هنگامی که فردی، دیگری را نسبت به انجام یک عمل نامشروع در آینده بترساند، جرم تهدید محقق می شود. مجازات تهدید، اگر با اجبار باشد، هر دو مجازات 1 تا 74 ضربه شلاق تعزیری و حبس از سه ماه تا دو سال بوده، در غیر این صورت، یکی از دو مجازات از 1 تا 74 ضربه شلاق تعزیری خواهد بود. راه های اثبات تهدید، اقرار، شهادت و علم قاضی بوده و برای پیگیری آن ابتدا باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نمود.
در عرف هنگامی که صحبت از تهدید می شود، مفهوم ترساندن به ذهن متبادر می شود . قانون مجازات اسلامی نیز همین تلقی را از تهدید داشته و آن را عملی دانسته که موجب ترس در افراد شده ، به طوری که در بسیاری از موارد، آنها را مجبور به انجام عملی بر خلاف میل و رضایت می نماید.
البته برای اینکه عمل ترساندن، جرم تهدید محسوب شود، لازم است که اولا، تهدید کننده، تهدید شونده را نسبت به انجام یک عمل نامشروع و غیر قانون بترساند. و ثانیا، این عمل در آینده محقق شود . بنابراین ترساندن افراد به نسبت به انجام اعمال مشروع و قانونی همچون شکایت کردن در مراجع قانونی تهدید محسوب نمی شود.
با توجه به اینکه تهدید به عنوان یک جرم قانونی ، باید دارای شرایط خاصی بوده و مجازات آن در موارد مختلف متفاوت می باشد در این مقاله، ابتدا به این سوال پاسخ می دهیم که تهدید چیست؟ سپس مجازات و راه های اثبات جرم تهدید را توضیح داده و در پایان در مورد مراحل پیگیری و نحوه رسیدگی به جرم تهدید صحبت خواهیم نمود.
جرم تهدید چیست ؟
ویدیو بررسی ویدیویی شرایط تحقق جرم تهدید
هنگامی که فردی، دیگری را نسبت به انجام یک عمل ناپسند و نامشروع در آینده بترساند، به این عمل ترساندن، جرم تهدید گفته می شود. از این تعریف متوجه می شویم که عمل مورد تهدید باید یک رفتار غیر قانونی و نامشروع باشد ؛
بنابراین به عنوان مثال، اگر طلبکاری مدیون خود را تهدید نماید که اگر بدهی او را نپردازد، از وی شکایت می کند، از آنجا که طرح شکایت در مراجع قانونی یک عمل مشروع و قانونی می باشد، رفتار طلبکار، جرم تهدید محسوب نخواهد شد . بر عکس، اگر کسی به دیگری بگوید اگر سند را امضا نکنی تو را می کشم ، این عمل تهدید بوده و قابل مجازات می باشد.
جرم تهدید در مواد 668 و 669 قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است:
مطابق ماده 668 قانون مجازات اسلامی: « هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضا و یا مهر نماید و یا سندی و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از وی بگیرد ، به حبس از سه ماه تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد »
مطابق این ماده که بیان کننده تهدید همراه با اجبار می باشد، عمل صورت گرفته در صورتی جرم تهدید مشمول این ماده بوده که حتما نتیجه یعنی اخذ سند یا نوشته محقق گردد. بنابراین اگر گرفتن سند یا نوشته محقق نگردد، رفتار مرتکب، مشمول ماده 669 قانون مجازات اسلامی خواهد بود.
هم چنین ماده 669 قانون مجازات اسلامی نیز در تعریف جرم تهدید مقرر داشته : « هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید ، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد ، به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد »
بر خلاف ماده 668 ، در ماده 669 وقوع جرم تهدید، منوط به تحقق نتیجه نبوده و جرم تعیین شده در این ماده، یک جرم مطلق می باشد. به عبارت دیگر، برای تحقق جرم تهدید، ضرورت نداشته که تهدید کننده تهدید خود را بر روی تهدید شونده عملی نماید.
