در پاسخ به این سوال که آیا فرستادن عکس خود برای نامحرم جرم است ، باید گفت که اصولا فرستادن عکس برای نامحرم جرم محسوب نمی شود ؛ مگر اینکه مشمول جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی باشد . مجازات انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی حبس و جزای نقدی است و نحوه شکایت از جرم فرستادن عکس برای نامحرم با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است .
امروزه با فراگیر شدن استفاده از فضای مجازی توسط قشرهای مختلف جامعه ، برخی از جرایمی که سابقا امکان ارتکاب نداشتند ، به راحتی از طریق شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای مختلفی همچون تلگرام ، واتساپ یا اینستاگرام انجام می شوند که از جمله این جرایم ، می توان به جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی اشاره نمود که بر اساس آن ، فردی اقدام به ارسال تصاویر مستهجن و مبتذل یا انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی نموده است .
علاوه بر اینکه انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی بر اساس قانون جرم انگاری شده است ، گاهی این سوال نیز مطرح می شود که آیا فرستادن عکس خود برای نامحرم هم جرم است ؟ در صورتی که فرستادن عکس برای نامحرم جرم است ، چه مجازاتی دارد و نحوه شکایت و رسیدگی به جرم ارسال تصاویر خود برای نامحرم چگونه است ؟
برای پاسخ دادن به این سوالات ، در ادامه به بررسی جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم و مجازات جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم پرداخته و در ادامه نحوه شکایت از جرم فرستادن عکس برای نامحرم و نحوه رسیدگی به جرم فرستادن عکس برای نامحرم را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم
با گسترش روزافزون فضای مجازی و فعالیت گسترده اقشار مختلف جامعه ، شبکه های اجتماعی مختلفی همچون تلگرام و واتساپ و اینستاگرام در جهت فرستادن عکس برای دیگران و مشاهده تصاویر دیگران مورد استفاده قرار می گیرد و طبعا ممکن است که جرایمی در حوزه استفاده از این نرم افزارها ارتکاب یابد که ناظر بر سوء استفاده از تصاویر دیگران و یا جرم انتشار فیلم و عکس خصوصی دیگران در فضای مجازی است .
با این وجود ، در مواردی هم مشاهده می شود که خود شخص ، با رضایت خود اقدام به فرستادن عکس خود برای نامحرم یا اشخاص غریبه ای می کند که آنها را نمی شناسد و در این رابطه ، این سوال مطرح می شود که آیا فرستادن عکس خود برای نامحرم جرم است ؟ آیا اگر شخصی تصاویر خود را در فضای مجازی در معرض دید افراد نامحرم قرار دهد مرتکب جرم شده و قابل مجازات خواهد بود ؟ برای پاسخ دادن به این سوال ، باید احتمالات مختلفی را در نظر گرفت .
گاهی نحوه فرستادن عکس خود برای دیگران یا نحوه انتشار تصاویر در فضای مجازی به گونه ای است که عکس منتشر شده هیچ گونه اشکالی به لحاظ شرعی نداشته و در واقع ، تصویر ارسالی جزو تصاویر مستهجن به حساب نمی آید که مشمول جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی باشد در چنین شرایطی ، واضح است که انتشار تصاویر در فضای مجازی یا ارسال عکس خود برای نامحرم نمی تواند عنوان مجرمانه ای داشته باشد .
در مقابل ، گاهی تصاویر ارسال شده برای دیگران یا تصاویر منتشر شده در فضای مجازی ، تصاویر نامناسب ارزیابی می شود و در واقع ، این تصویرها شامل تصاویر اندام های جنسی فرد یا تصاویر برهنه و همچنین تصاویری است که ناظر بر اعمال جنسی است . در این خصوص ، تفاوتی ندارد که تصاویر ارسال شده متعلق به خود فرد باشد و یا اینکه متعلق به دیگری باشد .
در هر حال ، نحوه انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی به کیفیت ذکر شده ، بر اساس قانون جرم محسوب می شود . لذا اگر ارسال تصویر برای نامحرم یا انتشار تصویر نامناسب در فضای مجازی به صورت مستهجن باشد ، بر اساس قانون جرایم رایانه ای می توان فرد ارسال یا انتشار دهنده را مجرم تلقی و اقدام به رسیدگی به جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی نمود .
علاوه بر این ، گاهی ارسال تصاویر خود برای فرد نامحرم ، علاوه بر اینکه مصداق جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی است ، می تواند مصداقی از جرم رابطه نامشروع نیز باشد ؛ حتی اگر شامل تصاویر مستهجن نیز نباشد . چون ارتباط غیر ضروری میان زن و مردی که علقه زوجیت ندارند ، نوعی ارتباط نامشروع است .
