مدارک لازم برای درخواست طلاق ، علاوه بر ارائه مدارک شناسایی و سند ازدواج ، شامل موارد دیگری ، همچون اسناد و اطلاعات مورد نیاز برای اثبات حق طلاق ( در مورد طلاق از طرف زن ) ، وکالتنامه وکیل دادگستری ( در صورت داشتن وکیل ) و نتایج مشاوره های قبل از طلاق و توافقنامه زوجین در خصوص شرایط طلاق ( در مورد طلاق توافقی ) می باشد . این مدارک ، باید در قسمت اسناد و منضمات دادخواست طلاق ، قید شده و برای بررسی نیز ، به شعبه دادگاه ارائه شوند .
در پی بروز اختلافات و ناسازگاری هایی که زوجین در طول زندگی مشترک با آن مواجه می شوند ، گاهی تصمیم بر طلاق و جدایی گرفته می شود و بسته به مورد ، ممکن است درخواست طلاق از طرف زن ، از طرف مرد و یا به صورت توافقی ، به دادگاه ارائه شود . در این شرایط ، دادگاه ، ابتدا باید با بررسی موضوع دادخواست ، گواهی عدم سازش و یا حکم طلاق صادر نماید و سپس زوجین ، با مراجعه به دفاتر ثبت ازدواج و طلاق ، طلاق خود را به ثبت برسانند .
اما موضوع مهمی که در این خصوص وجود دارد ، آن است که دادخواست طلاق ارائه شده توسط هر یک از زوجین ، می بایست شرایط خاصی را داشته و نیز مدارک لازم برای درخواست طلاق که در قسمت اسناد و منضمات دادخواست طلاق قید شده است ، به شعبه رسیدگی کننده ارائه بشوند تا با توجه به آن ، حکم طلاق صادر شود . گاهی به دلیل عدم ارائه مدارک لازم برای درخواست طلاق ، ممکن است دادگاه ، دادخواست طلاق را رد کرده و یا اینکه نیاز به اصلاح آن باشد که در این صورت ، طرفین درگیر اطاله دادرسی می شوند .
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به این سوالات پاسخ بدهیم که متقاضیانی که قصد دارند درخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه نمایند ، چه اسناد و اطلاعاتی را باید فراهم نموده و چه مدارکی را به دادخواست طلاق ضمیمه نمایند ؟ پاسخ به این سوال را در خصوص طلاق از طرف زن ، طلاق از طرف مرد و طلاق توافقی ، به صورت مجزا بررسی خواهیم کرد .
مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن
قانون مدنی ایران ، حق طلاق را به مردان داده است . اما این ، بدان معنا نیست که زنان ، در هیچ صورتی نمی توانند درخواست طلاق کنند . بلکه در قانون ، مواردی پیش بینی شده است که بر اساس آن ، زنان نیز می توانند دادخواست طلاق بدهند و در صورتی که دادگاه ، شرایط طلاق از طرف زن را احراز نماید ، حکم طلاق صادر می کند و زنان ، با در اختیار داشتن حکم طلاق ، می توانند به دفترخانه مراجعه نموده و اقدام به ثبت طلاق نمایند .
قبل از اینکه اسناد و اطلاعات مورد نیاز و مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن را توضیح دهیم ، بهتر است مقداری در مورد طلاق از طرف زن ، توضیح دهیم . طلاق از طرف زن ، در مواردی امکان پذیر است که زن ، حق طلاق داشته باشد و ضمن عقد ازدواج ، شرط شده باشد که زن ، می تواند به وکالت از همسر ، مراحل طلاق از طرف زن را طی کرده و به اصطلاح ، خود را مطلقه نماید .
علاوه بر این ، در صورتی که زن ، به عللی دچار عسر و حرج شده باشد ، می تواند به استناد آن ، تقاضای طلاق نماید . شروط ضمن عقد ذکر شده در سند ازدواج ، شامل عدم پرداخت نفقه ، غیبت مرد ، اعتیاد و مواردی از این قبیل نیز ، به زن این حق را می دهد که از طریق قانونی ، درخواست طلاق کند و در صورت احراز موارد مذکور توسط دادگاه ، حکم طلاق صادر می شود .