حتما بخوانید : عناصر جرم تهدید
مجازات جرم تهدید
همانطور که در بخش قبل گفتیم، تهدید در قانون مجازات اسلامی در دو ماده 668 و 669 پیش بینی کردیده است، بنابراین مجازات جرم تهدید نیز با توجه به این ماده تعیین می گردد:
۱چنانچه عمل مرتکب، تهدید همراه با اجبار بوده و به وسیله این تهدید، سند یا نوشته ای را از تهدید شونده به اجبار اخذ نماید، مطابق ماده 668 قانون مجازات اسلامی: « .... به حبس از سه ماه تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد »
۲چنانچه عمل مرتکب، مشمول ماده 668 نبوده و سند یا نوشته ای را از تهدید شونده اخذ نکرده باشد، مجازات وی مشمول ماده 669 قانون مجازات اسلامی خواهد بود که مطابق این ماده: « ... به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد »
نکته ای که باید در رابطه با تفاوت مجازات جرم تهدید در این دو ماده در نظر داشت آن است که در ماده 669 فقط یکی از مجازات های تعیین شده، در مورد مرتکب جرم تهدید اجرا می شود؛ در حالی که، در ماده 668 هر دو مجازات حبس تعزیری و شلاق نسبت به مرتکب جرم اعمال می گردد. دلیل این مساله آن است که در ماده 669 مقنن از لفظ (یا) بین دو مجازات استفاده کرده که به معنی یکی از آن دو می باشد، در حالی که در ماده 669 لفظ (و) ارا به کار برده که به معنی اجرای هر دو مجازات جرم تهدید می باشد.
بیشتر بخوانید : مجازات جرم تهدید
راه های اثبات جرم تهدید
بعد از توضیح مفهوم جرم تهدید و مجازات تعیین شده برای آن در قانون مجازات، در این بخش به معرفی راه های اثبات جرم تهدید می پردازیم. به طور کلی طبق ماده 160 قانون مجازات اسلامی، راه های اثبات جرم و ادله ای که می تواند وقوع جرم را اثبات نمایند، عبارتند از : اقرار، شهادت، قسامه ، سوگند و علم قاضی. با نگاهی به این راه های اثبات جرم و سایر مواد قانون مجازات اسلامی، مشخص می شود که قسامه مختص به جنایات وارد بر جسم بوده و سوگند نیز به عنوان دلیل اثبات کننده در جرایم تعزیری پذیرفته نشده است.
در نتیجه، دلایلی که مطابق قانون مجازات اسلامی، توانایی اثبات جرم تهدید را داشته و به عبارت دیگر، راه های اثبات جرم تهدید عبارتند از : اقرار متهم، شهادت شهود و علم قاضی.
۱اقرار متهم
در تعریف اقرار در حقوق به عنوان یکی از راه های اثبات جرم تهدید می توان گفت که اقرار، اعتراف به ارتکاب جرم و پذیرش انجام آن از ناحیه متهم، نزد مقام قضایی می باشد.
ماده 172 قانون مجازات اسلامی در رابطه با اقرار مقرر داشته: « در کلیه جرائم، یکبار اقرار کافی است... » بنابراین اگر شخصی که به جرم تهدید متهم شده، یک مرتبه به انجام تهدید اقرار نماید، جرم تهدید اثبات شده و متهم مطابق قانون مجازات می گردد..
۲شهادت شهود
راه دیگری که از ادله اثبات کننده جرم تهدید بوده، شهادت شهود می باشد. شهادت به عنوان یکی از راه های اثبات جرم تهدید، عبارت است از خبر دادن شخصی غیر از شاکی و متهم پرونده کیفری است بر وقوع جرم تهدید یا عدم وقوع آن، نزد مقام قضایی.
مطابق ماده 199 قانون مجازات اسلامی: « نصاب شهادت در کلیه جرائم، دو شاهد مرد است... » بنابراین اگر دو شاهد مرد که دارای شرایط لازم برای شهادت نیز بوده، نزد مقام قضایی، بر انجام جرم تهدید شهادت دهند، جرم تهدید اثبات خواهد شد.
۳علم قاضی
علم قاضی، مطابق ماده 211 قانون مجازات اسلامی، یکی از راه های اثبات جرم تهدید می باشد. به موجب این ماده: « علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات بین در امری است که نزد وی مطرح می شود. »
بنابراین با در نظر گرفتن ماده 211 قانون مجازات اسلامی در تعریف علم قاضی به عنوان یکی از راه های اثبات جرم تهدید می توان گفت: اطمینان و یقینی که قاضی رسیدگی کننده به پرونده در مورد انجام جرم تهدید از ناحیه متهم پیدا کرده و این یقین و اطمینان، با استناد به اماره های قانونی و قضایی موجود در پرونده کیفری تهدید، توسط قاضی کسب شده است.
