در صورتی که زن فوت کند ، علاوه بر همسر ، سایر خویشاوندان نسبی ، همچون پدر و مادر و نیز فرزندان ، می توانند از وی ارث ببرند و در صورت نبود والدین و فرزند ، نوبت به وراث بعدی می رسد . لذا در صورت فوت زن فرزند دار و بی فرزند ، ابتدا ، سهم الارث همسر وی پرداخت شده و سپس ، نوبت به ارائه سهم الارث پدر و مادر و نیز فرزندان زن خواهد رسید . البته اگر زن فوت شده ، فرزند و پدر و مادر نداشته باشد ، نوبت به وراث طبقات دوم و سوم می رسد .
هر فردی که موقع فوت ، مال و اموالی از خود به جای گذاشته باشد ، ورثه وی ، می توانند با تقسیم کردن اموال مذکور ، سهم الارث خود را دریافت کنند . البته ، قبل از اینکه ارثیه متوفی ، میان ورثه وی تقسیم شود ، می بایست هزینه های ضروری برای کفن و دفن وی ، از اموال به جای مانده ، پرداخت شده و سپس ، اگر متوفی ، مالی را وصیت کرده بود ، به آن عمل شود . پس از انجام مراحل مذکور ، نوبت تقسیم ارث می رسد .
البته ، نحوه تقسیم ارث میان ورثه ، بر اساس قواعد از پیش تعیین شده ای است که در قانون مدنی ، به تبعیت از اسلام ، تدوین شده است . به عنوان نمونه ، در صورتی که زنی فوت کند ، بسته به فرزند دار بودن یا بدون فرزند بودن زن ، ورثه ای که از وی ارث می برند ، تفاوت خواهند داشت . به علاوه اینکه ، سهم الارث ورثه ، در صورت داشتن فرزند یا در صورت بی فرزند بودن زن، متفاوت خواهد شد .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، ابتدا به این سوال پاسخ می دهیم که به طور کلی ، اگر زنی فوت کند ، چه اشخاصی می توانند از وی ارث ببرند . در ادامه نیز ، به بررسی این حالات می پردازیم که در صورت فوت زنی که فرزند دارد و نیز ، در صورت فوت زنی که بدون فرزند است ، ورثه وی چه کسانی می شوند ؟
در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند
قواعد مربوط به ارث بردن از متوفیان ، در قانون مدنی ، به صورت دقیق و کامل بیان شده است . ارث بردن ، به این معنا است که ترکه متوفی ، پس از پرداخت دیون و بدهی ها و نیز عمل کردن به وصایای وی ، به صورت ترکه خالص ، قابل تقسیم میان ورثه است و بسته به این که متوفی ، چه خویشاوندانی داشته باشد ، میان ایشان تقسیم خواهد شد . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که در صورت فوت زن ، چه کسانی از وی ارث می برند ؟
برای پاسخ به این سوال که در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند ، ابتدا باید به چند نکته اشاره نمود . در قانون مدنی ، دو نوع ، رابطه توارث بر اساس خویشاوندی ایجاد می شود ؛ توارث بر اساس خویشاوندنی یا قرابت سببی و توارث بر اساس خویشاوندی نسبی . توارث در خویشاوندی سببی ، یعنی اگر فردی فوت شود ، همسر وی ، حتما از وی ارث می برد . لذا اگر زنی فوت کند ، در صورتی که شوهر داشته باشد ، شوهر به میزان مشخص شده در قانون ، ( بسته به فرزند داشتن یا بدون فرزند بودن زوجه ) از وی ارث می برد .
علاوه بر این ، کسانی هم که با متوفی ، خویشاوندی نسبی ( خویشاوندی بر اساس رابطه خونی ) دارند نیز ، می توانند به میزان مشخص شده ، ارث ببرند . در قانون مدنی ، طبقات و درجات ارث ، به صورت دقیق ، تعیین شده که بر اساس آن ، خویشاوندان نسبی که از متوفی ( در اینجا ، زنی که فوت کرده ) ارث می برند ، شامل سه طبقه هستند . هر یک از طبقه ها ، مقدم بر طبقه بعدی هستند ؛ یعنی اگر ورثه ای در طبقه اول وجود داشته باشد ، وراث طبقه دوم ، ارث نمی برند و به همین ترتیب ، تا طبقه سوم .
