . این شرایط به طور خلاصه از قرار رخ دادن جرم در منظر ضابطان داگستری ، معرفی فردی مشخص به عنوان متهم بلافاصله بعد از وقوع جرم ، دستگیری متهم در حال فرار ، رخ دادن جرم در خانه و محلی مانند آن و درخواست کمک فوری از ماموران ، اعتراف خود متهم بعد از وقوع جرم و ولگرد بودن متهم . بنابراین می توان گفت در صورتی که جرم در یکی از شرایط گفته شده ، رخ بدهد ، مشهود تلقی خواهد شد .
جرم غیرمشهود
با وجود با اینکه به تعریف هیچ کدام از دو جرم مشهود و نامشهود در قانون نپرداخته است اما با در نظر گرفتن مصادیقی برای جرم مشهود ، شناسایی آن را تا حدی ممکن ساخته است ولی در قانون مصداق و مثالی برای جرم نامشهود نیامده است از این رو در تعریف جرم نامشهود می توان گفت ، این دسته از جرائم ، جرائمی هستند که در دید عموم رخ نداده اند و از وقوع آنها زمان زیادی گذشته از این رو اثبات آنها به راحتی جرائم مشهود ممکن نیست مثل وقتی که ماه گذشته ضرب و جرحی رخ داده و شاکی در حا حاضر از مراجع قضایی درخواست رسیدگی کرده است .
تفاوت جرایم مشهود و غیرمشهود
در مورد تفاوت جرایم مشهود و غیرمشهود می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1- اولین تفاوت جرم مشهود و نامشهود را می توان در این دانست که جرم مشهود به گونه ای رخ داده است که اثبات آن به واسطه دیده شدن یا تازه بودن وقوع جرم راحتتر از جرم غیرمشهود امکان پذیر است اما در جرائم غیرمشهود ، به دلیل اینکه جرم در شرایطی پنهان و یا در زمانی دور رخ داده است ، اثبات به سادگی ممکن نیست .
2- دومین تفاوت در جرائم مشهود و نامشهود عملکرد ضابطان دادگستری است به این ترتیب که در جرائم مشهود ضابط بلافاصله وارد عمل می شود و آثار و دلایل جرم را جمع آوری می کند و هم چنین می تواند از فرار متهم نیز جلوگیری کند و بعد از آن مراتب را به دادستان اطلاع دهد تا پرونده در روند رسیدگی دادسرا قرار بگیرد اما ضابطان دادگستری در رسیدگی به جرائم نامشهود از این آزادی عمل برخوردار نیستند و زمانی می توانند اقدام به رسیدگی نمایند که جرم در حیطه وظایفشان باشد و قانونا اجازه انجام اقداماتی از قبیل جمع آوری دلایل و دستگیری متهم را داشته باشند .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد جرایم مشهود و غیرمشهود به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرایم مشهود و غیرمشهود پاسخ دهند .
منبع : تفاوت جرایم مشهود و غیرمشهود