بیشتر بخوانید : ادله اثبات دعوا در امور حقوقی و کیفری
مراحل پیگیری جرم تهدید
بعد از اینکه جرم تهدید به وقوع پیوست، تهدید شونده می تواند با مراجعه به مراجع قضایی، از این عمل مجرمانه شکایت نموده و رسیدگی به جرم تهدید و اعمال مجازات در مورد تهدید کننده را از مقام قضایی درخواست نماید. به همین دلیل در این بخش از مقاله به توضیح مراحل پیگیری جرم تهدید می پردازیم:
۱تهدید شونده در مرحله اول از مراحل پیگیری جرم تهدید، برای ثبت شکوائیه باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه نمایید. در این شکوائیه، علاوه بر مشخصات شاکی و متهم جرم و شرح شکایت، لازم است که ادله اثبات جرم تهدید همچون شهادت شهود و مشخصات آن ها قید گردد.
۲پس از اینکه شکوائیه توسط دفتر خدمات قضایی برای دادسرا صلاحیت دار فرستاده شد و پیامک پرونده شما به شعبه واصل گردید، برای شاکی ارسال شد، لازم است تا شاکی با در دست داشتن اصل مدارک به شعبه مراجعه نموده و دستور های شعبه را در مورد تحقیقات مقدماتی جرم تهدید را اجرا نماید. به عنوان مثال، اگر شاکی در شکوائیه به شهادت شهود استناد کرده باشد، لازم است که طبق دستور دادسرا شهود وی در کلانتری حاضر شده و شکایت خود را به نحو مکتوب ثبت نمایند.
جرم تهدید از جرایم قابل گذشت بوده و با رضایت شاکی در، رسیدگی به این جرم متوقف می شود.
بیشتر بخوانید : راه های پیگیری پرونده در دادسرا
نحوه رسیدگی به جرم تهدید
بعد از اینکه مطابق راهنمای قبل، شاکی شکایت جرم تهدید را ثبت کرد و این شکایت به شعبه دادسرا ارجاع شد، رسیدگی به جرم تهدید آغاز می شود. نحوه رسیدگی به جرم تهدید به صورت زیر می باشد:
۱ دادسرا تحقیقات مقدماتی رسیدگی به جرم تهدید را انجام داده و ضمن این تحقیقات، به کلیه دلایل و راه های اثبات ارائه شده از سوی شاکی و متهم پرونده تهدید رسیدگی می نماید. بعد از پایان تحقیقات چنانچه نظر دادسرا بر عدم وقوع عمل یا جرم نبودن عمل باشد، قرار منع تعقیب صادر کرده، وگرنه قرار جلب به دادرسی را صادر نموده و پرونده تهدید را به دادگاه کیفری دو ارسال می کند.
۲دادگاه کیفری دو با وصول پرونده تهدید به شعبه، وقت رسیدگی تعیین گرده و این وقت دادرسی به شاکی و متهم از طریق سامانه ثنا ابلاغ می شود. در وقت تعیین شده، دادگاه مجددا به ادله طرفین پرونده تهدید رسیدگی کرده و در صورت نیاز به تجدید جلسه ، یک یا چند جلسه رسیدگی را تعیین کرده و پس از پایان تحقیقات ، ختم رسیدگی را اعلام نموده و در صورتی که متهم را مجرم تشخیص دهد، حکم محکومیت کیفری متهم را صادر می نماید
۳این حکم محکومیت کیفری تهدید، ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در دادگاه تجدید نظر استان بوده و با تایید رای در دادگاه تجدید نظر، حکم محکومیت نسبت به متهم جرم تهدید اجرا می گردد.
در ادامه بخوانید : جرم انتشار عکس و فیلم خصوصی و تهدید به آن
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد جرم تهدید در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم تهدید پاسخ دهند.
سوالات متداول
1- جرم تهدید چیست ؟
هنگامی که فردی دیگری را نسبت به انجام یک عمل نامشروع در آینده بترساند جرم تهدید محقق می شود و برای اطلاع از جزییات متن مقاله را مطالعه نمایید.
2- مجازات جرم تهدید چیست؟
مجازات تهدید اگر با اجبار باشد هر دو مجازات 1 تا 74 ضربه شلاق تعزیری و حبس از سه ماه تا دو سال بوده در غیر این صورت یکی از دو مجازات از 1 تا 74 ضربه شلاق تعزیری خواهد بود و برای اطلاع از جزییات متن مقاله را مطالعه نمایید.
3- راه های اثبات تهدید چیست؟
راه های اثبات تهدید اقرار شهادت و علم قاضی بوده که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
منبع : جرم تهدید و انواع آن