اما در پاسخ به این سوال که مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن چیست و چه اسناد و اطلاعاتی باید ضمیمه دادخواست شوند ، باید گفت که در هر یک از موارد ذکر شده ، زن ، می بایست مدارکی که اثبات کننده حق طلاق وی هستند را به عنوان دلایل و منضمات دادخواست طلاق ، به دادگاه ارائه نماید تا دادگاه ، با ملاحظه و استناد به آنها ، بتواند به درخواست زن ، رسیدگی نموده و حکم صادر نماید .
به عنوان نمونه ، در صورتی که مرد ، دچار اعتیاد شده ، به لحاظ روحی و روانی تعادل نداشته یا زن را کتک زده است و زوجه ، دچار عسر و حرج شده است ، با ارائه مدارک لازم از پزشکی قانونی ، می توان این موضوع را در دادگاه ثابت کرد . در مواردی هم که زن ، حق طلاق را ضمن عقد ازدواج دریافت کرده است ، می تواند به استناد سند ازدواج ، تقاضای طلاق نماید .
نکته مهمی که در خصوص مدارک لازم برای درخواست طلاق وجود دارد ، این است که اسناد و اطلاعات مورد نیاز ، حتما باید در قسمت دلایل و منضمات دادخواست ، قید شوند و برای ملاحظه دادگاه ، ضمیمه دادخواست طلاق شوند . علاوه بر مدارک لازم برای درخواست طلاق زنان که در اثبات حق طلاق موثر هستند ، مدارک زیر نیز می بایست ارائه و پیوست دادخواست طلاق شوند :
شناسنامه و کارت ملی زوجه ؛
عقدنامه یا سند ازدواج ؛ البته در صورتی که سند ازدواج گم شده یا در دسترس نباشد ، می توان با گرفتن رونوشت سند ازدواج برای طلاق ، اقدام نمود .
در صورتی که درخواست طلاق از طرف زن ، با مشارکت وکیل دادگستری انجام شود ، وکالتنامه وکیل ، باید ضمیمه دادخواست شود تا دادگاه ، به دادخواست رسیدگی کند .
ارائه نتایج مشاوره های قبل از طلاق نیز ، از دیگر اسناد و اطلاعات مورد نیاز برای درخواست طلاق بوده و جزء اسناد و منضمات دادخواست طلاق محسوب می شود . در حال حاضر ، انجام مشاوره های قبل از طلاق ، الزامی و اجباری است .
در صورتی که حکم طلاق ، توسط دادگاه صادر شود ، گواهی عدم بارداری زوجه نیز درخواست می شود که البته ، ارائه گواهی عدم بارداری ، جزو مدارک لازم برای درخواست طلاق توسط زن نیست و لزومی به ارائه آن در اسناد و منضمات داخواست طلاق از طرف زن نمی باشد ؛ اما برای ثبت طلاق در محضر لازم است . در هر حال ، باردار بودن زن ، مانع طلاق از طرف زن محسوب نمی شود .
در صورتی که زوجه ، مدعی باشد که دوشیزه یا باکره است ، گواهی پزشکی قانونی مبنی بر این موضوع ، یکی از مدارک لازم برای صدور حکم طلاق محسوب می شود . در واقع ، به دلیل اینکه طلاق دختران دوشیزه از نوع طلاق بائن بوده و مهریه زن نصف می شود ، نیاز به ارائه گواهی پزشکی قانونی می باشد ؛ ولی نیازی نیست که از ابتدا ، این گواهی را ضمیمه دادخواست طلاق کرد ؛ بلکه دادگاه پس از بررسی به پرونده ، قاضی برگه معرفی نامه به پزشکی قانونی صادر می کند تا این آزمایش انجام شود .
