عدم پرداخت اقساط اعسار

اگر شخصی برای پرداخت بدهی های خود ، اموالی جز مستثنیات دین نداشته باشد ، دادگاه ، حکم به تقسیط بدهی صادر می کند . اما بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، آثار عدم پرداخت اقساط اعسار ، این است که اگر اقساط اعسار پرداخت نشود ، طلبکار می تواند درخواست کند که بدهکار حبس یا زندانی می شود . در صورت عدم توانایی مالی برای پرداخت اقساط اعسار ، می توان دادخواست تعدیل اقساط اعسار را به دادگاه ارائه نمود .






پرداخت مبلغی که فرد به دیگران ، بدهکار است ، امری الزام آور تلقی می شود ؛ با این وجود ، گاهی شخص ، برای پرداختن بدهی های خود ، دچار مشکل می شود و به دلیل اینکه مال و اموال کافی برای پرداخت بدهی های خود نداشته و یا اینکه به صورت موقتی ، به اموال خود دسترسی ندارد ، می تواند به دادگاه ، دادخواست اعسار بدهد که در صورت پذیرش ادعای اعسار فرد ، معمولا دادگاه ها ، حکم به تعیین پیش قسط ، برای پرداخت بدهی داده و مابقی آن را نیز قسط بندی می کنند .


زمانی که پرداخت بدهی ، قسط بندی شد ، شخص مدیون یا بدهکار ، باید در مهلت های تعیین شده ، اقدام به پرداخت اقساط اعسار نماید ؛ چرا که در موقع تعیین اقساط در دادگاه ، توانایی مالی فرد ، مد نظر قرار گرفته و فرض بر آن است که مدیون ، می تواند در مهلت های تعیین شده ، اقساط را بپردازد . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که اگر اقساط اعساری که دادگاه تعیین کرده پرداخت نشود ، چه آثار حقوقی به بار خواهد آمد ؟


به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قانون حاکم بر نپرداختن قسط های تعیین شده اعسار را توضیح داده و سپس ، آثار ناشی از عدم پرداخت قسط اعسار را بررسی می کنیم . در خاتمه نیز ، به این سوال پاسخ می دهیم که اگر قسط اعسار پرداخت نشود ، می توان حکم جلب شخص محکوم را گرفت یا خیر .





قانون عدم پرداخت اقساط اعسار

قبل از اینکه قانون عدم پرداخت اعسار را مورد بررسی قرار دهیم ، ابتدا باید به این نکته اشاره کنیم که به موجب قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، اگر شخصی ، به دیگری بدهکار بوده و توانایی پرداخت آن بدهی را داشته باشد ، می بایست آن بدهی را به طلبکار پرداخت نماید . همچنین ، اگر پس از صدور حکم دادگاه ، از اجرای حکم ، خودداری کند ، در صورتی که بدهی وی ، عین معین باشد ، آن مال ، اخذ شده و به طلبکار پرداخت می شود .


اما در صورتی که رد آن مال معین، امکان پذیر نباشد یا بدهی مدیون ، عین معین نباشد ،  بر اساس قانون اجرای احکام مدنی ، اموال بدهکار ، توقیف شده و از محل توقیف اموال محکوم علیه یا مبلغ حاصل از فروش آن ، بدهی وی پرداخت می شود . البته ، صرفا اموالی را می توان توقیف کرد که جزء مستثنیات دین نباشد . مستثنیات دین ، به اموالی گفته می شود که جزء ضروریات زندگی هر فرد محسوب می شوند و به ازای بدهی طلبکار ، قابل توقیف نیستند ؛ مثل منزل شخصی ، ابزار کار و غیر اینها .


در غیر این صورت ، یعنی در حالتی که فرد بدهکار ، به جز مستثنیات دین ، مال و اموال دیگری برای پرداخت بدهی های خود نداشته باشد ، معسر محسوب می شود و احکام قانونی مربوط به اعسار ، در خصوص وی جاری خواهد شد ؛ به این معنا که اگر فردی ، به دلیل نداشتن مالی ، غیر از مستثنیات دین و یا عدم دسترسی به آنها ، توانایی پرداخت بدهی خود را نداشته باشد ، معسر محسوب می شود و می تواند در دادگاه ، ادعای اعسار نماید .