طبقه اول ورثه ، شامل پدر و مادر متوفی ، فرزندان و نوه های متوفی هستند . طبقه دوم ارث ، شامل پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی ، خواهر و برادر متوفی و فرزندان ایشان می باشد که در صورت نبود وراث طبقه اول ، از متوفی ارث می برند و طبقه سوم ورثه ، شامل دایی ، خاله ، عمو و عمه های متوفی و نیز فرزندان آنها هستند که در صورت نبود وراث طبقه اول و دوم ، از متوفی ارث می برند .
بنابراین ، در پاسخ به این سوال که در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند ، باید گفت برای تقسیم ارث زنی که فوت می کند نیز ، باید بر اساس طبقات و درجات گفته شده ، اقدام به تقسیم ارث نمود . اما نکته مهمی که در مورد تقسیم ارث زن فوت شده وجود دارد ، آن است که علاوه بر خویشاوندان نسبی زن فوت شده ، در صورتی که زن ، همسر نیز داشته باشد ، همسر وی هم حتما ارث می برد ؛ البته شرط ارث زوج و زوجه ، آن است که رابطه زوجیت میان آنها ، از نوع ازدواج دائم بوده باشد .
در صورتی که زن ، دارای فرزند یا بی فرزند باشد ، میزان سهم الارث شوهر وی ، تفاوت خواهد داشت . به عبارت دیگر ، اگر زن ، شوهر داشته باشد ، ولی فرزند نداشته باشد ، شوهر وی ، یک دوم ترکه زن را به ارث می برد ؛ اما اگر زن ، علاوه بر شوهر ، دارای فرزند نیز باشد ، یک چهارم ترکه ، متعلق به شوهر بوده و باقی آن ، میان سایر ورثه زن تقسیم می شود . البته ، لازم به ذکر است که اگر زنی ، صرفا شوهر داشته و خویشاوند سببی دیگری نداشته باشد ، تمام ترکه ، به شوهر تعلق می گیرد .
حتما بخوانید: ارث چیست
در صورت فوت زن بدون فرزند چه کسانی ارث می برند
در قسمت قبل ، به این سوال پاسخ دادیم که در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند . همانطور که اشاره شد ، در صورت فوت زن ، هم همسر و هم خویشاوندان نسبی وی ، در صورت دارا بودن شرایط قانونی ، می توانند از ترکه زن ، بهره مند شوند . اما در این قسمت ، قصد داریم به صورت مشخص ، به این سوال پاسخ دهیم که در صورت فوت زن بدون فرزند ، چه کسانی ارث می برند ؟
در پاسخ به این سوال که در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند ، باید گفت که در صورت فوت زن بدون فرزند ، ابتدا باید دید که آیا وی ، همسر دائمی دارد یا خیر . اگر همسر دائمی داشته باشد ، به همسر وی ، یک دوم از ترکه زن ، ارث می رسد و باقی مانده ترکه وی ، باید میان خویشاوندان نسبی وی که در طبقات و درجات ارث گفته شد ، تقسیم شود .
در این صورت ، یک دوم از باقی مانده ترکه زن فوت شده نیز ، به پدر و مادر متوفی می رسد . پدر و مادر ، این ترکه را بین خودشان به این صورت تقسیم می کنند که سهم ارث مادر از فرزند ، یک سوم و سهم الارث پدر از دختر فوت شده ، دو سوم خواهد بود .
اما گاهی ، زن فوت شده ، همسر دائمی نداشته یا اینکه همسر وی ، فوت کرده است ؛ به علاوه اینکه فرزندی هم ندارد . در این صورت ، کلیه سهم الارث زن فوت شده ، به پدر و مادر وی خواهد رسید و پدر و مادر ، به نسبت دو به یک ، آن را میان خود ، تقسیم خواهند کرد . در صورتی هم که زن فوت شده ، فقط پدر یا فقط مادر داشته باشد ، سهم الارث وی ، کل ترکه زن فوت شده خواهد بود .