حتما بخوانید: برای طلاق کجا باید رفت
مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف مرد
همانطور که گفته شد ، بر اساس قانون مدنی ، حق طلاق ، اصولا به مردان تعلق دارد . به این معنا که مرد ، هر زمان که بخواهد ، می تواند با مراجعه به دادگاه و طی تشریفات لازم ، همسر خود را طلاق بدهد . البته ، درخواست طلاق از طرف مرد ، منوط به این است که کلیه حقوق مالی زنان از جمله مهریه ، اجرت المثل ایام زندگی مشترک ، نصف اموال و دارایی مرد پس از طلاق و مواردی از این قبیل ، به زن پرداخت شده باشد .
در هر حال ، امروزه ، بر خلاف گذشته ، شرایط طلاق از طرف مرد ، آن است که مرد ، ابتدا به دادگاه ، دادخواست طلاق داده و صرفا پس از اینکه دادگاه ، به موضوع رسیدگی کرده و تکلیف حقوق مالی همسر را مشخص کرد ، اجازه طلاق دادن را صادر کرده و مرد ، با در اختیار داشتن گواهی عدم سازش و تادیه حقوق مالی زن ، در دفترخانه ، اقدام به ثبت طلاق نماید .
اما سوال ، این است که مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف مرد چیست ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که اسناد و اطلاعات یا مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف مرد ، تا حد زیادی ، مشابه مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن است ؛ در این قسمت ، به بررسی این مدارک می پردازیم.
ارائه شناسنامه و کارت ملی زوج و نیز عقدنامه ازدواج یا رونوشت آن ، از جمله مهم ترین مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف مرد می باشد و جزء مهم ترین اسناد و منضمات دادخواست طلاق از طرف مرد محسوب می شوند .
در صورتی که وکیل دادگستری ، به وکالت از مرد درخواست طلاق نموده باشد ، وکالتنامه وکیل نیز باید ضمیمه دادخواست طلاق از طرف مرد شود .
با توجه به اجباری شدن مشاوره های قبل از طلاق ، در صورتی که درخواست طلاق از سوی مرد باشد ، زوجین می بایست جلسات مشاوره را طی کرده و گواهی مربوط به آن را به عنوان یکی از اسناد و مدارک لازم برای درخواست طلاق ، ضمیمه دادخواست خود نمایند .
همچنین ، در صورتی که در طلاق از طرف مرد ، زوجه ، مدعی دوشیزه بودن باشد ، می بایست گواهی پزشکی قانونی را ارائه نماید و در غیر این صورت ، ارائه گواهی عدم بارداری زوجه ، در مرحله اجرایی شدن حکم طلاق یا ثبت آن در محضر ، جزء مدارک الزامی است .
در صورتی که درخواست طلاق از طرف مرد ارائه شده باشد ، اصولا مرد ، نیازی به آوردن دلیل موجهی برای طلاق دادن همسر خود ندارد و به این لحاظ ، نیازی به ارائه اسناد ، اطلاعات و مدارک خاصی برای اثبات داشتن حق طلاق نیست ؛ تنها مطلب مهمی که وجود دارد ، آن است که شوهر ، باید حقوق مالی زن را پرداخته و یا اینکه ترتیب پرداخت آن را مشخص نموده باشد تا بتواند اقدام به ثبت طلاق در محضر نماید ؛ مگر اینکه با آوردن اسناد و مدارکی ، قصد داشته باشد حقوق مالی زن را کاهش دهد ؛ مثلا اثبات عدم تمکین زن برای محرومیت وی از تنصیف دارایی مرد .
