حق تقدم سهام به سهامداران شرکت های سرمایه گذاری و پس از تصویب افزایش سرمایه آن ها در مجمع افزایش سرمایه به منظور حفظ میزان قدرت تصمیم گیری آن ها در امور شرکت ارائه می گردد. برای این منظور پس از تصویب این افزایش سرمایه از سوی شرکت سرمایه گذار گواهی حق تقدم برای سهامداران ارسال می گردد که با پر کردن این فرم ها می توانند مقدار مشخصی از سهام افزوده شده را به قیمت اسمی آن خریداری کنند یا همان حق تقدم سهام را به سهم در بورس تبدیل کنند.
شرکت های سرمایه گذار فعال در بازار بورس با اهداف مختلفی مانند تامین مالی پروژه ها، پرداخت بدهی ها، افزایش میزان دارایی، بالا بردن تقاضای سهام خود در بورس و ... اقدام به افزایش سرمایه در این بازار می کنند، اما این افزایش سرمایه به معنی کاهش سهم سهامداران آن شرکت و در نتیجه کم شدن میزان قدرت و نفوذ آن ها در تصمیم گیری های شرکت شده که منصفانه نیست.
از این رو شرکت های سرمایه گذار به منظور احترام به حقوق سهامداران و راضی نگه داشتن آن ها اقدام به فروش سهام جدید به آن ها پیش از ارائه آن به بازار بورس و سرمایه گذاران این بازار به نام حق تقدم سهام می نمایند. نکته قابل توجه در این نوع سهام ها این است که قیمت آن ها برای ارائه به سهامداران معادل قیمت اسمی می باشد که کمتر از قیمت بازار بوده و به نفع سرمایه گذاران می باشد.
مهلت خرید حق تقدم سهام برای سهامداران محدود بوده و فقط در بازه زمانی مشخص شده امکان خرید و فروش و یا تبدیل آن ها به سهم در بورس وجود دارد. در ادامه به تعریف حق تقدم، ویژگی های آن، گواهی حق تقدم، انواع آن و اینکه چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم پرداخته شده است.
حق تقدم سهام چیست ؟
تمامی شرکت های فعال در بورس به منظور تامین منابع مالی، بازپرداخت بدهی ها، افزایش ظرفیت استقراض، بالا بردن میزان تقاضای سهام شرکت و دلایلی از این دست اقدام به افزایش سرمایه شرکت از محل آورده های نقدی می کنند که در نتیجه آن به همان میزان سهام آن شرکت در بازار بورس نیز افزایش می یابد. در پی این اقدام به دلیل افزایش سرمایه شرکت میزان ارزش منابع سهامداران در آن کاهش یافته که این به معنای پایین آمدن میزان تاثیر گذاری آن ها در اداره شرکت می باشد.
از این رو شرکت ها برای حفظ حقوق و راضی نگه داشتن سهامداران خود اقدام به ارائه سهامی با عنوان حق تقدم سهام پیش از عرضه اولیه آن به صورت عمومی می کنند. میزان این سهام به اندازه درصد افزایش سرمایه در سهم آن ها می باشد، برای نمونه فرض کنید که شرکتی 20 درصد افزایش سرمایه داشته است در این صورت مقدار حق تقدم سهام برای هر سهامدار به میزان 20 درصد از سهم آن ها در شرکت در نظر گرفته خواهد شد.
پس از برگزاری مجمع تصمیم گیری برای افزایش سرمایه حق تقدم سهام به تمامی افرادی که سهام شرکت را پیش از برگزاری این مجمع خریداری کرده اند تعلق گرفته و به صورت گواهی حق تقدم به آن ها ارائه می گردد.
لازم به ذکر است که برای تعلق گرفتن این سهام به افراد لزومی به شرکت در مجمع افزایش سرمایه نمی باشد و تنها خرید سهام شرکت قبل از برگزاری این مجمع برای تعلق گرفتن حق تقدم سهام به افراد کافی می باشد.
بیشتر بخوانید: افزایش سرمایه در بورس
ویژگی های حق تقدم سهام
حق تقدم سهام در بورس دارای ویژگی هایی می باشد که سبب جذاب شدن آن هم برای سهامداران و هم برای شرکت های سرمایه گذار شده است اما با وجود مزایای زیاد این نوع سهام باز هم نمی توان از معایب آن چشم پوشی نمود، در ادامه به بررسی ویژگی های این سهام پرداخته خواهد شد :
این سهام سبب حفظ تاثیر گذاری سهامداران در اداره شرکت ها با حفظ ارزش سهام آن ها می شود. نماد این نوع سهم ها در بازار با قرار گرفتن حرف « ح » در انتهای نام نماد بورسی شرکت مشخص می شود.
افزایش تعداد سهام جدید شرکت با قیمت پایین سبب افت قیمت بازار آن می شود در این حالت اگر سرمایه گذاران از حق خرید سهامی که شرکت برای آن ها با عنوان حق تقدم سهام در نظر گرفته است استفاده کنند از تحمیل زیان به آن ها جلوگیری می شود .
حق تقدم سهام سبب افزایش ظرفیت استقراض شرکت ها می شود.
شرکت ها با فروش حق تقدم سهام اقدام به تامین مالی با هزینه بسیار کمتر نسبت به تامین مالی از طریق فروش سهام عادی می کنند. همچنین به دلیل قیمت پایین این سهام ها مورد استقبال سهامداران و در نتیجه افزایش میزان سرمایه می شود.
انتشار حق تقدم سهام سبب کاهش قیمت سهام شرکت و در نتیجه افزایش میزان تقاضا برای آن می شود.