لازم به ذکر است که اگر زن فوت شده ، همسر و فرزندی نداشته باشد و پدر و مادر وی هم فوت کرده باشند ، برای تقسیم ارث وی ، نوبت به وراث طبقه دوم ، یعنی پدر بزرگ و مادر بزرگ ها و همچنین ، خواهران و برادران زن فوت شده و یا فرزندان ایشان می رسد . اگر هم زن فوت شده ، ورثه ای از طبقه دوم نیز نداشته باشد ، کسانی ارث می برند که در طبقه سوم هستند . در غیر این صورت ، ترکه زن فوت شده ، ترکه متوفی بلاوارث خواهد شد .
بیشتر بخوانید: سهم مرد از ارث زن
در صورت فوت زن فرزند دار چه کسانی ارث می برند
در قسمت قبل ، به این سوال پاسخ داده شد که در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند و نیز ، به این سوال که در صورت فوت زن بدون فرزند ، چه کسانی ارث می برند . همانطور که گفته شد ، علاوه بر شوهر متوفی ، اگر زن فوت شده ، خویشاوندان نسبی در طبقات ارث داشته باشد ، به آنها نیز در کنار همسر ، ارث تعلق می گیرد که معمولا ، شامل پدر و مادر و نیز فرزندان متوفی هستند . اما مطلب دیگری که در این قسمت ، قصد داریم بررسی نماییم ، این است که در صورت فوت زن فرزند دار ، چه کسانی ارث می برند ؟
در پاسخ به این سوال که در صورت فوت زن فرزند دار ، چه کسانی ارث می برند ، باید گفت که در صورتی که زن ، فرزند داشته باشد ، سهم الارث شوهر وی ، کم تر از حالتی می شود که زن ، بی فرزند باشد . به این معنا که در صورت فوت زن فرزند دار ، سهم الارث شوهر ، یک چهارم ترکه زن خواهد بود . پس از جدا کردن سهم الارث شوهر ، نوبت به ارث بردن سایر ورثه ، از جمله فرزندان و نیز ارائه سهم ارث پدر از فرزند و سهم ارث مادر از فرزند می رسد ؛ ولی اگر زن فوت شده ، شوهر نداشته باشد ، ترکه ، میان سایر خویشاوندان زن تقسیم می شود .
اگر زن فوت شده ، فقط فرزند داشته باشد ، باقی مانده ترکه ، به فرزندان تعلق می گیرد که اگر متوفی ، چند فرزند داشته باشد ، نحوه تقسیم ارث مادر به این صورت است که ترکه ، به نحوی میان فرزندان تقسیم می شود که پسر ، دو برابر دختر ارث ببرد . اما در صورتی که زن فوت شده ، علاوه بر شوهر و فرزندان ، پدر و مادر هم داشته باشد ، پس از جدا کردن سهم الارث همسر ، هر کدام از پدر و مادر ، به میزان یک ششم از ترکه را می برند و باقی مانده ترکه ، به فرزند یا فرزندان تعلق می گیرد که پسران ، دو برابر دختران ارث می برند .
در ادامه بخوانید: سهم ارث بعد از فوت مادر
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص ارث زن فرزند دار و بی فرزند در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ارث زن فرزند دار و بی فرزند پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند ؟
در صورت فوت زن ابتدا سهم الارث همسر به وی پرداخت می شود و سپس نوبت به تقسیم ارث میان وراث طبقه اول و دوم و سوم می رسد که در صورت وجود ورثه در طبقات نزدیک تر وراث طبقات بعدی ارث نمی برند که شرح این موضوع در متن مقاله آمده است .
2- در صورت فوت زن بدون فرزند چه کسانی ارث می برند ؟
در صورتی که زن فوت شده فرزند نداشته باشد ابتدا یک دوم ترکه به شوهر پرداخت می شود و سپس مابقی آن به والدین زن می رسد که سهم پدر دو سوم و سهم مادر یک سوم باقی مانده ترکه است و شرح بیشتر آن در متن مقاله ذکر شده است .
3- در صورت فوت زن فرزند دار چه کسانی ارث می برند ؟
در صورتی که زن فرزند دار فوت کند ابتدا یک چهارم ترکه را شوهر می برد و اگر زن بجز فرزند پدر و مادر نیز داشته باشد هرکدام از ایشان یک ششم ترکه را می برند و مابقی به فرزند می رسد که پسر دو برابر دختر ارث می برد و جزئیات آن در متن مقاله آمده است .