بیشتر بخوانید: در دادگاه طلاق چگونه حرف بزنیم
مدارک لازم برای درخواست طلاق توافقی
در قسمت های قبل ، اسناد و منضمات دادخواست برای طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد را مورد بررسی قرار داده و گفتیم که رسیدگی به دادخواست طلاق توسط دادگاه ، نیازمند ارائه چه اسناد و مدارکی است . اما علاوه بر طلاق از طرف زن و مرد ، گاهی زوجین ، با توافق یکدیگر ، قصد جدا شدن دارند ؛ فلذا با ارائه یک دادخواست طلاق توافقی ، می خواهند از هم جدا شوند . در چنین شرایطی ، این سوال مطرح می شود که مدارک لازم برای درخواست طلاق توافقی چیست ؟
از جمله مهم ترین اسناد و اطلاعات مورد نیاز برای دادخواست طلاق توافقی ، می توان به شناسنامه و کارت ملی زوجین و نیز سند ازدواج اشاره نمود که برای احراز هویت زوجین و ارتباط زوجیت میان آنها ، ضروری است . علاوه بر این ، وکالت نامه وکیل دادگاه ( در صورتی که طرفین وکیل گرفته باشند ) ، باید ضمیمه دادخواست طلاق توافقی شود .
در طلاق های توافقی ، زوجین باید مشاوره های قبل از طلاق را از طریق ثبت نام در سامانه تصمیم طلاق ، انجام داده باشند و گواهی مربوط به آن را ضمیمه دادخواست طلاق نمایند ؛ در غیر این صورت ، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده ارجاع نمی دهند .
از دیگر مدارک لازم برای درخواست طلاق توافقی ، گواهی دوشیزگی زوجه و یا گواهی عدم بارداری است که در مرحله صدور رای توسط دادگاه ، نیاز است . در صورتی که زوجه ، مدعی دوشیزه بودن است ، می بایست گواهی مربوطه را به دادگاه ارائه نماید تا دادگاه ، با ملاحظه آن ، حکم طلاق از نوع طلاق بائن غیر مدخوله صادر نماید ؛ اما نیازی به ضمیمه گواهی مذکور به دادخواست طلاق وجود ندارد ؛ چرا که اسناد و اطلاعات مربوط به آن ، در طول فرایند دادرسی ، قابل ارائه است .
اما شاید بتوان گفت ، مهم ترین مدرک لازم برای درخواست طلاق توافقی ، توافقنامه ای است که زوجین ، تنظیم کرده و شرایط مربوط به طلاق را مشخص کرده اند . مثلا ، در توافق نامه طلاق توافقی ، می بایست شرایط مربوط به مهریه زن ، اجرت المثل ، حضانت فرزندان بعد از طلاق و مواردی از این قبیل ، به صورت کامل ، مشخص شده باشند تا دادگاه ، با ملاحظه نمودن آن ، طبق درخواست طرفین ، گواهی عدم سازش صادر نماید .
در ادامه بخوانید: مدارک لازم برای ثبت طلاق در محضر
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مدارک لازم برای درخواست طلاق در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مدارک لازم برای درخواست طلاق پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن چیست ؟
علاوه بر مدارکی همچون شناسنامه و کارت ملی و سند ازدواج و نیز گواهی انجام مشاوره قبل از طلاق ارائه اسناد و اطلاعاتی که ثابت کننده حق طلاق برای زن هسنند می بایست ضمیمه دادخواست طلاق زن شوند که شرح آن در متن مقاله ارائه شده است .
2- مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف مرد چیست ؟
مدارک لازم برای برای طلاق از طرف مرد شامل شناسنامه و سند ازدواج است و مرد برای طلاق دادن همسر باید کلیه حقوق مالی زوجه را پرداخته یا ترتیب پرداخت آن را معین کرده باشد که جزئیات کامل این مدارک در متن مقاله ذکر شده است .
3- مدارک لازم برای درخواست طلاق توافقی شامل چیست ؟
علاوه بر اسناد و مدارکی که به صورت عمومی برای درخواست طلاق الزامی هستند در طلاق توافقی زوجین می بایست توافقنامه خود را نیز به عنوان سند و مدرک به دادگاه ارائه نمایند تا دادگاه با ملاحظه آن رای بدهد که شرح آن در متن مقاله آورده شده است .
منبع : مدارک لازم برای درخواست طلاق