به این صورت که رابطه نامشروع در فضای مجازی و با استفاده از نرم افزارهای الکترونیکی همچون واتساپ و تلگرام صورت گرفته باشد که این مورد نیز طبق قانون مشمول جرم رابطه نامشروع است که پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص مقاله زیر را مطالعه نمایید .
حتما بخوانید: جرم رابطه نامشروع در فضای مجازی
مجازات جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم
همانطور که در قسمت قبل بیان شد ، فرستادن عکس برای نامحرم ممکن است تحت شرایطی جرم باشد و آن ، زمانی است که مشمول جرم رابطه نامشروع باشد و یا اینکه انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی صورت گرفته باشد . اما سوالی که در این خصوص وجود دارد آن است که مجازات جرم فرستادن عکس برای نامحرم چیست و برای انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی چه مجازاتی پیش بینی شده است ؟ در قسمت بعد نیز نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم بررسی می شود .
در این رابطه باید گفت که اگر ارسال عکس برای نامحرم یا انتشار آنها به صورت عمومی ناظر بر تصاویر و عکس های نامناسب ( مستهجن یا مبتذل ) باشد ، مشمول قانون جرایم رایانه ای است . بر اساس فصل چهارم این قانون مجازات جرم انتشار تصاویر مستهجن به این صورت بیان شده است :
" هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده ، محتویات مستهجن را منتشر ، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد ، تولید یا ذخیره یا نگهداری کند ، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد " .
لازم به ذکر است که بر اساس تبصره های 1 و 4 این ماده ، " محتویات و آثار مبتذل به آثاری گفته می شود که دارای صحنه ها و صور قبیحه باشد " . ولی " محتویات مستهجن به تصویر ، صوت یا متن واقعی یا غیر واقعی یا متنی اطلاق می شود که بیانگر برهنگی کامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است " .
بر اساس تبصره 1 این ماده ، در صورتی که ارتکاب موارد ذکر شده در مورد تصاویری با ماهیت مبتذل باشد ، سبب اعمال محکومیت به یکی از مجازات های فوق ( حبس یا جزای نقدی ) خواهد شد . اما بر اساس تبصره 2 این ماده ، در صورتی که تصاویر ارسال یا منتشر شده مستهجن باشد و این محتویات به کمتر از ده نفر ارسال شده باشد ، مرتکب به یک میلیون تا پنج میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود . این مجازات ، غیر از مجازات جرم هتک حیثیت در فضای مجازی است .
مجازات انتشار تصاویر نامناسب توسط کسانی که این کار را حرفه خود قرار داده باشند نیز به موجب تبصره 3 این ماده جرم انگاری شده است که بر اساس آن ، " چنانچه مرتکب ، اعمال مذکور در این ماده را حرفه خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتکب شود ، چنانچه مفسد فی الارض شناخته نشود ، به حداکثر هر و مجازات مقرر در ماده 14 محکوم خواهد شد " .
لازم به ذکر است که در برخی موارد انتشار تصاویر برای نامحرم مشمول جرم رابطه نامشروع است و در چنین مواردی ، اگر اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی توسط شاکی صورت گرفته باشد ، ممکن است که طرفین به مجازات رابطه نامشروع نیز محکوم شوند که مجازات رابطه نامشروع بر اساس قانون مجازات اسلامی عبارت است از شلاق تا 99 ضربه که میزان آن را قاضی با توجه به اوضاع و احوال پرونده مشخص می کند .
بیشتر بخوانید: اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی
نحوه شکایت جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم
در قسمت های قبل در مورد جرم فرستادن عکس برای نامحرم و مجازات انتشار تصاویر در فضای مجازی صحبت کردیم . در تکمیل مطالب ذکر شده می بایست نحوه شکایت از جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم نیز توضیح داده شود .
در توضیح این مطلب باید گفت که فرستادن عکس خود برای نامحرم جز در مواردی که مشمول جرم انتشار تصاویر مبتذل و مستهجن در فضای مجازی است ، اصولا جرم مستقلی محسوب نمی شود تا بتوان نسبت به آن شکایت کرد و آن را مورد پیگیری قرار داد ؛ مگر اینکه نسبت به آن شکایت رابطه نامشروع نمود که رابطه نامشروع نیز شرایط خاص خود را دارد .
اما به طور کلی ، نحوه شکایت از جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم مانند شکایت از جرم رابطه نامشروع به این صورت است که باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شکواییه ای در این خصوص مطرح کرد و از شخصی که تصاویر خود را برای نامحرم ارسال کرده است ، شکایت کیفری طرح نمود . در این صورت ، اگر تصاویر ارسال شده برای نامحرم به صورت تصاویر مستهجن و مبتذل بوده و مشمول ماده 14 قانون جرایم رایانه ای باشد ، مرتکب به مجازات قانونی محکوم می شود .