ادعای اعسار ، منوط به ارائه دادخواست به دادگاه رسیدگی کننده است ؛ اما اگر ادعای اعسار فرد ، توسط دادگاه ، به تایید برسد ، این اثر را دارد که پرداخت بدهی ها ، قسط بندی می شود . بر اساس ماده 11 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، پس از اثبات اعسار فرد ، دادگاه ، با ملاحظه وضعیت بدهکار ، مهلتی برای پرداخت بدهی تعیین کرده یا حکم به قسط بندی شدن بدهی صادر می کند .


البته ، هنگامی که دادگاه ، شرایط ارائه درخواست اعسار را احراز نموده و بدهی فرد را قسط بندی می کند ، میزان درآمد و دارایی های مدیون را مد نظر قرار داده و تعیین اقساط اعسار را به نحوی انجام می دهد که به معیشت و زندگی شخصی بدهکار ، لطمه ای وارد نشود تا اینکه بتواند اقساط اعسار را در مهلت مقرر ، پرداخت نماید . با این وجود ، در مواردی ، ممکن است که فرد بدهکار ، بنا به دلایلی ( موجه یا غیر موجه ) ، اقساط اعسار را پرداخت نکند .


لذا در خصوص اینکه قانون حاکم بر عدم پرداخت اقساط اعسار چیست ، باید گفت که عدم پرداخت اقساط اعسار توسط بدهکار ، امری غیر قابل پذیرش است ؛ چرا که در زمان تعیین پیش قسط و اقساط اعسار ، توانایی مالی فرد ، مدنظر قرار گرفته و قسط ها ، به نحوی تعیین شده اند که فرد ، بتواند آنها را سر موقع پرداخت کند . بنابراین ، عدم پرداخت اقساط اعسار ، در قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، ممنوع شده و اگر قسط اعسار پرداخت نشود ، ضمانت های اجرایی نیز برای بدهکار نظر گرفته شده است .


به همین مناسبت ، در قسمت های بعد ، حکم عدم پرداخت اقساط اعسار ، بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، مورد بررسی قرار گرفته و به این سوال ، پاسخ داده می شود که اگر اقساط اعسار پرداخت نشود ، چه آثار حقوقی به بار خواهد آمد . این آثار عدم پرداخت اقساط بدهی ، عمدتا ناظر بر جلب یا زندانی شدن بدهکار است ؛ بنابراین ، لازم است به صورت دقیق ، به آن توجه شود .


حتما بخوانید: اعسار چیست و انواع آن



آثار عدم پرداخت اقساط اعسار

در قسمت قبل ، به این موضوع پرداخته شد که قانون عدم پرداخت اقساط اعسار چیست و همانطور که اشاره شد ، ضمانت اجرا و حکم عدم پرداخت اقساط اعسار ، در قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، بیان شده است . اما در این قسمت ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که آثار عدم پرداخت اقساط اعسار چیست و اگر شخصی ، در دادگاه ، دعوای اعسار از پرداخت محکوم به  را اقامه کرده و حکم به قسطی شدن بدهی وی داده شود ، اما در مهلت های تعیین شده ، اقدام به پرداخت اقساط اعسار نکند ، چه آثاری به وجود می آید ؟


آثار پرداخت اقساط اعسار ، معمولا در مورد پرونده های مهریه ، پر اهمیت است ، چرا که قسط بندی شدن مهریه ، پس از ثبت دادخواست اعسار از مهریه ، مرد را مکلف به پرداخت اقساط مهریه ، در مهلت مقرر می کند ؛ اما برخی از افراد ، توجهی به آثار عدم پرداخت اقساط اعسار ندارند و به همین دلیل ، ممکن است با ضمانت های اجرایی عدم پرداخت اقساط اعسار مواجه شوند . در این قسمت ، به این سوال پاسخ می دهیم که اگر اقساط اعسار پرداخت نشود ، چه آثاری به وجود می آید ؟


در پاسخ به این سوال ، باید گفت که آثار عدم پرداخت اقساط اعسار ، در ماده 18 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی بیان شده است . بر اساس این ماده ، اگر اقساط اعسار پرداخت نشود ، ممکن است که بدهکار ، جلب یا دستگیر شود . در این ماده ، مقرر شده است که بدهکاری که برای پرداخت بدهی او ، مهلت ، تعیین شده و یا اینکه بدهی وی ، قسط بندی شده باشد ، اما در زمان مقرر ، اقساط اعسار خود را پرداخت نکند ، بنا به تقاضای طلبکار ، حبس یا زندانی خواهد شد .