تمامی اطلاعیه های مربوط به افزایش سرمایه شرکت ها و حق تقدم سهام شرکت در سایت کدال و یا روزنامه های مخصوص اخبار آن شرکت قرار داده می شوند.
دامنه نوسان برای حق تقدم سهام دو برابر سهام عادی می باشد.
مهلت استفاده از حق تقدم محدود و به مدت 60 روز می باشد، سهامداران فقط در مدت زمان مشخص شده توانایی پذیره نویسی و یا فروش آن را دارند.
ارزش حق تقدم سهام معادل ارزش اسمی سهام ( به ازای هر سهم 100 تومان ) است و از ارزش بازار آن کمتر می باشد که این به نفع سهامداران شرکت می باشد.
از آنجایی که زمان پذیره نویسی حق تقدم سهام 2 ماه به طول می انجامد در نتیجه ممکن است جهت قیمت در این مدت تغییر کرده و از حالت صعودی به حالت نزولی تبدیل شود و سهامداران متحمل زیان شوند.
ممکن است سهامداران در زمان پذیره نویسی حق تقدم سهام از این موضوع بی اطلاع باشند و یا توان مالی برای خریداری کردن آن را نداشته باشند که در این صورت متحمل زیان می شوند.
عرضه حق تقدم سبب کاهش سود نقدی شرکت نسبت به عرضه سهام عمومی نقدی می شود.
بیشتر بخوانید: NAV سهام در بورس
گواهی حق تقدم چیست ؟
پس از تصویب افزایش سرمایه شرکت در مجمع افزایش سرمایه فرم هایی برای سهامداران ارسال می شود تا در صورت تمایل به استفاده از حق تقدم خود این فرم را پر کنند و برای شرکت ارسال کنند که به این فرم اصطلاحا گواهی حق تقدم سهام گفته می شود، مهلت تکمیل و ارسال این فرم محدود و به مدت 60 روز می باشد.
پس از تکمیل این فرم و ارسال آن در موعد مقرر برای شرکت توسط سهامداران و همچنین واریز مبلغ اسمی سهام به حساب شرکت، سهام جدید به نام آن ها صادر می شود. همچنین ممکن است سهامداران به دلیل عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا هر دلیل دیگری فرم مذکور را پر نکنند که در این صورت شرکت اقدام به فروش سهام به قیمت بازار می کند و پس از کسر قیمت اسمی آن مابه التفاوت را به حساب سهامدار واریز می کند.
حالت سومی که وجود دارد این است که سهامدار شخصا اقدام به فروش حق تقدم سهام در بورس به قیمت روز بازار کند. لازم به ذکر است که در هر کدام از این سه حالت مزایای ناشی از حق تقدم سهام متعلق به سهامدار می باشد.
گاهی اوقات شرکت افزایش سرمایه داشته ولی سهام حق تقدم در پرتفوی سهامدار ظاهر نمی شود که در این حالت سهامدار برای رفع مشکل باید کارگزار ناظر خود را تغییر دهد.
بیشتر بخوانید: نحوه تغییر کارگزار ناظر
انواع حق تقدم سهام
در کل سه نوع سهام حق تقدم برای سهام شرکت های سرمایه گذار وجود دارد که همه آن ها با هدف حفظ کردن قدرت کنترل و مدیریت سهامداران در اداره امور شرکت و حفظ حقوق آن ها به وجود آمده اند. این حق تقدم ها عبارتند از :
۱حق تقدم خرید سهام عادی :
این حق تقدم برای خرید سهام عادی جدید منتشر شده استفاده می شود و رایج ترین نوع حق تقدم می باشد.
۲ حق تقدم خرید اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام :
این حق تقدم به خرید اوراق قرضه و یا هر اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی ارائه می گردد.
۳ حق تقدم خرید انواع دیگر اوراق بهادار :
این حق تقدم به خرید انواع اوراق قرضه، سهام ممتاز و سهام سایر شرکت ها اختصاص داده می شود.
نحوه تبدیل حق تقدم سهام به سهم عادی
با توجه به مطالبی که ذکر شد برای خیلی از افراد این سوال پیش خواهد آمد که نحوه تبدیل حق تقدم سهام به سهم عادی به چه صورت می باشد؟ بعد از اینکه سهامداران فرم های مربوط به حق تقدم را تکمیل کرده و برای شرکت ارسال می کنند به مدت 60 روز به آن ها فرصت داده می شود تا ارزش اسمی تعداد سهم خریداری شده توسط آن ها که برای هر واحد سهم 100 تومان می باشد را به شرکت پرداخت کنند. پس از پرداخت این مبلغ، حق تقدم سهام آن ها در پایان دوره زمانی و ثبت افزایش سرمایه شرکت در سازمان بورس خود به خود تبدیل به سهام عادی بورس می شود.
در ادامه بخوانید : پرداخت سود سهام از طریق سجام
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حق تقدم سهام در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حق تقدم سهام در پرفکت مانی پاسخ دهند.
سوالات متداول
1- ✔️ حق تقدم سهام چیست ؟
✔️ به سهامی که در هنگام افزایش سرمایه به سهامداران شرکت فروخته می شود حق تقدم سهام گفته می شود که در متن مقاله به تعریف دقیق و ویژگی های آن پرداخته شده است.
2- ✔️ حق تقدم سهام به چند نوع تقسیم می شود ؟
✔️ این سهام به سه نوع تقسیم می شود که در متن مقاله به آن ها اشاره شده است.
3- ✔️ چگونه حق تقدم را به سهم عادی تبدیل کنیم ؟
✔️ برای تبدیل آن به سهم عادی باید ارزش اسمی آن را پرداخت کنیم که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
منبع : حق تقدم سهام