در غیر این صورت ، یعنی اگر تصاویر ارسال شده مبتذل و مستهجن نبوده باشد ، نمی توان حکم به مجازات مرتکب صادر نمود ؛ مگر اینکه ارسال تصاویر خود برای نامحرم مشمول جرم رابطه نامشروع شده باشد که در این صورت ، باید در متن شکواییه عنوان رابطه نامشروع را قید و اقدام به اثبات رابطه نامشروع نمود . لذا در بحث شکایت از جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی ، باید به کیفیت تصاویر ارسال یا منتشر شده توجه داشت .
البته در خصوص نحوه شکایت از جرم انتشار تصاویر برای نامحرم باید این نکته را نیز در نظر داشت که انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی لزوما نیازمند طرح شکایت توسط شاکی خصوصی نمی باشد ؛ چرا که این جرم یکی از جرایم عمومی غیر قابل گذشت می باشد که عفت عمومی جامعه را مختل نموده است و بدون طرح شکایت از آن توسط شاکی خصوصی نیز قابل پیگیری توسط مراجع قضایی می باشد .
بیشتر بخوانید: مجازات تغییر و انتشار عکس و فیلم خصوصی
نحوه رسیدگی به جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم
زمانی که از جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی شکایتی طرح می شود و یا اینکه نظر به عمومی بودن جرم انتشار تصاویر مستهجن ، پلیس فتا این جرم را مورد رسیدگی قرار می دهد ، در هر صورت مراجع قضایی مانند سایر جرایم منافی عفت به آن رسیدگی کرده و حکم به مجازات مرتکب صادر می کنند . اما سوال آن است که نحوه رسیدگی به جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم چگونه است ؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که پس از طرح شکایت از جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی یا ارسال عکس برای نامحرم ، این شکایت به دادسرا ارجاع می شود تا دادسرا اقدامات مقدماتی در خصوص رسیدگی به این جرم را آغاز نماید . دادسرا در بررسی های خود ، مدارک و اسناد ضمیمه شکواییه همچون پرینت پیام های تلگرام برای اثبات رابطه نامشروع را مورد بررسی قرار می دهد و در صورت لزوم ، پیگیری موضوع را به عنوان امری تخصصی به پلیس فتا ارجاع می دهد .
پلیس فتا انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی را بررسی نموده و نظر کارشناسی خود را ظرف مهلت مشخص به دادسرا ارسال می دارد و مقامات دادسرا ممکن است که برای اطلاع از جوانب موضوع ، شاکی را به دادسرا احضار نموده و از او سوالاتی بپرسند .
پس از آن ، دادسرا نتیجه رسیدگی مقدماتی خود را اعلام می دارد ؛ به این صورت که اگر فرستادن عکس برای نامحرم را مشمول جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی نداند ، شکایت را رد می کند . اگر هم مدارک پرونده کامل بوده و انتشار تصاویر نامناسب احراز شود ، برای متهم کیفرخواست صادر می نماید .
پس از صدور کیفرخواست ، پرونده به دادگاه ارسال می شود تا مجددا قاضی پرونده به جرم رسیدگی نماید و اگر با توجه به سابقه پرونده و تحقیقات مقدماتی در دادسرا و توضیحات شاکی و مشتکی عنه جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی را محقق بداند ، حکم به مجازات مرتکب صادر خواهد کرد .
در ادامه بخوانید: جرم انتشار عکس و فیلم مستهجن در فضای مجازی
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- آیا فرستادن عکس خود برای نامحرم جرم است ؟
اصولا فرستادن عکس برای دیگران جرم نیست مگر اینکه تصاویر ارسال شده شامل تصاویر نامناسب بوده و یا ارسال عکس مشمول جرم رابطه نامشروع باشد که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید .
2- جرم ارسال تصاویر نامناسب در فضای مجازی چیست ؟
بر اساس قانون جرایم رایانه ای اگر تصاویر مبتذل یا مستهجن در فضای مجازی برای دیگران یا به صورت عمومی منتشر شود فرد ارسال کننده به مجازات ارسال تصاویر نامناسب محکوم می شود که جزییات آن در مقاله ذکر شده است .
3- مجازات ارسال تصاویر مبتذل یا مستهجن در فضای مجازی چیست ؟
ارسال تصاویر نامناسب در فضای مجازی ممکن است سبب اعمال مجازات حبس یا جزای نقدی بشود که برای دریافت اطلاعات کامل در مورد مجازات ارسال تصاویر مبتذل یا مستجهن برای دیگران می توانید به متن مقاله مراجعه نمایید .