یکی دیگر از آثار عدم پرداخت اقساط اعسار ، مربوط به امکان یا عدم امکان دریافت خسارت تاخیر تادیه است . بر اساس قانون ، دریافت خسارت تاخیر تادیه ، منوط به وجود شرایطی است که در قانون ذکر شده و یکی از شرایط مهم ، آن است که مدیون ، برای پرداخت دین خود ، توانایی مالی داشته و از پرداخت آن ، امتناع نموده باشد . لذا با توجه به اثبات اعسار مدیون و تقسیط بدهی ، اگر قسط اعسار پرداخت نشود ، به نظر می رسد که دریافت خسارت تاخیر تادیه ، امکان پذیر نباشد .


بیشتر بخوانید: نمونه فرم استشهادیه اعسار از پرداخت محکوم به








آیا در صورت عدم پرداخت اقساط اعسار می توان جلب گرفت

در قسمت قبل ، به بررسی آثار عدم پرداخت اقساط اعسار پرداخته شد و به این سوال پاسخ دادیم که اگر قسط اعسار پرداخت نشود ، چه اتفاقی می افتد . اما گاهی در برخی موارد ، ممکن است که شخص معسر ، نتواند یا نخواهد اقساط اعسار تعیین شده توسط دادگاه را پرداخت نماید . در چنین حالتی ، این سوال مطرح می شود که آیا در صورت عدم پرداخت اقساط اعسار ، می توان حکم جلب طرف مقابل را گرفت ؟


در پاسخ به این سوال ، باید گفت که عدم پرداخت اقساط اعسار ، موجب می شود که طلبکار ، این حق را داشته باشد که تقاضای حبس یا زندانی شدن بدهکار را داشته باشد . چرا که بر اساس ماده 18 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، اگر ثابت شود که اعسار مدیون ، بر طرف شده یا اینکه اصلا بر خلاف واقع ، خود را معسر قلمداد نموده است ، تا زمان اجرای حکم دادگاه یا اثبات اعسار یا جلب رضایت طلبکار ، به تقاضای وی ، بازداشت یا حبس می شود و این حکم ، در مورد عدم پرداخت اقساط اعسار نیز جاری است .


البته ، باید به یک نکته توجه داشت و آن هم این است که گاهی ، واقعا مدیون یا بدهکار ، نمی تواند اقساط تعیین شده برای بدهی خود را بپردازد و بنا به تورم ، یا به علل دیگر ، از پرداخت اقساط اعسار نیز ناتوان است . در چنین شرایطی ، قانون ، به بدهکار ، این امکان را داده است که تقاضای تعدیل اقساط اعسار را داشته باشد و به این ترتیب ، می تواند دادخواست تعدیل اقساط اعسار را به دادگاه بدهد . در این صورت ، دادگاه با توجه به نرخ تورم یا تغییر در وضع معیشت و درآمد بدهکار ، میزان اقساط را تعدیل یا کمتر می کند .


بنابراین ، در صورتی که شخص بدهکار ، توانایی مالی برای پرداخت اقساط اعسار را نداشته و از طرفی هم نگران آن است که اگر اقساط اعسار پرداخت نشود ، چه آثاری ایجاد می شود ، بهتر است به جای پرداخت نکردن اقساط اعسار ، دادخواست تعدیل یا کاهش میزان اقساط اعسار را به دادگاه ارائه نموده و با ارائه اسناد و مدارک لازم ، تقاضای کم کردن اقساط بدهی را داشته باشد .


در ادامه بخوانید: نمونه دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص عدم پرداخت اقساط اعسار در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون عدم پرداخت اقساط اعسار پاسخ دهند .











سوالات متداول



1- قانون عدم پرداخت اقساط اعسار چیست ؟

نحوه قسط بندی شدن بدهی در پی طرح دادخواست اعسار و نیز ضمانت اجرای عدم پرداخت اقساط اعسار در قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی بیان شده است که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید .



2- آثار عدم پرداخت اقساط اعسار چیست ؟

بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در صورت عدم پرداخت اقساط اعسار اگر طلبکار تقاضا نماید بدهکار حبس یا زندانی خواهد شد که برای آشنایی بیشتر با جزئیات این موضوع می توانید مقاله را ملاحظه نمایید .



3- آیا در صورت عدم پرداخت اقساط اعسار می توان جلب گرفت ؟

بله بر اساس قانون در صورتی که بدهکار پس از تعیین اقساط بدهی از پرداخت آن امتناع نماید طلبکار می تواند حکم جلب وی را دریافت کرده و او را حبس یا زندانی کند که شرح این موضوع در مقاله ارائه شده است .


منبع : عدم پرداخت اقساط اعسار