در این مقاله درخواست ارائه سند از شخص ثالث را مورد بررسی قرار می دهیم .
از آن جهت که ارائه اصل سند به دادگاه نقش مهمی در جریان رسیدگی به دعوا در دادگاه ها دارد ، در قانون مواردی پیش بینی شده است که طرف مقابل دعوا مکلف به ارائه سند به دادگاه باشد که در مقاله درخواست ارائه سند از طرف مقابل مورد بررسی قرار گرفت ؛ اما سندی که مستند ادعای هر یک از طرفین دعواست ، می تواند نزد شخص ثالث باشد که در اینجا " شخص ثالث " در مفهوم لغوی آن به کار رفته است و عبارت است از شخصی که در دعوای طرح شده نه تنها خواهان و یا خوانده نمی باشد ، بلکه وارد یا مجلوب ثالث نیز شمرده نمی شود . به همین مناسبت ، در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوع درخواست ارائه سند از شخص ثالث یا مطالبه سند از ثالث بپردازیم که شامل ادارات دولتی ، سردفتر اسناد رسمی و پرونده شخص دیگر می باشد .
شخص ثالث اداره دولتی باشد
بر اساس ماده 212 قانون آیین دادرسی مدنی ، " هرگاه سند یا اطلاعات دیگری که مربوط به مورد دعواست در ادارات دولتی یا بانک ها یا شهرداری ها یا موسساتی که با سرمایه دولت تاسیس و اداره می شوند موجود باشد و دادگاه آن را موثر در موضوع تشخیص دهد ، به درخواست یکی از اصحاب دعوا به طور کتبی به اداره یا سازمان مربوط ، ارسال رونوشت سند یا اطلاع لازم را به ذکر موعد مقرر می دارد " . این ماده شامل چهار دسته از اشخاص حقوقی حقوق عمومی است که عبارتند از :
الف ) ادارات دولتی یعنی واحدهایی که در داخل وزارت خانه ها تشکیل می شوند ؛ مانند اداره راه ، اداره آموزش و پرورش و ... ؛
ب ) بانک ها که با توجه به این ماده بانک های خصوصی را شامل نمی شود ؛
ج ) شهرداری ها ؛
د ) موسساتی که با سرمایه دولت تاسیس و اداره می شوند ؛ بنابراین تشکیلاتی همچون بنیاد مستضعفان ، بنیاد شهید ، کمیته امداد و غیره که موسسات عمومی غیر دولتی هستند شامل این ماده نمی شود .
در این صورت ، بر اساس ادامه ماده 212 ، اداره یا سازمان مزبور مکلف است با رعایت موعد و مهلتی که دادگاه تعیین می کند ، دستور دادگاه را انجام دهد ؛ مگر اینکه ابراز یا ارائه سند با مصالح سیاسی کشور و یا نظم عمومی منافات داشته باشد که در این صورت باید مراتب با توضیحات لازم به دادگاه اعلام شود و چنانچه دادگاه موافقت نمود ، جواز عدم ارائه سند توسط شخص ثالث محرز می شود . البته بر اساس تبصره 1 ماده 212 مزبور مقرر شده است که تحویل اسناد سری دولتی باید با اجازه رییس قوه قضاییه فرستاده شود . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اسناد عادی و اسناد رسمی کلیک کنید .
اسناد مورد استناد اوراق پرونده دیگری باشد
بر اساس ماده 214 قانون آیین دادرسی مدنی ، " هر گاه یکی از اصحاب دعوا به استناد پرونده کیفری ادعایی نماید که رجوع به آن پرونده لازم باشد ، دادگاه می تواند پرونده را مطالبه کند . مرجع ذی ربط مکلف است پرونده درخواستی را ارسال نماید " . همانگونه که در این ماده ذکر شده است ، قانونگذار گرفتن رونوشت از پرونده کیفری را مجاز ندانسته است ؛ بلکه دادگاه تنها می تواند پرونده را مطالبه و ملاحظه نماید .
علاوه بر این ، بر اساس ماده 215 قانون آیین دادرسی مدنی " چنانچه یکی از اصحاب دعوا استناد به پرونده دعوای مدنی دیگری نماید ، دادگاه به درخواست او خطاب به مرجع ذی ربط ، تقاضانامه ای به وی می دهد که رونوشت مدارک استنادی در مدت معینی به او داده شود . در صورت لزوم ، دادگاه می تواند پرونده مورد استناد را خواسته و ملاحظه نماید " . همانگونه که مشاهده می شود ، دادگاه علی القاعده باید به درخواست کننده گواهی لازم را مبنی بر تهیه رونوشت یا روگرفت از موارد استنادی پرونده دعوای مدنی بدهد و درخواست خود پرونده تنها در صورتی مجاز است که دادگاه آن را لازم بداند .
شخص ثالث سردفتر اسناد رسمی باشد
به موجب ماده 21 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سر دفتران و دفتریاران مصوب 1345 ، " در مواردی که نسبت به سند ادعای جعل یا ادعای عدم مطابقت فتوکپی یا رونوشت با اصل سند شده باشد ، دفاتر اسناد رسمی مکلفند به درخواست مراجع صالح قضایی اصل سند را لاک و مهر شده موقتا به مرجع مذکور ارسال دارند و هرگاه مراجع مذکور ملاحظه دفتر را لازم بدانند ، می توانند آن را در محل دفتر خانه ملاحظه نمایند " . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ادعای جعل نسبت به سند و انکار و تردید سند عادی کلیک کنید .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد درخواست ارائه سند به دادگاه از شخص ثالث به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون درخواست ارائه سند به دادگاه از شخص ثالث پاسخ دهند .